Şekil 1:Prostat ve buyumesi

Prostat Şekil 1'de gorulduğu gibi mesanenin cıkışında yer alan ve her erkekte bulunan bir salgı bezidir. Esas gorevi menide taşınan spermlerin yaşayabileceği ortamı oluşturacak salgının bir kısmını yapmaktır. Protein ve karbohidrat iceren bir salgı yapar. Onemi idrar yolunun başlangıcında olması ve ureme sistemi ile idraryolunu aynı yerde prostatın icindeki idrar yolu bolumunde buluşturmasıdır. 2.ozelliğide ozellikle yaşla buyumesidir. Bu buyumenin n,iye başladığına dair ceşitli teoriler mevcutsada 40 yaşını gecen her erkekte once mikroskopik sonra makroskobik bir buyume olduğu ve buyuyen dokunun idrar yolunda mesane cıkışında bir engel oluşturarak işemeyi zorlaştırdığıda hepimizin bir şekilde duyduğu bir gercektir. Prostatın cinsellik icin onemi meninin idrar yoluna atıldığı ve sonra dışarıya cıktığı yolun başı olmasıdır. Ayrıca erkeklik organı penise giden damar ve sinirler prostatın alt kenarının ortasından girer ve prostatın kabuğunun icinden gittikce daha yana doğru haraket ederek prostat boyunca ilerler(/şekil 2). Her turlu prostat operasyonu hem boşalma mekanizmasına ve meninin dışarı atılmasına mani olabilecekken aynı zamanda penisin sertleşmesindede sorun yaratabilir. Bu oran ameliyat oncesinde insanın cinsel sağlığının ne durumda olduğuna ve yapılan ameliyatın tekniğine ve kullanılan aletlere gore değişebilir. Erkeklerin %30'u yıllar icersinde prostat buyumesine bağlı ameliyat olmak zorunda kalabilirler. Bu ameliyatın hastaların gercekten prostatın yaptığı tıkanıklığa bağlı belirtilerin oluştuğu durumlarda olması gerekir. Sadece prostatın mesanede yarattığı huzursuzluk nedeni ile oluşan sık idrar ani sıkışma gibi belirtiler ilaclarla hal olabilir ve bazen hastanın şikayetlerinin ağırlaşmasına neden olabilir.Gercekten tıkanıklığa bağlı zor işeme,kesintili idrar , işemeye uzun surede başlama gibi belirtileri olanlar ameliyattan fayda gorurler. Ancak hastanın doğru secilmesi gibi doğru ameliyatta başarıda rol oynar. En cok yapılan prostatın elektrokoter ile kesilerek cıkartılmasıdır. Halk arasında burgu ameliyatıda denir.

