20 ila 30′lu yaşlar arasında adet duzensizliğine en sık neden olan durumdur. Ayrıca yine bu yaş hastalarda cocuk sahibi olmada zorlanmaya neden olan (infertilite) en sık karşılaşılan durum yine PCOS’dur. Tanı aşağıdaki 3 kritere gore konur. Bunlar ESHRE kriterleri olarak isimlendirilir.
PCOS 2003 ESHRE KRİTERLERİ
Oligo-anovulasyon: PCOS’lu hastalarda sıklıkla her adet doneminde olan yumurtlama olmaz. Yumurtlama olmadığı icin bu kişiler 45 gun ve daha uzun aralar ile adet gorurler.
Hiperandojenizmin klinik veya biyokimyasal bulguları: Erkeklik hormonları bu kadınlarda genelde yuksek olarak bulunur. Bazı hastalarda erkeklik hormonları normal seviyelerde bile olsa yinede kıllanma ve sivilcelenme şikayetleri bulunabilinir.
Ultrasonda klasik polikistik overlerin gorulmesi ve diğer nedenlerin ekarte edilmesi (Orn. konjenital adrenal hiperplazi ,adrenal adenom,cushing sendromu)
PCOS oluşmasında ongorulen teoriler
1) PCOS da hipotolamo hipofizer yolda değişiklikler
• LH hormonunun salınımın artması
• Estrojenin yukselmesiyle Gnrh a hipofizin duyarlılığın artması ( primer veya seconder )
• Hiperinsulinemi ve artmış IGF 1 in LH hipersekresyonunu uyarması ?
• Dopaminerjik sistemin santral etkisinin azlamsına bağlı Gnrh duyarlılığının artması?
2) İntirinsik over patolojisi. Overler normalden buyuktur ve gelişmekte olan veya atrezik follikul sayıları daha fazladır, tunico albuginea ve subkortıkal stroma daha kalın ve hiler hucre sayıları daha fazla. Bu değişiklikler genellikle sikincil ve kaynağı ne olursa olsun hiperandrojenemiye bağlıdır. İntraoveryan artmış enzim aktivitesi , intraoveryan artmış androjen duzeyine neden olabileceği soylenmektedir
3)Eksajere adrenarş: PCOS ancak peripubertal eksajere adrenarş ve fizyolojik insulin rezistansı birlikte olunca gelişir.Yani puberte donemi dışında gelişen tip II diabet veya akromegali olgularında PCOS gelişmez.fizyopatolojik mekanizmanın pubertal başlangıc gostermesi onemlidir.
4) Obezite: andorenik obezitede bel/kalca oranı >0.85 jinekoid obesitede bel/ kalca < 0.75 dir. PCOS da androjenik obesite vardır. PCOS da obesitenin etkileriyle androjenlerin periferik aromatizasyonuyla estrojene donuşum artar, seks hormon bağlayıcı globulin azalır , overde insulin direnci artar.
5) insulin direnci: İnsulin uyarımına normalden daha duşuk biyolojik yanıt olarak tanımlanır. PCOS da ozellikle cizgili kas dokusu ve yağ dokusunda insulin rezistansı mevcuttur. Pankreas hucrelerinde disfonksiyon vardır. PCOS’da pankreas ada hucre duzeyinde tirozin fosforilasyonu yerine ( tirozin fosforilasyonuyla glukoz hucre icine alınır) serin fosforilasyonu olur ve boylece glukoz taşınımı olmaz.
6) Hucre disfonksiyonu : PCOS da pankreas beta hucre disfonksiyonu vardır. PCOS yemek sonrası insulin sekresyonunun pulsatilitesi normal ama amplitudusu azalmıştır. PCOS daki yuksek diabet prevelansının insulin sekresyonundaki defekten kaynaklandığı one surulur. PCOS da primer olayın insulin rezistansı olduğu hiperandojenşzmin insulin rezistansına seconer geliştiği duşunulmektedir.
7) Genetik: PCOS da hastaların 1.dereceden akrabalarında serum insulin seviyeleri yuksek bulunmuş.
Tedavi
Cocuk isteği olmayan hastalarda adetlerin duzenli gorulmesi cok onemlidir. Cunku PCOS’lu hastalar tedavi olmaz ise ileriki yıllarda adetlerin gecikmeli olmasına bağlı olarak rahim kalınlaşması ve rahim kanseri riskine maruz kalırlar. Doğum kontrol hapları onerilen tedavi şeklidir. Ayrıca bu hastaların % 80′den fazlasında obezite soz konusudur. Bu hastaların zayıflaması gerekmektedir yoksa ileriki yıllarda kalp hastalıkları daha sık gorulur. Zayıflama ayrıca yumurtlama sıklığını arttırarak adetlerin duzelmesine ve cocuk sahibi olmada katkıda bulunr.
PCOS ve İnfertilite
PCOS’lu hastalarda genelde yumurtlama olmaz. Bu yuzden yumurtlamayı arttıran tedaviler cocuk sahibi olmak isteyen ciftlerde onerilir. İlk once klomifen ile yumurtlama tedavisi yapılır, eğer cevap alınmazsa klomifen + metformin (şeker ilacı) tedavisi denenmelidir.
Bunlara cevap vermeyen hastalarda FSH hormonu (Gonadotropin) tedavisine gecilir.
Metformin gebelikte devam edilmesi bebeğe zararlı etki oluşturmaz. Duşuk oranını azaltmaz ama gebelikte diabet gelişimini azaltabilir.
Metformin Adolesanlarda ve PCOS u olanlarda kısa sureli visceral yağı azaltmak icin kullanılabilir ama yeterli calışma yoktur ve bu yuzden guvenirliği kanıtlanmış doğum kontrol hapları kullanılmalıdır.
Metformin hırsutızmde (kıllanma) en az doğum kontrol hapları kadar etkili olabilir. Hafif bobrek yetmezliği olanlarda laktik asidoza neden olabilir ve B12 eksikliğine neden olabilir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]