PRP Nedir
Platelet Rich Plasma (PRP), Santrifuj yontemi kullanılarak kan yapısından elde edilen, “buyume faktorleri” bakımından zengin, “trombosit” konsantrasyonu yuksek olan plazma uygulamasını ifade etmektedir. Platelet Rich Plasma yani Trombositten zengin plazma, kucuk bir miktar kan icerisinde zenginleştirilmiş, yoğunluğu arttırılmış trombositleri ifade eder.
Trombosit: (Platelet) Alyuvar ve akyuvarlardan cok daha kucuk yapıdaki, kanın pıhtılaşmasını sağlayan renksiz, hucre pullarına trombosit denir. Ortalama periferik kandaki trombosit miktarının normal değer aralığı her mikro litrede 150.000/µl ile 400.000/µl arasıdır.
PRP icin kandaki trombosit, yoğunlaştırılarak 7 kat arttırılmış ve 1.000.000/µl kadar cıkarılmış ve bu yoğunluğun kemik ve yumuşak doku iyileşmesini hızlandırdığı ortaya cıkarılmıştır. PRP’de yoğunlaştırılacak trombositin (pıhtı hucresi) sayısı kesin olmasa bile yapılan calışmalar “rekombinanat buyume faktorleri” ile ortaya cıkan iyileşme, yenilenme yonundeki etki icin periferik kandaki trombosit miktarının 1 milyondan fazla olması yani normal değerlere gore yaklaşık 7 kat arttırılması gerektiğini gostermiştir.
Trombositler; hucredeki pıhtılaşma rolunun yanında, doku hasarında α-granullerinden buyume faktorleri salgılayarak doku onarımında da onemli role sahiptir.
Doku muhendisliği ve molekuler teknoloji alanında yapılan araştırmalar buyume faktorlerinin yara iyileşmesi, kemik ve yumuşak doku yenilenmesi uzerindeki rollerine daha fazla dikkat cekmiştir.
Buyume Faktorleri: Hucresel buyume, coğalma ve hucresel farklılaşmada uyarıcı yeteneğe sahip doğal maddelerdir. Buyume Faktorleri doğal biolojik (mediyator) tetikleyici maddeler olup, yara iyileşmesinde de yer alan hucresel olayları duzenlerler. Yumuşak doku ve kemik iyileşmesinde onemli rol oynayan “buyume faktorleri” trombositlerin alfa granullerinden kemokinler ve sitokinlerden oluşan bir grup proteinin ortama salınmasına neden olur. Ortama salınan ve buyume faktorlerinden oluşan bu kokteyl, dokuların tamir edilmesi ve yenilenmesine (rejenerasyon) sebep olmaktadır.
PRP, 1970’li yılların başında cok bileşimli kan urunlerinin bir yan urunu olarak geliştirilmiştir. O yıllardan bu yana Ortopedi, Diş Hekimliği, Damar Cerrahisi ve dermatoloji gibi bircok alanda kullanılmaktaysa da son yapılan araştırmalarla etkinliği ve kullanım alanı genişlemiştir.
Prof. Takakura Nobuyuki ve arkadaşlarının 1996 yılından buyume faktorlerinden bazılarının (PDGF ve VEGF) kıl oluşumu ve kıl folikul formasyonu icin onemli olduğunu belirtmeleri uzerine, PRP’nin sac hastalıklarının ve dokulmesinin tedavisinde etkili olabileceği gundeme gelmiştir.

PRP Nasıl Hazırlanır?
Trombositten zengin plazma, otomatik ozel cihazlar kullanılarak hazırlanır. Tam teşhizatlı bir klinikte santifuruj cihazı kullanarak, PRP elde edilmesi mumkundur. Medikal anlamda ozel olarak uretilmiş cihaz sayesinde, “sitrat”, “fosfat” ve “dekstroz” karıştırarak pıhtılaşması engellenen kan santrfuj edilir ve hucre ayırma işlemine tabi tutulur.

Yoğunluk derecesine gore total kan 3 temel bileşene ayrıştırılır. Orta yoğunlukta kalan alanda trombosit acısından zenginleştirilmiş plazma yer alır. (Resim: Sentrifuj işlemi tamamlandıktan sonra injeksiyona hazır trombositten zengin plazmanın bulunduğu PRP tupu) İşlemden gecerek yoğunlaştırılmış trombositler, kullanılan PRP kitine, sentrifujun hızına ve kullanılan antiloagulana bağlı olarak değişiklik gostermektedir.
Doku yenilemesini tetikleyecek olan buyume faktorlerinin, aktive olmuş trombositlerden salınımı ilk 10 dakika icinde başlar ve 1 saat icinde tamamlanır. Bu nedenle hazırlanmış PRP konsantrasyonu, 10 dakika icinde gerekli alana uygulanmalıdır.

