Normal hamilelik sureci olan 40 hafta tamamlanmadan, 37 haftadan once doğan bebekler premature bebek olarak adlandırılırlar.
Premature bebekler gebelik yaşına gore 3'e ayrılır:
-ileri derecede (24-31 hafta)
-orta derecede (32-35 hafta)
-sınırda (36-37 hafta)
Doğum ağırlıklarına gore de 3'e ayrılır:
-Duşuk doğum ağırlığı : Bebeğin 2500 gr.dan az olması
-Cok duşuk doğum ağırlığı : Bebeğin 1500 gr.dan az olması.
-Aşırı duşuk doğum ağırlığı: Bebeğin 1000 gr.dan az olması
PREMATURE BEBEĞİN OZELLİKLERİ
• Premature bebeğin cildi şeffaf gorunumdedir.
• Damarları cildinin uzerinden rahatlıkla gorulebilir.
• Yağ dokusu yeterince gelişmediği icin cilt gevşek ve ustunde yumuşak tuyler vardır.
• Vucut sıvıları daha fazla, glikojen ve yağ dokuları daha azdır. Kahverengi yağ dokusu gelişmediğinden kendi ısısını koruma yeteneği de yoktur. İşte bu nedenle kuvozde bakılmaları gerekir.
• Cinsiyet organları da normal doğan diğer bebeklere gore farklılık ortaya cıkıyor. Erkeklerde testislerin torbaya inmeme ihtimali de yuksektir.
• Kas ve sinir gelişimini de tamamlayamadığından ceşitli refleksler (emme, yakalama, irkilme)zayıftır.
Premature doğuma neden olabilen etmenler ;
Anneye ait nedenler :
• Onceki doğumda preterm doğum oykusu
• Malnutrisyon
• Uterus anomalileri
• Anne yaşının 16’dan kucuk, 35’den yuksek olması
• Annenin kalp hastalığı
• Sık doğum
• Enfeksiyon
• Travma
• Hipertansiyon
• Sigara, alkol
• Fazla aktivite
• Duşuk sosyoekonomik duzey
• Stres
Bebeğe ait nedenler :
• Coğul gebelikler
• Kromozom anomlileri
• Amnion sıvısının fazla oluşu
• Konjenital kızamıkcık
SADECE ANNE SUTU İLE BESLENME PRETERM BEBEKLERDE NEDEN BAZEN ZORDUR ?
• Memeyi guclu ememezler
• Anne sutunun sağladığı besinlerden daha fazla besine ihtiyacları vardır
• Annelerin yeterli sut sağmaları guc olabilir....??!!
• Aylarca haftalarca sağılmış anne sutu alması gerekebilir
• Duşuk doğum ağırlıklı bebeklerin doğrudan memeden emme başarısı calışmalarda duşuk bulunmuş (%15-20)
• 34 haftaya kadar emme-yutma-nefes alma senkronizasyonunu sağlayamayabilirler
• Apne ve gastroosafagial reflu sorun yaratabilir
İşte bu yuzden;..Premature bebekler etkin emmeye başladığında bile sık sık va uzun sureli duraksayabilir. ..4-5 kez emip 4-5 dakikaya kadar ara verebilir. Memeden bebeği hemen cekmemek gerekir. Tekrar emmeye başlaması icin memede tutmak gerekir. Bu sure bazen bir saati bulabilir.
Premature Bebeğin Annesine Emzirme Desteği Sağlanmalıdır
.Hastanede, olabildiğince erken kanguru bakımı, anne-bebek tensel teması teşvik edilmeli
. Hasta ve preterm bir bebeği olan annenin endişeleri ve psikolojik durumu da goz onune
alınmalıdır.
. Premature bebeğin pozisyon ve memeyi kavraması deneyimli bir emzirme danışmanı tarafından aralıklı olarak değerlendirilmelidir.
. Meme başı sorunları yonunden anne izlenmelidir.
Doğum sonrası anne sutunu 3 saatte bir sağmalı (24 saatte en az 8 sağma seansı)
Anneye etkin sut sağma yontemleri ve aletleri anlatılıp gosterilmelidir
Tensel Temas (Kanguru Yontemi):Anne bebegi cıplak olararak goğsune yaslar
Annenin sıcaklığı bebeği sıcak tutar
Bebek ısınmak icin fazladan enerji kullanmaz
Bebeğin dolaşım ve solunum sistemleri daha iyi calışır
Bebek daha huzurludur ve daha iyi uyur
Emzirme işi daha kolay başarılır
Premature bir bebeği izleyen ekipte kimler olmalıdır?
