Protez ceşitleri tedavisi hakkında bilgilerTıpta kaybedilmiş doku veya organın yerine konması işleminde kullanılan materyaller protez olarak adlandırılır.
Ağızda ceşitli nedenlerle estetik bozuklukların veya kaybedilmiş olan diş lerin yerine konan, kişilerin estetik ve fonksiyonel olarak ihtiyaclarını gideren tum yapay oluşumlar protezdir (takma diş ).

Genel olarak diş kayıpları, diş ve diş eti hastalıklarının tedavi edilememesi sonucunda oluşabilmektedir. Bunun yanında bazı kazalar sonucunda da diş
kayıpları meydana gelmektedir. Bu nedenle kaybedilen diş lerin yerine, fonksiyonel ve estetik olarak sağlıklı dişlerle aynı gorevi gorecek protezler yapılmalıdır.

Oncelikle bilinmesi gereken şey, bir başkasında aynı tedavi şekli uygulansa bile kıyas yapılmaması gerektiğidir. Her hastanın ağız yapısı farklıdır. Kullanım kolaylıkları ve alışma evreleri de buna gore değişkendir.

Ceşitli reklamlara, yayınlara veya kişilere gore hareket edilmemelidir. Hastaya tavsiyeleri ancak ağızı bilen ve protezi yapan diş hekimi verebilir.

Protezde, hastanın kaybolan fonksiyonları tekrar kazandırılmaya calışılırken, aynı zamanda bozulan konuşmasının da duzeltilmesi ve estetik gorunumun de daha iyi olması amaclanmaktadır.

Boylelikle buyuk oranda kaybedilen ağız sağlığı duzeltilirken toplum icinde eksik ya da harap olmuş diş lerle yaşamak zorunda kalan bireylerin psikolojik acıdan da desteklenmesi sağlanır.

Cunku bu şekilde yaşamlarını (bir sure de olsa) surdurmek zorunda kalan bireyler, oncelikle gulmeyi unuturlar. Bu da fonksiyonel bozuklukların yanı sıra, insanlarda kendine guven duygusunun zedelenmesine neden olur.

Bu tip hastalara yapılan ceşitli protezlerle insanların yaşam kalitesinin yukseltilmesi amaclanır.
Protezler hastaların gereksinimlerine, estetik kaygılarına ve sosyo-ekonomik durumlarına hitap edebilmek icin ceşitlilik gosterirler:

Sabit Protezler

1- Kuron Kaplama
Dolgu ile estetik ve fonksiyonu sağlanamayan diş lerde, diş in kucultulup doğal şekline uygun goruntu ve sağlamlık kazandırılmasıdır.

2- Kopru
Bir veya birden fazla diş eksikliğinde, komşu diş lerin kucultulup uzerine yapılan ozel kaplamalardan destek alınılarak ara boşlukların doldurulması işlemidir. Boylelikle boşluğa gelecek ciğneme basıncını kesilen komşu diş ler paylaşır. İmplant uygulamalar ile komşu diş ler kesilmekten ve aşırı basınc altında kalmaktan kurtulur, hastanın imkanı varsa mutlaka implant yaptırmalıdır.

Sabit protezler, yapımlarında kullanılan malzemeye gore de sınıflandırılabilirler:

- Full metal
Daha cok arka azı diş bolgesinde yeterli mesafe olmadığı zaman ve ciğneme basıncına azami dayanıklılık istendiğinde tercih edilir. Zamanla diş etlerinde renklenme ve hassas bunyelerde alerji olasılığı vardır. En ucuz sabit protez yontemidir.

- Metal alt yapılı porselen
Porselenin altında kullanılan metal direnc sağlamak icindir, ancak ışık gecirgenliği olmadığı icin metal alt yapı porselenin estetiğini adeta golgeler. Metal zamanla dişetlerinde renklenme yapabilir, bazı metal cinsleri hassas bunyelerde alerji nedenidir. Ucuzdur.

- Zirkonyum alt yapılı porselen (cercon)
Zirkon alt yapı ışık gecirgenliği sayesinde doğal diş lere daha yakın estetik elde ederken dayanıklılığı da korur. Dokulara daha uyumludur. Daha pahalıdır.

- Empress (sıkıştırılmış / guclendirilmiş porselen)
Doğala yakın gorunum icin diğer yontemlerden biridir, ancak uzun koprulerde dayanıklılığı azdır. Dokulara daha uyumludur. Daha pahalıdır.