Son zamanlarda operasyon sırasında kullanılabilen nispeten daha az miktardaki kan orneklerinden basit ve hızlı bir şekilde, prp elde edebilen cihazlar geliştirilmiştir.

Aktive yoğunlaştırılmış trombositin doğru hızda, en uygun şartlarda elde edilmesi ve zamanında kullanılması etki gucunu ve kalitesini değiştirebildiği unutulmamalıdır.

PRP Nasıl Etki Ediyor?
Trombositlerin yara iyileşme ve yenileme surecinden onemli rol oynadıkları bilinen bir gercektir. PRP yani trombositten zenginleştirilmiş plazma hızlı bir şekilde bolge ulaşarak, kanı pıhtılaştırır, yara iyileşmesini başlatan ve destekleyen buyume faktorlerini serbestlerler. Boylece yara iyileşme surecinde hızlanma, iyileşme meydana gelir. PRP uygulanan bolgede doku yenilenmesi meydana gelir.
Bahsi gecen buyume faktorlerinin aynı zamanda kıl yapısı ve folikul formasyonunda da onemli etkiler yarattığı, duzelme ve buyume meydana getirdiği ceşitli araştırmalarla ortaya konmuştur.
Etki ettiği bolgede proteinleri ve buyume faktorlerini acığa cıkartır.
Yoğunlaştırılmış trombositler iyileşme surecini başlatır.
Yeni doku oluşturmaları icin kok hucrelerine uyarı gonderir.
Hangi buyume faktorleri acığa cıkartılır?
PDGF: Hucre bolunmesi,
Kok hucre farklılaşması,
Fibroblastların kimyasal olarak uyarılması,
Kıl oluşumu ve formasyonu
TGF: Bağ doku oluşumunun aktive edilmesi
ILGF: Yara iyileşmesi
EGF: Hucre farklılaşması aktivasyonu
Fibrin, fibronektin,vitronektin
PRP Nerelerde Kullanılıyor?
Trombositten zengin otojen urunlerin tedavi amacı ile kullanılması, guncel bir yaklaşım olarak dikkati cekmektedir. Tıp alanında senelerdir damar cerrahisinden periodonti’ye kadar bircok yerde kullanılmakta olan PRP, son yıllarda yeni kullanım alanlarıyla da dikkat cekmektedir.
PRP’nin kullanım alanlarından bazıları şunlardır;
Yara iyileşmesi
Cilt gencleştirme
Sac Dokulmesi
İnce cizgiler ve kırışıklıklar
Volumetrik doldurma
Alopesi (Sac Kıran)
Sac Ekimi
Stria
Eklem kireclenmesi
PRP’NİN Avantajları:
PRP toksit değildir
Hastanın kendi kanından yapılır, kimyasal değildir.
Kolay hazırlanır, kolay uygulanır.
Birkac gun icerisinde vucut tarafından yeniden absorblanır.
Doku sentezini hızlandırır, hızlı iyileşme sağlar.
Alerjik etki yaratma ihtimali yoktur.
Muhtemel infeksiyonlar (Hepatit, HIV, CJD) acısından guvenlidir.
Otolog olduğu icin rejeksiyon riski yoktur

PRP otolog bir kan urunudur, bu nedenle HIV, hepatit gibi hastalıklara karşı doğal bir bağışıklığa sahiptir.

PRP’NİN SAC KOKLERİ UZERİNDEKİ ETKİSİ
Yaklaşık 30 yıldır tıp dunyasında aktif olarak kullanılan PRP ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda saclı deride, , saclarda yıpranma ve kırıklık, sac dokulmesi, cansızlık mat gorunuş şikÂyeti olan kişilerde başarılı sonuclar alınmaktadır. İlk olarak 20 yıl once Prof. Takakura Nobuyuki’nin yaptığı testler ve araştırmalar sonucunda PRP uygulamalarının kıl koklerine etki edebildiği ortaya konmuş, Takikawa M ve arkadaşlarının 2011 yılında yaptığı uygulamalar ile sac buyumesini hızlandırdığı bildirilmiştir.

PRP Sac dokulmesini durdurması yanında, sac koklerini uyararak sac buyumesini aktive eder. Zayıf sac koklerine doğrudan etki eden PRP ince sac tellerinin beslenerek kalınlaşmasına, kıl folikullerinin iyileşmesine katkı sağlamaktadır.
Sac ekiminden PRP’nin uc farklı uygulama alanı vardır;
Sac koklerinin kalıcılığın sağlamak amacıyla ekim sırasında (PRP destekli FUE).
İyileşmeyi hızlandırmak amacıyla ekim sonrasında yapılan uygulama
Sac ekimi ardından yeni ekilen sac koklerini gencleştirmek ve canlandırmak icin duzenli olarak yapılan PRP uygulamaları mevcuttur.
PRP uygulaması genetik ya da bazı hastalıklar sebebiyle “tamamen” dokulmuş olan sacların yeniden cıkmasını sağlamaz, mevcut sacların daha sağlıklı olması, dokulmenin durması, sac kıllarının daha kalın telli ve daha sağlıklı hale gelmesi sağlanır.

