Polikistik over sendromu ve zayıflamaMenapoz donemine girmemiş 15 ile 45 yaşları arasında ki kadınları etkileyen endokrin kokenli bir metabolizma hastalığıdır. Toplumuzda her 15 kadından 1’inde vardır. Bu sendromu yaşayan kadınların yarısı ise aynı zamanda obezite sorununa da sahiptir.
Hastalığın tanı ve teşhisinde klinik bulguların kaydedilemesi, laboratuvar bulguları ve ultrason ile yumurtalık bolgesi incelemesi gerekir. Yumurtalıklarda kist oluşumu, LH/FSH hormonları oranı, insulin direnci tayini ve progesteron seviyesine bakılması ile tanı koyulur. Polikistik Over’lı hastalarda sık gorulen belirtiler ise ; adet duzensizliği, yumurtalık buyumesi, hızlı bicimde kilo artışı, yoğun ve ani gelen tatlı isteği, insulin direnci, obezite sorunu, prolaktin hormonunun normalin uzerinde olması, insulin salgılanmasında dengesizlik, yumurtlama sorunları, tip 2 diyabet, kan yağlarının yuksekliği, yuksek androjen hormonu seviyesi, ciltte yağlanma ve sivilce problemi, tuylenme de artış ve kısırılıktır. Kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon, gestasyonel diyabet ve rahim kanseri riski de yukselir bu kadınlarda oldukca yukselir. Polikistik Over Sendromunun asıl sebebi, hipofiz bezinden salgılanan LH ve FSH hormonun yuksek olmasıdır. Bunun sonucunda uyarılan yumurtalıklardan testosteron ve androstenodion hormonu uretimi artar. Bu durum yağ dokusunda ostorojen donuşumune neden olur ve sonucta LH hormon uretimi artmış olur. Bu şekilde kısır bir dongu olarak durum devam eder.
Polikistik over sendromu tedavisinde zayıflamak yapılacak en onemli ve mantıklı hamledir. Zayıflama surecinde kişiye en uygun diyet programı, fiziksel egzersiz ve sigarayı bırakma aynı anda olmalıdır. Bunun yanında serum yağ seviyesi de diyet suresi boyunca, belirli aralıklar ile kontrol edilmelidir. Sadece estetik kaygılar ile değil sendromun vucuda yaptığı olumsuz etkileri duzeltmek ve sağlığa kavuşmak acısından da zayıflamak oldukca gereklidir. Yapılan araştırmalara gore vucut ağrılığının yuzde 5 kaybı bile, adetin duzenli şekilde olunmasına yardımcı olur ve bu sorunu halleder. Zayıflamanın bu hastalığa sahip kadınlarda diğer olumlu etkileri ise ;
Adet duzensizliğini gidermesi
Aşırı tuylenmeyi azaltması
Yumurtlamayı arttırması
Gebe kalma ihtimalini yukseltmesi
Ciltteki anormal yağlanmayı normal seviyeye indirmesi
Akne problemini cozmesi
İnsulin direncini kırmasıdır.
Tedavide ilk amacımız yumurtlamanın tekrardan sağlanması ve duzenli şekilde her ay devam etmesidir. Gebe kalamayan kadınların hastaların yuzde 15’i polikistik over sendromuna sahiptir. Zayıflamak bu konuda oldukca etkilidir. Kilo verme suresinde insulin direnci oluşumu da test edilmelidir. Vucut yağlanmasının ozellikle bel ve karın bolgesinde yoğun olması bozulmuş karbonhidrat ve insulin metabolizmasının gostergesidir. İnsulin direnci glikoz intoleransına, glikoz intoleransı ise diyabet hastalığına sebep olur. Tabi eğer onlem alınmaz ise.
İnsulin metabolizmasını duzeltmek icin 3 ANA, 3 ARA oğun şeklinde beslenmek gerekir. Diyetteki karbonhidrat oranının duşuk, posa oranın ise yuksek olması gerekir. Her gun 4 porsiyon meyve ve sebze tuketmek gerekir. Beslenme programında bulunan gıdaların glisemik indeksleri duşuk olmalıdır. Diyete ek olarak yeşil cay, papatya cayı, ıhlamur cayı ve tarcın tuketilmelidir. Diyete eşlik eden fiziksel egzersiz planında, egzersizleri yaparken nabız oranı en az 120 olduğu kontrol edilmelidir. Egzersiz sonrası sıcak-soğuk duş alınmalıdır.
Havuc, karpuz, patates, mısır, muz, pasta, borek, kek, kurabiye, kuruyemiş, gazlı ve şekerli meşrubatlar, hazır paketli urunler, zararlı yağ iceren besinler, patates, bal, uzum tuketilmemelidir. Bu gıdaların yerine et, balık, tavuk, sut, elma, portakal, cilek, kurubaklagil, yumurta, yoğurt, bulgur, armut tuketilmelidir. Bu besin ayrımı glisemik indeks oranına bakılarak yapılmıştır.
Ara oğunlerde meyveler kuru meyve ya da taze meyve dahi olsa yanında mutlaka sut, yoğurt veya ayran ile yenilmelidir. Yoğurt ve sut icerisine toz tarcın ilavesi, kan şekerinin duzenlenmesinde oldukca onemlidir. Ekmek tercihi kesinlikle beyaz değil, tam buğday olmalıdır.
Polikistik Over Sendromu tedavisinde zayıflamak oldukca etkili olmakla beraber bunun yanında doktor tavsiyesi ile insulin duyarlılığını arttıran ilac kullanımı da işe yaramaktadır. Ozellikle gebe kalmak isteyen kadınlarda yumurtlamayı arrtıran ilac kullanımı diyet ile birlikte oldukca etkili olduğu gozlenmiştir.
Diyetisyen Elif Fedakar

[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]