Polikistik over sendromu (PCO), yumurtalıklarda bircok kucuk iyi huylu kist oluşmasıyla beliren bir hastalıktır. Yumurtalıkta oluşan ve kist olarak adlandırılan bu organizmalar yumurtalıkların cevresine yerleşmiş cok sayıda yumurta hucresidir. Bu hucreler ultrasonda ozel bir goruntu oluşturmaktadırlar.
Polikistik over sendromu genel anlamda 35 yaş ve altında bulunan yaş gruplarını tehdit etmektedir. Genc kızlarda da gorulebilmektedir. Yumurtalıklarda bulunan kist ile karakterize olarak meydana gelen hormonal bir problemdir.[1] PCO, hipofiz bezinden salgılanan LH ve FSH hormonlarının anormal şekilde uretilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu, kadınlarda duzenli olarak yumurtlama olmamasına neden olur (bazıları duzenli olarak adet gorurken, bazıları ise yılda yalnızca birkac kez adet gorebilir.). Yumurtlama duzensizliğinin sonucu olarak sa erkeklik hormonunda bir artış gozlenir. "LH'daki artış over de erkeklik hormonu uretimini artırır. Salgılanan bu erkeklik hormonları (androjenler) yağ dokusunda ostrojene donuşmekte, bu ostrojen LH uretimini artırmakta ve bir kısır dongu ortaya cıkmaktadır. Bu kısır dongu kilo kaybı ya da yumurtalıkların baskılanması gibi etkenlerle kırılabilir. Yine kilo fazlalığına bağlı olarak insuline karşı bir direnc ortaya cıkmakta ve sonuc olarak hormonal denge bozularak yine bu kısır donguye ulaşılmaktadır."
Bıyık, cene, favori, boyun, ense, goğus arası, goğus ucu, bel, omuz, sırt, karın, kol ve bacak bolgelerinde bulunan kıllardaartış, koyulaşma, kalınlaşma ve sertleşmepolikistik over sendromu'nda sık gorulen şikayetlerdir.

Adet duzensizliği ve tuylenme şikayeti belirgin olan kadınlarda tedavi de doğum kontrol ilacları oldukca etkilidir. Buradaki tedavi ile yumurtalıklardan uretilen erkeklik hormonunu baskılanmaktadır. Bu tedavi şeklinde amac vucutta yeni tuylerin oluşumunun engellenmesidir. Başlanan tedaviden sonuc alabilmek icin en azından 6ay- 1yıl beklemek gereklidir.

Ne yazık ki eskiden oluşmuş tuyler icin etkili ve hızlı bir ilac tedavisi yoktur. Daha onceden oluşmuş tuyler icin yapılması gereken ağda, elektroliz gibi yontemlerle bunların giderilmesidir. Doğum kontrol ilacları kullanılmadan tuyler alınırsa yontem başarısız olur ve alınan tuyler yeniden ve daha fazla bir şekilde cıkar.
Polikistik over sendromunda kullanılan ilaclar:
Doğum kontrol hapları (Diane 35, Gynelle ve diğerleri): Bu ilaclar polikistik over sendromunda en sık kullanılan ilaclardır. Doğum kontrol haplarından ozellikle siproteron asetat iceren diane 35 (ve gynelle) en sık kullanılanlardır. Bunlar tuylenmeyi (kıllanma), akneleri azaltır ve adet duzenlenmesi sağlar. Cocuk istemi olmayan hastalarda sık kullanılırlar. Tuylenmeyi azaltıcı etkilerinin başlaması icin en az 6 ay surekli kullanılmaları gerekir. Bazen hastalar ilk kutudan itibaren etki gostermediğini ve bu nedenle kullanmayı bıraktıklarını ifade etmektedirler, bu yanlıştır. Bu haplar en az 6 ay kullanıldıklarında (daha uzun da olabilir) tuylenme oluşumunu azaltırlar. Ancak daha once oluşmuş tuylere etki etmezler bu tuylerin kozmetik yontemlerle (lazer v.b) alınması gerekir. Cocuk isteyen hastalarda kullanılmazlar.

Metformin (glukofen, gluformin, glucophage, glifor): Bu ilaclar şeker hastalığında (diabet) kullanılan insulin duyarlaştırıcı ilaclardır aslında. Polikistik over sendromunda da insulin direnci (rezistansı) arttığı icin bu ilaclarla insulin direncinin azalması ve bir cok belirtinin duzelmesi sağlanır. Metformin ilacları aynı zamanda zayıflamaya cok yardımcı olur ve kilo verilmesi sayesinde de şikayetler duzelir, yumurtlama duzeni artar, hamilelik kolaylaşır, kıllanma azalır, androjenler (testosteron) azalır. Gebelik icin yumurtlama tedavisi verilen hastalarda klomifen sitrat (klomen, serophene) tedavisi ile birlikte metforminin aynı anda kullanılmasının tedavi başarısını arttırdığını bildiren araştırmalar vardır.

Klomifen Sitrat (Klomen, Serophene): Cocuk istemi olan hastalarda ovulasyon induksiyonu (yumurta buyutucu) olarak verilirler. Adetin 3. veya 5. gunu başlanarak 5 gun sure ile kullanılırlar. Doktor kontorlu altında olmadan (buradaki diğer ilaclar gibi) asla kullanılmamalıdır. Tek başına veya metformin ile birlikte gebelik tedavisinde ilk basamağı oluşturur. Klomifen ile 6 aylık tedavi sonrasında yaklaşık %80 hastada ovulasyon (yumurtlama) elde edilir ve yaklaşık %40-50 hastada gebelik elde edilir. 6 aydan sonra gebelik oranı cok duştuğu icin daha uzun tedavi onerilmemektedir.

Antiandrojen ilaclar (Flutamid, Finasterid, Spiranolakton): Bu ilaclar androjen (testosteron) senetezini azaltarak tuylenmeyi azaltırlar. Cok sık kullanılmazlar. Doğum kontrol hapları ile birlikte kullanılabilirler. Flutamid hepatotoksik (karaciğere yan etkileri) olabilmektedir. Finasterid testosteronun dihidrotestosterona donuşumunu sağlayan 5-alfa-reduktaz enzimini inhibe eder.

Progesteron (gestagen): Hirsutismus (aşırı tuylenme) şikayeti olmayan hastalarda sadece adet duzensizliği olanlarda adetleri duzenlemek icin ayda 14 gun siklik olarak kullanılabilirler.

GnRH analogları: Gonadotropinlerin azalması ve overlerde androjen uretiminin azalmasını sağlayabilirler. pratikte pek kullanılmazlar.



[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]