Bir insanın ozel bir durum karşısında ne hissetti?ini, ne duşundu?unu ve nasıl hareket etti?ini anlamanın en iyi yolu kendini karşısındakinin yerine koymaktır. Ancak bu her zaman duşunuldu?u kadar kolay olmayabilir. Orne?in sadist biri ya da bir pedofilin duygusal ve psikolojik bakış acısından bakmaya calışmak guc olabilir, terapist ofke duyguları hissederek, profesyonel duruşu ile insani de?erleri arasında sıkışabilir. Ya da danışanın sorunu terapistin gecmişinde yaşadı?ı bir olayla ilgili bazı duyguları tekrar canlandırabilir ve terapistin yansızlı?ını bozabilir.
Ya da calışma hayatında danışmanlar zaman zaman duygusal yo?unluk yaşayabilirler. Bu yo?unluk danışmanda, danışanın duygularını icselleştirmesine yani karşı aktarıma ve terapinin negatif etkilemesine neden olur. Danışman farklı ve yeni klinik durumlarla karşılaştı?ında, zorlanmalar oldu?unda veya mesleki becerilerini artırma yada uygulamalarında destek alma amaclı supervizyon alabilir
Profesyonel olarak psikolojik yardım ilişkilerinde calışan (psikiyatr, psikolog, PDR uzmanı, psikoterapist vs.) uzmanların zaman zaman ihtiyac duydukları gozetim altında e?itim ve geribildirim teknikleri sırasıyla 3 gruba ayrılır
Supervizyon (Gozetim altında o?renme),İntervizyon (Akran supervizyonu),Otovizyon (Kendi kendini gozlemleme)Bunları sırasıyla gorelim;
Supervizyon nedir?
Yardım hizmeti sunan uzmanlık alanlarında supervizyon olgusu farklı şekillerde tanımlanmıştır. Bu tanımların ortak ozelliklerine gore supervizyon;
“Deneyimli olan bir bireyin, kendisinden daha az deneyimli olan bir bireye, onun terapotik durumlarla başa cıkmada yeterlili?ini ve becerilerini geliştirecek bir şekilde, bilgi ve deneyim kazanmasında yardımcı olmasıdır (Kurpius, Gibson, Lewis ve Corbet 1991).”
Bir başka tanıma gore ise, “klinik supervizyon, iki(ya da daha fazla) kişinin, psikolojik danışman ve gozetimcinin (supervisor) oturup halen surmekte olan psikolojik danışma olgularını, bunların seyrini, kullanılan mudahale turlerini, teşhisin doğasını ve değişim konusundaki tahminleri gozden gecirdikleri ve tartıştıkları bir etkinliktir” (Hackney, 2005).
Supervizyon ilişkisi supervizyon veren uzman, supervizyon alan birey ve supervizyon alan bireyin yardım hizmeti verdi?i danışanları iceren uclu bir etkileşimdir ve supervizyon verenin uzmanlı?ından yararlanmakta ve etik karara verme duzeyinden etkilenmektedir (Upchurch, 1985, Kurpius, Gibson, Lewis ve Corbet 1991)
Supervizyon ilişkisi terapiye benzer bir etkileşimdir. Bu yuzden, hem supervizyon alan hemde onun hizmet sundu?u danışanlar zarar gorme potansiyeli taşımaktadırlar. Bu durum supervizyon veren uzmana geniş sorumluluklar yukler (Upchurch, 1985; Sherry, 1986). Bu nedenle supervizyon ABD'de e?itim pro?ramları icine alınmış, hem bu mesle?i yapacak olanlara bazı standartlar geliştirilmiş hemde psikolog olarak calışmak isteyenlerin supervizyon almaları zorunluluk haline getirilmiştir (Upchurch, 1985, Sherry, 1986,; Dye ve Borders, 1990).
Yani kısaca deneyimli bir psikoterapist denetiminde aldı?ıeğitim ile tecrube kazanmaktır.
Danışmanlıktan Farklı Olarak Supervizyon
Klinik supervizyon ve danışmanlık, odağı ve amacı bakımından birbirlerinden ayrılabilir. Danışman ucuncu taraf sorunlarına cozum bulabilmek amacıyla danışan uzerinden calışır ve problem cozmeye daha fazla ağırlık verilir. Supervizyon ise, daha cok psikolojik danışmanın bir olguyu nasıl kavramsallaştırdığı, psikolojik danışmanın bu kavramsallaştırma ile ne yaptığı ve psikolojik danışmanın belirli bir olgunun gerektirdiği bazı becerilere sahip olup olmadığı uzerinde odaklanmıştır. Diğer bir ifadeyle, gozetim, değerlendirmeyi amaclayan bir amacı da icerir.
Ancak burada asıl uzerinde calışılan karşı-aktarımdır (Kontr-transfer). Hastanın aktarımına karşı terapistin geliştirdi?i bilincdışı duygusal tepki kısaca karşı aktarım olarak tanımlanır. İlk kez Freud 1910 yılında yazdı?ı bir makalede karşı aktarımdan bahsetmiş, terapistin bir yandan hastasını gozlemlerken bir yandandan da kendi analizini yapmasını ve bunu giderek derinleştirmesi gerekti?ini belirtmiştir. Bazılarına gore hastanın tum davranış, duygu ve isteklerine yonelik her turlu tepkisi karşı aktarımdır ve uzunca bir sure bu klinik ilişkinin kara lekesi olarak kalmıştır.
