Pubertal jinekomasti, erkeklerde endokrin bir patoloji olmaksızın memedeki glanduler yapının gecici buyumesidir. Meme buyumesi tek ya da cift taraflı ve ağrılı olabilirken, bu ergenlerde herhangi bir kronik hastalık ya da ilac kullanım oykusunun olmaması onemlidir. Fizyolojik jinekomasti yaşam boyunca en sık uc donemde gorulmektedir; yenidoğan donemi, pubertal donem ve yaşamın gec donemidir.
Gecici pubertal jinekomasti en sık karşılaşılan jinekomasti tipidir ve 10-16 yaş arasındaki erkeklerde daha sık gorulmektedir. Ozellikle 13-14 yaşları arasında pik yapmaktadır. Pubertal jinekomastinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sıklıkla altta yatan kronik bir hastalık, endokrinopati ve ilac kullanımı oykusu saptanamamaktadır. Bedende normal şartlarda ostrojen ve androjen arasında bir denge soz konusudur. Ostrojen ve androjen arasındaki dengenin bozulması jinekomasti gelişiminde cok onemlidir. Orneğin kilo fazlası olan cocuklarda azalmış seks hormon bağlayıcı globulin (SHBG) seviyesi sonucu artan serbest ostrojen konsantrasyonu jinekomasti gelişimine katkıda bulunmaktadır. Pubertenin ilerlemesi ile birlikte gece ve gunduz testisden testosteron salınımı olmakta ve gun icerisinde testosteron seviyeleri de yuksek kalarak jinekomasti gerilemektedir. Pubertal donemde gorulen jinekomastinin buyuk bir kısmı iyi seyirlidir. ilk 3 yıl icinde olguların coğunda kendiliğinden duzelirken, %10’luk bir grupta duzelme olmamaktadır.
Pubertal jinekomasti, genellikle hastanın kendisi ya da ebeveynleri tarafından rastlantısal olarak saptanır. Memedeki şişlik sıklıkla şikayete neden olmaz, ancak bazı olgularda dokunmayla ya da dokunmadan ağrı ve hassasiyet olabilmektedir. Memedeki glanduler dokunun hacmine ve gelişim hızına gore meydana gelen hassasiyet, ağrı ve buyukluk simetrik olmayabilir. Genellikle glanduler doku sıklıkla 4 cm’in altındadır. Tek taraflı başlangıc gosterebileceği gibi cift taraflı başlangıcta gosterebilir. Olguların %25-75’inde başlangıc iki taraflıdır. Makrojinekomasti glanduler doku capının 5 cm ve uzerinde olmasıdır ve bu durum sıklıkla kendiliğinden gerilememektedir.
Olguların coğunda meme gelişimi ilk 6 ay icinde kendiliğinden gerilerken, %75’i iki yıl icinde, %90’ı ise uc yıl icinde kendiliğinden duzelmektedir. Hormonal bir patoloji saptanmayan pubertal jinekomasti olgularında jinekomastinin ağırlık derecesi ya da uzun sure devam etmesi (%10) durumlarında rezeksiyon seceneği duşunulebilir, aksi halde hastaların grup ici etkinliklerinin (yuzme v.s.) ve/veya sosyal etkinliklerinin bozulmasına neden olarak ileri donemde psikolojik sorunların ortaya cıkması soz konusu olabilmektedir.
Gunumuzde giderek artan obezite sorunları ile birlikte daha sık gorulen lipomasti dikkatli bir fizik incelemeyle tanınabilir. Kilolu erkeklerin beden yağ kitlesinin fazla olması nedeniyle jinekomastinin daha sık gorulebileceği akılda tutulmalıdır. Kilolu erkeklerde meme dokusu palpe edilirken subareolar disk ve glanduler dokunun hissedilmemesi lipomasti (pseudojinekomasti) olarak değerlendirilmektedir.
Erkeklerde pubertal bulgular yokken gelişen tek ya da cift taraflı meme buyumesi prepubertal jinekomasti olarak adlandırılmaktadır. Patolojik olma riski yuksektir, bu nedenle bu olgulara dikkatle ve ozenle yaklaşılması cok onemlidir. Bu hastaların değerlendirilmesinde konjenital adrenal hiperplazi (11-beta hidroksilaz defekti), artmış aromataz enzim aktivitesi, ilaclar (dijitaller, simetidin, rezerpin vb), adrenal ve testikuler tumorler, ostrojen ile tedavi edilen hayvansal gıdalar, ostrojen iceren kremler ve sac icin kullanılan urunler, buyume hormon tedavisi gibi sebepler dikkatten kacmamalıdır. Bugun 300’den fazla ilacın jinekomastiye neden olduğu bilinmektedir. Saptanabilen bir durum varlığında sebebin ortadan kaldırılması gerekir.
Pubertal jinekomasti tedavisi; izlem, ilac tedavisi ve cerrahi tedavi olmak uzere uc yaklaşım vardır.
İzlem: Altta yatan bir neden saptanmamış olan pubertal jinekomastili olgularda tedavinin temelini gozlem oluşturmaktadır. Pubertal jinekomastinin %90’a yakın bir kısmının ortalama 3 yıl gibi bir surede kendiliğinden gerileyebileceği goz onunde tutularak, pubertal jinekomastili olguların 3-6 ay aralarla izlenmesi onerilmektedir. Cunku olguların bircoğundaki patoloji, medikal ve cerrahi yaklaşımsız spontan olarak gerilemektedir.
Medikal Tedavi: amacı, jinekomasti fizyopatolojisini oluşturan ostrojen/androjen oranları ve ostrojen duyarlılığı artışının değiştirilmesidir. Medikal tedavi, pubertal jinekomasti başladıktan sonra ilk 1 yıl icinde meme bolgesinde ağrısı, hassasiyeti olan ve durumun kozmetik acıdan psikolojik travma yaratmaya başladığı hastalara onerilmektedir. Ancak şu ana kadar pubertal jinekomasti tedavisinde onaylanmış bir ilac hala yoktur.
Cerrahi Tedavi: Makrojinekomastisi olan ve başlangıctan beri 4 yıldan daha fazla zaman gecmiş olgularda fibrozis gelişmiş olduğu icin cerrahi tedavi tercih edilmelidir.

[h=2]İzmir Cocuk Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]