Her ay duzenli yumurtlamanın olmamasına bağlı adet duzensizliği, kıllanmada artış ve yumurtalıkların normalden buyuk ve cepere yakın bolgede inci tanesi gibi kistlerin olması ve bunlara eşlik eden hormonal ve biokimyasal değişikliklerin eşlik ettiği bir durumdur.
Polikistik over hastalığı kronik bir hastalıktır. Tamamen yok olmaz. Şikayetlerin arttığı ve azaldığı durumlar vardır. Normalden fazla kilo şikayetleri arttırır.
PKOS NEDENLERİ: Genetik sebepler on plandadır. Anneden gecebildiği gibi babadan da gecebilir. Yumurtalık icinde uretilen erkeklik hormonu fazladır. Uretilen erkeklik hormonları ( testesteron) kadınlık hormonu (ostrojene) donuşturulemez. Duzenli bir yumurta gelişimi beyinden gelen sinyal hormonlarının etkisi ile yumurtanın gelişmeye başlaması ve yumurtalık icinde hormonların uretilmesi ve bu hormonların geri bildirimi ile beyinden sinyal hormonların salgılanması ve yumurtanın catlaması ile oluşur. Bu hormonal dengedeki bozukluk geri bildirimi bozarak yumurtanın gelişip catlamasına engel olur.
PKOS gorulen bir cok kadında insulin rezistansı vardır. İnsulin pankreastan salgılanır kan şekerinin kandan dokulara gecişini sağlar. İnsulin rezistansı varsa kandaki şekeri ayarlamak icin daha cok insulin salgılanır. Yuksek seviyedeki insulin yumurtalıkları da etkileyerek erkeklik hormonu uretimini arttırır. Yuksek miktardaki erkeklik hormonları akne, kıllanma, kilo artışı ve yumurtlama problemlerine neden olur.
PKO da yumurtlama bozulmuştur. Yumurta gelişimi sırasında erkeklik hormonları fazla uretildiği, estrojen hormonu yeterince uretilemediği icin yumurta yeterince buyuyup gelişemez ve catlayamaz. Yumurtalıkta kucuk kistler olarak kalır. PKO da yumurtlama bozulmuştur fakat her ay olmasa da yumurtlama bazı aylar olabilir. Bu kişiler kendiliğinden de gebe kalabilirler. Belli bir sure gebelik oluşmazsa yumurtlamayı sağlamak icin tedavi gerekebilir.
PKOS li kişilerde şişmanlıkta cok gorulur. Şişmanlığa bağlı yağ dokusunda estrojen hormonu fazla uretilir. Yumurtalık dışında uretilen fazla estrojen de yumurtlamaya engel olur. Fazla miktardaki yağ dokusu insulin direncinin de sebebi olabilir. İnsulin direnci erkeklik hormonlarının uretimini arttırır ve şeker hastalığına eğilim yaratır. PKOS’ li kişilerde kilo vermek hormonal dengenin sağlanması ve yumurtlamanın normale donmesini sağlayabilir.
PKOS li kişilerin en onemli şikayetleri adet duzensizliği, kıllanmada artış, gebe kalamama ve kilo sorunudur. Bunun yanında daha az sıklıkla gorulen ciltte akontoz lekeleri denilen koyu lekeler gorulebilir. Bu lekeler kandaki insulin yuksekliğinden kaynaklanır. Cilt yağlı ve sivilcelenmeye eğilimlidir. Sac dokulmesi ve kepeklenme sık gorulur. Şeker hastalığı gorulebilir. Rahim icinin yumurtlama olmaması nedeniyle sadece ostrojen hormonunun etkisinde kalması rahim kanserine eğilim yaratır.
PKOS' lu kişilerde adet duzensizliği, şişmanlık, yaşanan cilt problemleri gibi nedenlerden kaynaklanan depresyona eğilim olabilir.
PKOS da labratuvar incelemeleri altta yatan başka sebepler olup olmadığını belirlemek icin onemlidir.
PKOS da tedavi: PKOS da tedavideki amac o sıradaki sorunların ortadan kaldırılması(adet duzensizliği, kıllanma ,cocuk isteği )yada uzun vadede oluşabilecek hastalıklara karşı risklerin azaltılması şeklinde olur.
PKOS’nun tamamen ortadan kaldırılması mumkun değildir. PKOS genetik eğilim ve kolaylaştırıcı faktorler zemininde olan bir hastalıktır. Genetik zemini yok etmek mumkun değildir.
Kilo problemi olanlarda kiloyu normale cekmek hormonal duzenin yeniden sağlanmasında cok onemlidir.
Kanama duzenini sağlamak icin doğum kontrol hapları onerilir.
Cocuk isteği olanlarda yumurtlama uyarıcı ilac ve iğnelerle yumurtlama sağlanabilir.
Kıllanma sorununda hormonal tedavi ile yeni kıl oluşumuna engel olunabilir. Mevcut kıllar ise kozmetik yollarla yok edilmelidir.
Şeker hastalığı ve insulin direnci ve kan yağlarının yuksekliği kilo vererek ve ilaclarla tedavi edilebilir.
PKOS' da beslenme:
PKOS' lu kişiler karbonhidrat tuketimine eğilimlilerdir ve hipoglisemi atakları yani ani kan şekeri duşuşleri sık gorulur. Hipoglisemik ataklarda karbonhidrat tuketimi daha da artar. Ozellikle karın bolgesinde yağ birikimi olur. Kilo arttıkca insulin direnci artar. İnsulin direnci arttıkca karbonhidrat yeme ihtiyacı ve kilo artışı olur. Bu kısır dongunun kırılması kilo vermek ile mumkundur. Bu kişiler yanlış diyetlerle hızlı kilo verebilirler ama sonrasında verdiklerinden daha fazla geri almaya eğilimlilerdir. Karbonhidrattan fakir diyet uygulanmalıdır. Duşuk glisemik endeksli yiyecekler tercih edilmelidir.
3-4 saat arayla ara oğunler ile kan şekeri dengelenmelidir. İnsulin seviyesinin kontrolu icin fiziksel aktivite arttırılmalıdır.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]