Neonatolog(yenidoğan uzmanı)
Pediatrik norolog
Pediatrik klinik psikolog
Pediatrik odyolog(işitme uzmanı)
Pediatrik fizyoterapist
Pediyatrik konuşma terapisti
Yuksek riskli bebeklerde deneyimli beslenme uzmanı
Sosyal hizmet uzmanı
Cocuk gelişimi eğitimcisi
Değerlendirme Donemleri
• Premature bebekler yenidoğan yoğun bakım unitesinden taburcu edildikten sonra ilk olarak 7-10 gun sonra kontrol edilmelidir. Değerlendirme donemleri duzeltilmiş yaşa (postkonsepsiyonel 40 haftaya) gore belirlenmelidir.
• Uc yaşından sonra duzeltilmiş yaşın kullanılmasına gerek yoktur. İdeal bir izlem şeması şu şekilde olmalıdır:
• Taburcu olduktan 7-10 gun sonra
• Duzeltilmiş 40 hafta- 3 ay- 6 ay- 12 ay- 18ay, 24 ay
• Kronolojik 3 yaş, 4 yaş, 5 yaş, 8 yaş, 12 yaş, 14 yaş, 16 yaş
İZLEM
Fiziksel ve norogelişimsel izlem diye iki başlık altında toplanır
Fiziksel İzlem: İşitme, gorme ve buyumeyi icerir.
Norogelişimsel izlem :Kaba motor hareketler, ince motor hareketler, dil gelişimi ve sosyal gelişmenin değerlendirildiği, dort ana alanda yapılır.
Premature bebeklerin yenidoğan yoğun bakım unitesinden taburcu edilme zamanı onemli bir konudur.
Hastaneden erken cıkma bebek ile anne arasındaki bağı kuvvetlendireceği gibi bebeğin gelişeceği cevrenin duzenlenmesi, hastane enfeksiyonlarının onlenmesi ve hastane masraflarının azaltılması yonunden de faydalıdır.
Buna karşılık hastaneden erken cıkma; bebeğin genel durumunun bozulmasına ve tekrar hastaneye yatırılması gereksinimine yol acabilir ve bu durum bebeğe olduğu kadar aileye de ilave bir stres kaynağı olur.
Premature doğan bebeklerin ebeveynleri, bebek taburcu olup eve geldikten sonra 3 değişik donemden gecerler.
İlk doneme "ofori donemi" denir ve evdeki ilk 6 haftalık sureyi kapsar. Bu donemde ebeveynler anne-baba olmanın mutluluğunu yaşar ve cocuğun eve gelmiş olmasından dolayı sevinc icerisindedirler.
İkinci donem bir mutsuzluk donemidir ve 6 ay kadar surebilir. Bu donemde aile cocuklarının duşunduklerinden daha kucuk olduğunun, gelişmesinin daha geri olduğunun farkına varır ve bu sorunlarla baş edemeyeceğini duşunerek endişelenir
Son donem kabullenme donemi olarak adlandırılır. Bu donemde anne ve baba, cocuklarını olduğu gibi ve hayatlarının doğal bir parcası olarak kabul etmeyi oğrenir ve normal hayatlarına doner. Cocuğun buyumesi ve gelişmesi normal veya cok hafif bir gelişme geriliği varsa, aile icindeki stres daha azdır ve normal hayata donuş cok daha hızlı meydana gelir.
Premature bebeğin buyumesinin izleminde duzeltilmiş yaş kullanılır
(36 hft doğan bebek 1 ay,32 hft doğan ise 2 ay geriden hesaplanır)
Premature bebeklerin
• once baş cevresi (ilk 6 ayda)
• sonra ağırlığı (2-3 yaşta)
• sonra da boyu (3-7 yaş)buyumeyi yakalar
EVDE ENFEKSİYON KONTROLU
Premature bebeklerin bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği icin her turlu enfeksiyona acıktırlar. Bu nedenle ziyaretcilere, ozellikle okul cağı cocuklara kısıtlamalarda hassas davranılmalıdır. Odasında oyuncak bulundurulacak ise; oyuncakların yıkanabilen, toz tutmayan ve tuysuz olmasına dikkat

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]