1950'lerden sonra karşı aktarım, terapi surecini olumsuz etkileyen bir faktor olmaktan cok, hastanın bilincdışını anlamda onemli bir arac oldu?u kabul edilmektedir. Karşıaktarımın terapide bir arac olarak kullanılabilmesi icin terapistin bilincdışı yansıtmalarının ve yanıtlarının farkına varması konusunda geribildirim ve rehberlik alması gerekir. İşte boyle durumlarda “Supervizyon” dedi?imiz dışardan bir bakış acısına veya uzman deste?ine ihtiyac duyulabilir
Supervizyonun Amacı
Psikolojik danışmana deneyim kazandırmak ve bakış acısını genişletmek, kendisini ve danışma surecini değerlendirmesi konusunda yardımcı olmaktır. Eğitim aşamasındaki psikolojik danışmanlar sorumlu egitmenlerinden ciddi olcude gozetim alsalar da, bir danışman eğitimini tamamlayıp lisans aldıktan sonra bu surec cok daha az yaşanır. Buna rağmen, psikolojik danışman profesyonel bir yalnızlık hissi duyabilir ve bu da gozetimcilik ilişkisini daha gerekli kılar. Bundan dolayı gozetim altında o?renme (supervizyon) hem gerekli hem istenen bir mesleki deneyimdir.
Supervizyonun Faydaları
§Bir uzman rehberli?inde oldu?unu bilmek danışmanın kendini daha guvende hissetmesini sa?lar
§Danışmanın bilgi ve deneyimlerini gozden gecirmesi ve revize etmesine olanak tanır,
§Danışmanın terapotik ilişkide bulundu?u danışanına karşı pozisyonunu netleştirmesini sa?lar;
§Danışanın sorunu danışmanda bir karşı aktarım geliştirdi?inde, terapinin dengesini ve gidişini bozacak şekilde duyguların ortaya cıkmasına sebep oldu?unda danışmanın geri cekilerek bir farkındalık geliştirmesini sa?lar,
§Alınan e?itimlerin sonucu, profesyonel calışmanın gerektirdi?i kuralların hatırlanması ve uyulmasına fırsat verir,
§Calışma pratigine bir derinlik katar,
§Supervisor'un anlayışı ve onerileri sayesinde danışman kendi duyguların da farkında olur. Bu yonuyle supervizyon ilişkisi danışan-danışman ilişkisine benzer.
Supervizyonda neler de?erlendirilir?
§Danışan ile tanışma, ilk goruşme ve değerlendirme
§Terapotik ilişkinin ve işbirliğinin kurularak bu ilişkinin terapi suresince korunması
§Cocuk ve yetişkin patolojilerini tanımak, tanı koyma becerilerini geliştirmek
§Farklı ekollerin terapiye yaklaşımları, uygulama bicimleri
§Vaka calışmaları sunmak ve tartışmak
§Bir klinik psikoloğun sahip olması gereken ozellikler
§Psikolojinin etik kuralları, etik konularının belirlenmesi ve uygulanması
Danışan ile ilk goruşme ve değerlendirme
§De?erlendirme sureci ve uygun tani icin kriterlerin belirlenmesi
§De?erlendirmede kullanılabilecek olcekler
§Bir arada gorulebilen bozukluklar (Komorbid) ve ayırıcı tanı
§Danışanların terapiye uygunlu?unun belirlenmesi, di?er hekimlerle işbirli?i
Terapotik ilişkinin ve iş birliginin kurularak terapi suresince korunması
§İstenen sonuca goturecek terapotik iş birli?inin sa?lanması ve surdurulmesi
§Terapi hedeflerinin ve tedavi planının belirlenmesi
§Terapi planlarına uyarak terapi hedeflerine ulaşılması
§Terapideki ilerlemenin de?erlendirilmesi ve olcumu
Psikolojik Danışma Becerileri
§Acık ve kapalı uclu sorular
§Duygu ve icerik yansıtılmaları
§Ozetlemeler
§Duşuncelerin ortaya cıkarılması
§Destek ve cesaretlendirme
§Katılım
§Etkileşim yaratma
§Uzlaşma
§Karar verme
§Bilişsel yeniden yapılandırma
§Yansıtma
§Dongusel soru sorma
§Yuzleştirme
§Uclemelerle calışma
§Koalisyon tanıma
Psikolojik Danışma Stratejileri
§Fikir birliği oluşturma
§Organize olma
§Plan yapma
§Anlaşma ve bağlılık sağlama .
Belgeleme ve seans notlarının tutulması ve bunun onemi
Seans esnasında anlatılan her şeyi yazıp not almak mumkun de?il, bu durum terapistin danışanı dinlemesiniengelledi?i gibi danışanda da rahatsızlık, onemsenmedi?i duygusu yaratabilir. Bunun yerine supervisor danışmana;
§Tekrarlayan ogelerin farkına varılmasında,
§Anlatılanlardaki ortak temanın gorulmesinde,
§Sıfatların duygularla ilişkisini anlamasında;
[h=2]Ankara Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]