PSMA: Akıllı molekuller ile prostat kanseri tanısı ve tedavisi
Antikor adı verilen proteinler vucutta kendilerine karşı geliştirildikleri antijen denilen proteinleri vucut icerisinde cok hassas bir şekilde bulabilirler. Aynı anahtar-kilit gibi her antikor belli bir antijene bağlanır. Yani antikorlar vucuda verildiğinde hedefi bulabilme ozellikleri vardır. Bu nedenle akıllı molekul olarak adlandırılırlar. PSMA prostat kanseri uzerinde bulunan bir ceşit antijen proteindir. Bu antijen proteinine karşılık gelen antikor proteini uretilmiştir. Uretilen bu antikor Ga-68 denilen bir radyoaktif madde ile işaretlenerek PET/BT goruntulemesinde kullanılabilir. Veya Lu-177 ile işaretlenerek tedavi edilebilir. Daha once Avrupa Birliği fonları, TUBİTAK ve universite araştırma fonundan alınan desteklerle kurulan laboratuvarımızda bu molekul işaretlenebilmiştir. Bugun icin sadece Almanya’da bir merkezde yapılabilen bu yontem Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Nukleer Tıp Anabilim Dalında da kullanılabilir hale gelmiştir. Bu yontem ile hastalara cok yuksek radyasyon verilmez. Verilen ilacın hastaya hicbir yan etkisi yoktur. İşlem suresi 30-45 dakika kadar surer. Kullanılan cihaz farklı değildir her turlu PET cihazı ile yapılabilir.
Prostat kanseri erkeklerde en sık gorulen kanser turlerinden biridir. Hastalığın tedavisi icin ceşitli yontemler kullanılabilir. Ancak tedavi şekline karar verilebilmesi icin, ameliyat mı yoksa ilac mı veya ışın tedavisi mi; hastalığın ne kadar yaygın olduğunun bilinmesi gerekir. Buna evreleme denir. Hastalığın evresinin bilinebilmesi icin BT, MR, kemik sintigrafisi gibi yontemler kullanılabilir. Ancak bunların hicbirisi yeteri kadar başarılı değildir. Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Nukleer Tıp Anabilim Dalında uretilen bir ilacla yapılan ve yeni kullanılmaya başlayan PSMA-PET yontemi ile tum vucut goruntulenebilir ve hastalıklı dokular tespit edilebilir hale gelmiştir. Hastalığın durumu cok daha kolay ve daha doğru olarak yapılabilmektedir. Bu yontem halen dunyada cok az yerde kullanılabilmektedir. Halen araştırma amacıyla kullanılmaktadır.
Prostat kanseri bazen butun tedavilere rağmen ilerleyebilir. Hastalarda PSA yukselir. Metastazlara bağlı olarak kemik ağrıları gelişebilir. Bu durumdaki hastalara atom (LU-177-PSMA) tedavisi uygulanabilir. Almanya’dan sonra Turkiye’de ilk kez tarafımdan uygulanmıştır. Son 1.5 yılda cok sayıda hastaya uygulanmıştır. Bilinen hicbir yan eksisi yoktur. Hastalarda sac dokulmesi, bulantı, kusma, halsizlik gibi olumsuz yan etkiler oluşturmaz. Tedavi edilen hastaların %80’den fazlasında ağrıları ya gecmiştir, ya da azalmıştır. Tedavi edilen %85’den fazla hastada PSA değerleri belirgin bir şekilde duşmuştur. Hastalar bu tedaviyi alırken diğer tedavileri de alabilir. Atom tedavisinden sonra kemoterapi veya radyoterapi de alabilirler.

[h=2]İstanbul Nukleer Tıp Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]