Polikistik over sendromu ya da kısaca PKOS ,kadınlarda adet duzeninde bozulmalara,cilt problemlerine,kilo artışlarına,organ sistemlerinde bozulmalara ve hatta cocuk sahibi olmayla ilgili problemlere yol acabilen bir klinik durumdur.
Polikistik over sendromu sık gorulen bir durum mudur?
Ultrasonografik değerlendirmelerde milimetrik cok sayıda kist ile karşılaşılan polikistik gorunum %15- 20'lere kadar karşılaşılan bir durumdur. PKOS dediğimiz bulgular veren durum ise kadınların yaklaşık %5-10'unda gorulebilmektedir.Dolayısıyla PKOS ureme cağındaki kadınlarda en sık gorulen endokrinolojik problemdir.
Polikistik over sendromu neden oluşmaktadır?
Polikistik over sendromunun nedeni tam bilinmemektedir.Birden fazla etkene bağlı geliştiği ve genetik etkenlerin rol oynadığı duşunulmektedir.
Polikistik over sendromu tanısı nasıl konulur?
Polikistik over sendromu tanısı klinik şikayetler, laboratuvar ve ultrasonografi tetkikleriyle konulur. Hastalar genellikle adet duzensizlikleri, cilt değişiklikleri ki en sık şikayet yağlanma, sivilcelenme veya tuylenme artışı şeklindedir, cocuk sahibi olamama ve kilo artışı yakınmaları ile doktora başvururlar. Şikayetler genellikle ergenlik donemi ile başlar. Adet gormenin başladığı bu donemle birlikte hastaların bir kısmı gecikmeli adet gorme veya adet gorememe şikayeti ile hekime ulaşırlar. Bu bulgu yumurtlama duzenindeki bozukluğu işaret eder. Polikistik over sendromu hastalarında testesteron adı verilen erkeklik hormonu fazla uretilir ve klinik bulguları gelişmesinde bu durumun rolu vardır. Ayrıca insulin hormonu da bu sendromun gelişmesinde rol oynayabilmektedir. Hastalar bu şekilde yakınmalar ile hekime başvurduğunda yumurtalıkların ve rahmin ultrasonografik olarak değerlendirilmesi onemli bir tanı yontemidir. Ultrasonografide yumurtalıkların dış kısımlarında milimetrik boyutlarda cok sayıda kist izlenir. Bu kistler yumurtlama ile atılamayan yumurta hucreleridir.Hastaların laboratuvar tetkiklerinde de hormon seviyeleri bulgu verici olabilir.
İnsulin hormonu bu sendromda nasıl bir rol oynamaktadır?
İnsulin vucudumuzda pankreas adlı organda uretilen bir hormondur. Temel gorevi kanda glukoz(şeker) seviyelerini duzenlemektir. Polikistik over sendromu vakalarında bu hormonun etkinliğine karşı vucutta bir direnc gelişebilmektedir. Bu durum insulin rezistansı olarak adlandırılır. Vucuttaki dokular bu direncten etkilenir ve vucut etkinlik gosterebilmesi icin daha fazla insulin uretmeye başlar. İnsulin seviyelerindeki bu yukselme erkeklik hormonu seviyesini de arttırmaktadır. Tum bu surec sonunda klinik bulgu olarak kilo artışları, kilo verememe, kıllanma-tuylenme problemleri, akne ve adet duzen bozuklukları izlenmektedir.
Polikistik over sendromu organ sistemlerini de etkileyen bir hastalıktır ?
Bu sendromda insulin ve androjen hormonlarının yukseldiğini belirtmiştik. Ozellikle insulin direnci uzun vadede diyabet (şeker hastalığı) riskini beraberinde getirir. Diyabet hastalığının gelişmesi ve hormon seviyelerindeki değişiklikler hipertansiyon ve kolesterol yuksekliği gibi klinik sonuclara yol acmaktadır. Dolayısıyla kalp-damar sağlığını etkileyebilen bir surec ortaya cıkmaktadır. Ayrıca hormon bozukluklarına bağlı tekrarlayan yumurtlama problemleri ve adet duzensizlikleri rahim ic duvarı(endometriyum) duzensizlikleri ve rahim kanseri ile ilgili sonucları da doğurabilmektedir.
Polikistik over sendromu nasıl tedavi edilir?
Bu sendromda neden cok net bilinmediği icin tedavi de genellikle klinik yakınmalara gore olmaktadır. Hastalara ilk tavsiyemiz doğru beslenme ile kilo kontrolu, duzenli egzersiz ve klinik takipleri aksatmamaları yonunde olmaktadır. Kilo kontrolu adet duzeni sağlayabilmekte, diyabet ve hipertansiyon riskini de azaltmaktadır. Egzersiz ile desteklenmiş bir diyet programı sayesinde insulin seviyeleri de kontrol altına alınabilmektedir. Kan şekeri seviyesini aşırı yukseltmeyen diyetler sayesinde insulin seviyeleri baskılanacak ve hormon seviyeleri duzeltilecektir. Kilo kontrolu yumurtlamayı duzenler ve buna bağlantılı olarak doğurganlık oranını arttırmış olur. Bu yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak diyabet tedavisinde kullanılan bazı ilaclar da PKOS tedavisinde faydalı olabilmektedir. Metformin adı verilen bir ilac grubu insulin direncini tedavi ederek buna bağlı tum bulgularda duzelme sağlamaktadır. Adet periyodlarını duzenlerken doğum kontrol ilaclarından yararlanmak yonunde de bir yaklaşım yapılabilmektedir. Bu grup ilaclar cilt problemlerine yonelik de fayda getirmektedir. Anti androjenik bir grup ilac tedavisi de semptomlarda gerileme sağlamaktadır. PKOS hasta grubunda en onemli yakınmalardan birisi de infertilite(kısırlık) olarak karşımıza cıkmaktadır. Yumurtlama duzeninde gelişen problemler beraberinde infertiliteyi de getirmektedir. Yumurtlamayı destekleyen bir takım ilac tedavileri bu hastalarda yuz guldurucu sonuclar sağlamaktadır. Yumurtlama tedavilerine yanıt vermeyen ileri evre hastalarda ilaclara ek olarak tup bebek tedavi secenekleri de denenebilmektedir.

[h=2]Antalya Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]