İceriğindeki az miktardaki lokosit, antikor proteolitik enzimler sayesinde fizyolojik antibiyotik gorevi gorurler. Plazma iceriğinde ayrıca hormonlar, biyotransforme vitaminler ve diğer besinler bulunur.
Sac Ekimi Operasyonlarında PRP Uygulaması
Sac dokulmelerini yavaşlatan, sacı besleyen ve hızlı buyumesini, uzamasını sağlayan PRP’nin bu ozelliklerinin yanı sıra, soz konusu cerrahi operasyon olduğunda hızlı iyileştirme ve doku yenileme ozellikleri de devreye girer.

Operasyon sonrasında duzenli olarak yapılacak PRP, donor bolgedeki hafif yaraların cok cabuk iyileşmesine, yeni ekilen sac koklerinin hızlı bir şekilde yerel doku ile adaptasyon sağlamasına sebep olur.Cerrahi operasyonlarda trombositten zengin plazma ve ayrıştırma sonunda ortaya cıkan trombositten fakir plazma ile yapılan calışmalarda diren ve tampon kullanımına daha az ihtiyac duyulduğu, doğru pıhtılaşma sağlandığı, postoperatif şişkinliği ve ağrıyı azalttığı, yara iyileşmesini hızlandırarak, iyileşme surecini kısalttığı bildirilmiştir.
PRP Nasıl Uygulanır?
PRP uygulaması kolay ve kısa sure icerisinde gercekleştirilebilen bir uygulamadır. Uygulamanın yapılacağı kişiden 16-23 ml arasında (ortalama 2-3 tup) kan alınır, 8 dakika boyunca 3000 devir/dakika santrifuj edilir.

Deri uzerine surulmesi koşuluyla(topikal) şekilde yapılabildiği gibi, enjeksiyon ile doğrudan deri altına uygulama yapılabilmektedir. Genellikle injeksiyonlar “intraderman” ve “subdermal” şekilde yapılır. Saclı deri alana uygulamalarda, nappaj ve nokta tekniği kullanılabilmektedir.
Sac ekimi sonrasında PRP icin en uygun zaman, yeni ekilen sacların yeni doku ile uyum sağladğı operasyondan sonraki 3. aydır.
PRP uygulamasından maksimum duzeyde yararlanmak icin doktorunuz farklı şekilde onermediği surece, sac ekimi operasyonunun 3. Ayından sonra her hafta 1 uygulama olacak şekilde 4 seans PRP yapılması tavsiye edilmektedir. Genellikle 4. Seanstan sonra trombositler saclı deride onarım başlatır ve yeni ekilen sacların yenilenme, beslenme ve guclenmesine katkı sağlar.
PRP uygulamalarında 3 ayda bir kez “koruma tedavisi” onerilmektedir. Koruma tedavisi genellikle 6 seans devam eder.

Unutulmamalıdır ki, PRP katkı sağlayan bir yontem olmasının yanı sıra,hemen etki edenbir cozum değildir. PRP’nin kalıcı ve uzun sureli yararlarının gorulebilmesi, dokuların yenilenmesi ve tamiri zaman alacaktır.
PRP’nin Yan Etkileri Var mıdır?
PRP uygulamasında kişinin kendi kanından yoğunlaştırılan trombositler kullanıldığı icin, kişinin bunyesiyle tam bir uyum icerisindedir, Prp uygulamalarında yan etki gorulme riski cok azdır, uygulama PRP’nin deriye enjekte edilmesi şeklinde olduğu icin, uygulama sorunlarından kaynaklı bir takım alerji, risk ya da lokal yan etkiler gorulebilir.

Bunlar enjeksiyon bolgesinde ekimoz ya da kızarıklık şeklindeki oluşumlar, kucuk caplı oldukları icin 1-2 gun icerisinde kaybolurlar.
Uygulama sırasında, uygulanan bolgede gerilme hissi meydana gelmektedir, bu da 1-2 saat icerisinde tamamen kaybolur.
PRP bir tur kok hucre tedavisi midir?
PRP uygulaması ile kok hucre uygulamaları birbiri ile cok karıştırılan, yanlış lanse edilen uygulamalardır. PRP uygulamasında da kok hucreler uzerinde calışılıyor olsa da PRP bir kok hucre uygulaması değildir.
Dr. YETKİN BAYER


[h=2]İstanbul Medikal Estetik Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]