Şekil 2:Prostat ve cevresel penil sinirler
Transuretral Prostat Rezeksiyonu ( TURP ):
Transuretral Prostat Rezeksiyonu, iyi huylu prostat buyumesinin (BPH) cerrahi
tedavisinde en sık uygulanan yontemdir. Bu yontemde hastaya genel veya lomber ( spinal veya epidural ) anestezi verildikten sonra idrar yolundan rezektoskop denilen ozel bir alet ile girilerek prostat dokuları elektrik akımı kullanılarak kesilmektedir. Bir optik aracılığıyla hasta icerisindeki goruntulerin bir televizyon monitoruna aktarılarak 10-12 kat daha buyutulmuş goruntuler eşliğinde uygulanan bu ameliyat sırasında surekli şekilde irrigasyon sıvısı kullanılması gerekmektedir. Elektrik akımı “loop” denilen yarım daire şeklindeki bir tel aracılığıyla dokulara iletilir ve prostat dokusu şeritler halinde kesilirken bir yandan loop yardımıyla kanamalar durdurulur. İdrar kesesi icerisinde biriken prostat dokuları daha sonra vakum sistemiyle dışarıya cıkartılır. Operasyon sonrası idrar yolundan bir kateter konularak 2 gun sureyle bırakılır. Transuretral prostat rezeksiyonu’nun en onemli avantajları kısa bir surede prostatın idrar yolunu tıkayan bolumunun cıkartılıp bir kavite oluşturulması ve cıkartılan dokuların patolojik incelemesinin yapılabilmesidir. Ender de olsa ameliyat sırasında veya sonrasında coğunlukla kan verilmesine gerek olmayan kanama gorulebilir. Yine az sıklıkla da ameliyat sonrası olsa idrar yolu darlıkları gorulebilir.
Burgu veya TURP ameliyatı bu gun iki ceşit koter ile yapılabilir. 1980 li yıllardan beri kullanılan monopolar denen kullanılan elektrik enerjisinin vucuttan gectiği koterler ve 2000 li yıllarda kullanılmaya başlayıp gittikce daha fazla kullanılan bipolar veya halk arasındaki adıyla plazmakinetik koterler. Bipolar koter vucuttan elektriği gecirmeyen elektriğin kesici loop denilen aletin iki teli arasında dağıldığı koterlerin genel ismidir. Yurdumuzda ve dunyada ilk kez ve yaygın olarak plazmakinetik ismi ile girdiği icin plazmakinetik koter adıyla tanınır. Bipolar koterler elektriğin ve ısının vucuttan gecmediği koter sistemleridir. Plazmakinetik şu anda en etkin denebilecek bipolar koter markasıdır. Hastanemizde mevcuttur. Prostat ameliyatlarımızı bu koterle yapıyoruz. Aynı anda bu koter daha iyi kanama kontrolu yapar ve serum izotonik dediğimiz vucut sıvıları ile aynı elektrolit ozelliklere sahip bir sıvı ameliyat esnasında kullanıldığı icin prostatın kapalı ameliyatı sırasında vucuda gecen sıvı miktarı az olacaktır. Normal monopolar koter sistemleri ile kullanılan sıvı farklıdır ve elektrolit ozellikleri farklıdır. Damarlara gecen sıvı miktarı daha fazla olur ve damardaki elektrolit dengesi değişir. Bu da şuur bulanması ve kalp krizine yol acabilir. Ameliyatın cok uzamaması gerekir. Bipolar koter sistemleri ameliyat suresinin uzamasına imkan verir. Hastanın hem kalp ile ilgili risklerini hem de cinsellikle ilgili risklerini bipolar koter sistemi ile azaltmak mumkundur. Cunku bu koter ile derin dokuya kadar gitmeyen ısı etkisi meydana getirir.Elektriğin derin dokuya ulaşması olmayacaktır. Cevreden gecen sinirlerin zedelenmesi engellenebilecektir. Ayrıca cerrahın anatomiye hakim olmasıda bu kotu etkinin olasını engelleyecektir.
Koterler haric iki tip lazer uygulamasıda prostat cerrahisinde kullanılmaktadır.
Prostat Cerrahisi ve Lazer Uygulamaları
Prostat icin bugun iki tip lazer kullanımı kendini kabullendirmiştir.
Vaporizasyon yaparak kullanılan ve 180 watt lık yeni modeli ile lazer teknolojisini prostat cerrahisi icersine koymayı başaran Greeenlight lazer uygulamaları. Oğrenmesi kolaydır. Lazerin yaptığı vaporizasyon denen buharlaştırma işlemi iyi yapılmazsa daha erken nuks hala mumkun gorulmektedir.Ancak iyi teknik uygulanır ve yeterli emek harcanırsa ozellikle medikal riskleri olan yaşlı, kilolu,buyuk prostatlı,kardiolojik yetmezliği olan hastalarda iyi bir secenektir. Lazer uygulandığında etki derinliği az olsada aynı yere beklenenden uzun sure kalınırsa prostat kapsulunun altındaki sinirler zedelenebilir. Meninin korunması zordur.
100 watt gucune ulaşabilen Holmiyum lazer uygulamaları: Bu lazer ile prostatın buyuyen kısmının cıkatrılıp mesane icine atılması ve orada parcalanarak cıkartılması soz konusudur. Oğrenilmesi daha uzun zaman alır. İyi oğrenilmemişse prostatın yakınından gecen sinirler yaralanabilir. Meni ortadan kalkacaktır.
Bu satıra kadar yazdıklarımıza bakarsak :
Prostat cerrahisinde yaygın kullanılan monopolar koter aletleri prostat etrafından gecen sinirleri etkiliyebilir ve %15'e kadar cıkan sertleşme gucluğunde azalma ortayacıkabilir. Meni %80'e kadar ortadan kalkacaktır veya miktarında ciddi azalma olacaktır.
Bipolar koterle cinselliğe etki hem kardiolojik risklerin azalması hemde sinirlere olan etkinin daha az olması nedeni ile ozellikle prostat anatomisine hakim cerrahların yaptığı ameliyatlar sonrası meni kısmen korunacak , sertleşmeye kotu etkiler minimalize olacaktır. Prostatizm ile ilgili şikayetlerin azalması cinsel gucte artma sonucunu bile getirebilir.
Greenlight laser uygulamasında masraflar oldukca fazla olcak ancak kardioljik riskleri artmış hastalarda onerilebilir teknik olacaktır. Cinsellik acısından bipolar kotere ustunluğu gosterilmemiştir.
Holmiyum laser ile enukleasyon oğrenilmesi zor olduğu ve teknik zorluğu nedeni ile ulkemizde cok daha az uygulanmaktadır. Buyuk prostatlarda iyi bir alternatiftir. Ancak rutin uygulamalarda ve orta kucuk prostatlarda sinir yaralanmasına bağlı sertleşmedeki azalma monopolar koter kadar olabilir.
Prof. Dr. M. Lutfu Tahmaz
Uroloji Uzmanı

[h=2]Ankara Urolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]