Hareketli Protezler

Sabit protez yapılamayan kısmi ya da tam diş sizlik vakalarında tercih edilirler.
Bu tarz protezlerin kullanımında hastaların konforunu ve estetiğini arttırmak icin değişik uygulamalar kombine edilebilmektedir. Boylece ceşitli protezler ve uygulamalar ortaya cıkmaktadır:

1- Tam Protez (Total / Damak Protez)
Ağızdaki tum diş ler kaybedildiğinde damaklardan destek alınarak yapılan protezlerdir.
Damaklarda bulunan kemik miktarına / şekline ve damakların ustunde bulunan yumuşak dokuların (mukoza) kalınlığına / esnekliğine bağlı olarak kişiden kişiye kullanım performansı değişir.

- İmplant destekli tam protez
Tam protezlerin ağızda sabitlenmesi, kullanım sırasında oynamaması icin implant uygulamalardan yararlanılmaktadır. Cene kemiğine yerleştirilen implantlar ve bunlardan destek alınarak hazırlanan protezler ile sadece yumuşak dokudan değil birkac noktada direkt kemikten destek alınmış olunur.
Hastanın konforu ve kullanım kolaylığı memnuniyet vericidir. Bu yontem hastalara kendi diş leriyle ciğniyormuş hissi verir ve bu sebeple sıklıkla tercih edilmektedir.

- Diş destekli tam protez (Teleskop Uygulama)
Hastanın ağzında ebatları kucuk ve kullanılabilir birkac diş kalmışsa ve estetik amaclı olarak parsiyel protez ceşitleri tercih edilmiyorsadiş ler total protezlerin altında kalacak şekilde bicimlendirilir. Dişlerin uzerine ve total protezin altında hazırlanan yuvaya, birbirine kılıf gibi gecen kaplamalar yerleştirilir.
Bu uygulama ile diş ve cevre dokusu korunmuş olur, hastanın estetiği sağlanmış olur ve hastanın tam protezi sabitlenmiş olur.

2- Parsiyel Protez (Kısmi / Bolumlu Protez)
Kısmi diş eksikliğinde kopru gibi sabit protezlerin yapılamadığı durumlarda eksik bolgelerin uzerine yumuşak dokudan destek alacak şekilde oturan ve var olan diş lerden ceşitli yontemlerle destek alınan protez ceşididir.

- Kancalı protez
En basit bolumlu protez yontemidir. Dişlerden destek almak icin bolumlu protezin govdesinden uzanan kroşe (kanca) dediğimiz metal aksam kullanılır. Destek alınacak diş ler gorunur yerdeyse estetik sıkıntılar yaratır. Bolumlu protez kullanım sırasında hareket ettikcediş leri saran kancalar diş e surtunur ve zaman icinde diş in yuzeyinde aşınmalar-curukler oluşabilir. Kancalar zaman icinde esneyebilir, kavrama ozelliği zayıflayabilir ve bolumlu protez daha hareketli hale gelebilir.

- Asetalli uygulama
Kancalı protezin estetik sıkıntısını bir nebze azaltmak icin uygulanan yontemdir. Temel olarak kancalı protezin aynısıdır, ancak bolumlu protezdeki kanca ve govde aksamı metalden değil asetal dediğimiz diş renginde olan ozel plastik malzemeden yapılır. Surtunmeden dolayı diş e metal kadar zarar vermez. Kancalar deforme olmaz ancak kırılabilir. Zaman icinde dış etkenlerden dolayı renkte değişim ve koku yapma olasılığı vardır.

- Hassas protez (Hassas Uygulama)
Estetik goruntu sağlamak, bolumlu protezi daha stabil hale getirmek ve diş lerde oluşabilecek hasarların onune gecebilmek icin ortaya cıkmış bir yontemdir. Bolumlu protezin diş lere tutunmasını sağlamak icin hassas tutucu (klips) dediğimiz ara parca kullanılır. Bu yontemde bolumlu proteze en yakın iki diş e hassas tutucunun erkek kısmı uzerinde olan porselen kaplama yapılır. Bolumlu protezindiş e komşu kısmına hassas tutucunun diş i kısmı yerleştirilir.

İmplant ustu protezler
Butun diş lerin kaybedildiği ağızlarda bazı hastalar yine de hic cıkmayan tamamen sabit protezler istemektedir. Bu durumda damaklara belli aralıklarla ve belli sayıda implantlar yerleştirilir. Uzerlerine damak protez yerine kopru benzeri protezler hazırlanır. Bu ust yapı, hastanın implantlarını kolay temizleyebileceği ve sadece diş hekiminin sokup takabileceği şekilde implantlara sabitlenir.

[h=2]İzmir Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]