Doğalgaz ticaretinde merkez haline gelmek uzere calışmalarını surduren Turkiye, uluslararası doğalgaz projeleri, LNG tesisleri ve bolgedeki tek gaz ticaret piyasasına sahip olmanın avantajıyla bu hedefi gercekleştirmeye hazırlanıyor. Turkiye, uluslararası doğalgaz projeleriyle bolgedeki enerji arz guvenliğine katkı sağlarken, doğalgazın ticaretinin yapıldığı ve fiyatının belirlendiği bir merkez haline gelmek uzere calışmalarını hızla surduruyor. Rusya'nın doğalgazını dış piyasalara ihrac edebilmek icin Turkiye'de bir gaz merkezi kurulmasına yonelik teklifi sonrası soz konusu calışmalara ilişkin yol haritasının yıl sonuna kadar netleşeceği acıklandı. Turkiye, mevcut durumda toplamda 7 uluslararası doğalgaz boru hattı, 2'si yuzer depolama ve gazlaştırma unitesi (FSRU) olmak uzere 4 LNG tesisi ve 2 yer altı doğalgaz depolama tesisiyle guclu bir altyapıya sahip bulunuyor. Uluslararası projelerden TurkAkım, Rusya'nın Anapa şehrinden Kırklareli Kıyıkoy'e uzanan 930'ar kilometre uzunluğundaki iki deniz hattından oluşuyor. Hatlardan biri Turkiye'nin ulusal şebekesine bağlanırken, diğeri Turkiye'den transit gececek gazın Avrupa'ya taşınmasını sağlıyor. Her bir hattın yılda 15,75 milyar metrekup gaz taşıma kapasitesi bulunuyor. Rusya'dan Karadeniz gecişli bir hat ile Turkiye'ye ulaşan ve Mavi Akım adıyla bilinen Samsun-Ankara Doğal Gaz Ana İletim Hattı, Samsun'dan başlayarak Amasya, Corum, Kırıkkale uzerinden Ankara'ya yıllık 16 milyar metrekup gaz arzı sağlıyor. Ayrıca, TurkAkım'ın devreye alınmasıyla atıl hale gelen ve Bulgaristan sınırında Malkoclar giriş noktasından Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir guzergahını takip ederek Ankara'ya ulaşan Rusya-Turkiye Doğalgaz Boru Hattı da bulunuyor. Soz konusu hat Batı Hattı adıyla biliniyor. Azerbaycan gazını Turkiye ve Turkiye uzerinden Avrupa'ya ulaştıran Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) hali hazırda 6 milyar metrekupu Turkiye ve 10 milyar metrekupu Avrupa olmak uzere yıllık 16 milyar metrekup gaz taşıyor.
Kapasitesi 32 milyar metrekupe kadar artırılabilecek şekilde tasarlanan TANAP'ta kapasite artışının gercekleştirilmesine ilişkin karar alındı ve bu yondeki calışmaların başlaması bekleniyor. Gurcistan-Turkiye sınırında Posof'tan başlayan TANAP, 20 il, 67 ilce ve 600 koyden gecerek Yunanistan sınırında Avrupa ulkelerine gaz iletimi yapan Trans Adriyatik Boru Hattı'na (TAP) bağlanıyor. Turkiye, Azerbaycan'dan Baku-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı ile de gaz tedarik edebiliyor. Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı ise İran'dan yıllık 10 milyar metrekupe kadar doğalgazı Turkiye piyasasına ulaştırıyor. Turkiye ve Yunanistan doğalgaz şebekelerinin enterkoneksiyonunu ile gazın Turkiye uzerinden Yunanistan'a arz edilmesini sağlayan Turkiye-Yunanistan Doğalgaz Enterkoneksiyonu da 2007'den bu yana faal durumda bulunuyor.
Karadeniz'de 540 milyar metrekup olan doğalgaz keşfini 2023'un ilk ceyreğinde uretim aşamasına getirmeyi hedefleyen Turkiye, gelecek donemde piyasaya arz edilme ihtimali yuksek olan Doğu Akdeniz, Turkmen ve Irak gazının Avrupa piyasalarına ulaştırılması acısından da kritik onemde bulunuyor. Enerji arz guvenliğinin ve kaynak ceşitliliğinin sağlanması acısından hali hazırda tum dunyada yaşanan enerji krizinde onemi daha net şekilde anlaşılan LNG altyapısında Turkiye avantajlı konumda bulunuyor. AA'nın haberine gore, Turkiye'nin ilk FSRU tesisi olma ozelliğini taşıyan ve İzmir'de Etki Liman İşletmeleri tarafından işletilen tesisin şebekeye gunluk 20 milyon metrekup gaz verme kapasitesi bulunuyor. Turkiye'nin devreye aldığı son projelerden biri olan Dortyol'daki FSRU terminali ve Ertuğrul Gazi gemisi ise dunyada yaklaşık 40 adet olan FSRU'ların son ornekleri arasında yer alıyor. Yılda yaklaşık 2,5 milyar metrekup gazlaştırma kabiliyetine sahip Ertuğrul Gazi, 170 bin metrekup LNG depolayabiliyor. Doğalgazın sıkıştırılmış hali olan LNG, yaklaşık 600 kat sıkıştırılarak sıvı halde taşınabiliyor. Ertuğrul Gazi'nin depolayabildiği LNG'nin gaz karşılığı yaklaşık 110 milyon metrekup, geminin gunluk maksimum gazlaştırma kapasitesi ise 28 milyon metrekup seviyesinde bulunuyor. İzmir'deki EgeGaz LNG terminali de 170 milyon metrekup gaz depolama kapasitesi ve 40 milyon metrekup gunluk sevkiyat kapasitesiyle, Turkiye'nin LNG altyapısına katkı sağlıyor. BOTAŞ'ın işlettiği Marmara Ereğlisi LNG Terminali, gunluk 37 milyon metrekup gazlaştırma kapasitesi ve her biri 85 bin metrekup kapasiteli uc depolama tankıyla enerji arz guvenliğinin sağlanmasında onemli rol oynuyor.
Marmara Bolgesi'nin arz guvenliğine onemli katkıda bulunacak Saros FSRU tesisinin yapımı ise devam ediyor. Turkiye'nin ilk doğalgaz depolama tesisi olan Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi yıllık 4,6 milyar metrekup, Tuz Golu Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi ise 1,2 milyar metrekup gaz depolayabiliyor. Tuz Golu'ndeki tesisin depolama kapasitesinin 5,4 milyar metrekupe ulaştırılması icin calışmalar devam ediyor. Bu calışmalar tamamlandığında, yıllık 10 milyar metrekupu bulan doğalgaz depolama kapasitesiyle ulkenin yılda 60 milyar metrekupe ulaşan gaz ihtiyacının yuzde 20'sinin depolanabilmesi hedefleniyor. Turkiye'nin enerji piyasa işletmecisi Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bunyesinde kurulan ve bolgedeki tek doğalgaz borsası olan Organize Toptan Doğal Gaz Piyasası'nda gaz fiyatı serbest şekilde oluşuyor.
Faaliyete 1 Eylul 2018'de gecen piyasanın derinliği giderek artıyor.