Pnemokok nedir ?Pnemokok mikrobu nedir ?
Cocuklarda ağız burun salglarının oyuncak ve etrafa bulaşmasıylada yayılabilir. Bu nedenle insanların toplu halde bulundukları kreş, okul, yuva, kışla, iş merkezleri gibi ortamlarda pnemokok mikrobu kolayca yayılır. Yaşlı insanlar, akciğer hastalığı olanlar, diabetikler, dalağı alınmış kişiler, immun sistemi zayıf kişiler ve ozellikle kucuk cocuklar bağısıklık sistemi henuz tam olarak gelişmediği icin pnemokoklara karşı savunmasızdırlar ve ciddi penemokok enfeksiyonlarına adaydırlar.
Sık rastlanan olumcul olabilen veya kalıcı hasarlara yol acabilen zaturre, menenjit, sinuzit, orta kulak iltihapları ve bakteriyemi ( kan iltihabı ) gibi ciddi enfeksiyonların en onemli sebeplerindendir. Ayrıca kemik eklem iltihapları, kalp ve kalp zarlarının iltihapları, karın zarı iltihapları ve beyin apselerinin de onde gelen sebeplerindendir. Pnemokok hastalıkları icinde en sık goruleni orta kulak iltihaplarıdır, en tehlikeli olanları ise menenjit, beyin apseleri , kalp ve kalp zarı iltihaplarıdır. Tamamına bakıldığında en cok olume sebep olan pnemokok hastalığı ise zaturredir.
Pnemokoklar aynı zamanda bu hastalıkların en sık sebebidir. Orta kulak iltihaplarının % 30 – 55 inden, bakteriyel menenjitlerin % 30 – 50 sinden, toplumdan kazanılan zaturelerin ise % 65 inden pnemokoklar sorumludur. Pnemokok enfeksiyonları ciddi olum ve sakatlıklara neden olan enfeksiyonlardır. Dunyada her yıl 1 milyona yakın cocuk pnemokok enfeksiyonları nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Pnemokoklara bağlı menenjitlerde olum oranı % 15 sakat kalma riski % 35 dir. Ulkemizde ise 1-5 yaş arası cocuk olumlerinin % 27 si zature nedenlidir. Zaturelerin ise onemli kısmından pnemokoklar sorumludur.
Pnemokokların tedavisi
Pnemokok hastalıkları antibiyotiklerle tedavi edilirler fakat son yıllarda antibiyotiklere direncli pnemokoklar artmaya başladı. Buda tedaviyi zorlaştırmaktadır.
Pnemokok hastalıklarından korunmak mumkunmu?
Yaşlı ve kronik hastalığı olan bireylerde ise pnemokoklar olumcul ve ağır seyreder. Pnemokok hastalıklarından korunmanın en onemli yolu aşılamadır. Pnemokokların 90 tipi olmakla birlikte bunların bir kısmı hastalıklara neden olmaktadır. 23 farklı pnomokok tipini kapsayan aşı polisakkarit yapısında olmasından dolayı 2 yaşından kucuk cocuklara yapılamamakta ve kısa sureli bağışıklık oluşturmaları nedeni ile 5 yılda bir tekrar edilme zorunluluğu olmaktadır. Bu nedenle,cocuklarda sık rastlanan 7 pnomokok tipinin antijenlerini iceren konjuge pnemokok aşısı uretilmiştir, bu aşı 2 yaş altında yapılmakta ve menenjitler de %80 , zaturre de %20, orta kulak iltihabında da %60 oranında koruma sağlamıştır. Orta kulak iltihabı sonrası gelişen iletim tipi işitme kaybına neden olan orta kulak ici sıvı toplanmaları ve bu nedenle kulağa tup takılması ihtiyacı, aşıdan sonra %40 civarında azalmıştır. Bu aşı ile iki yaş altındaki cocuklarda gorulen pnomokok hastalıkları % 80 oranında onlenebilmektedir. Konjuge pnomokok aşısının rutin uygulamaya girmesiyle penisilin direnc oranlarında belirgin bir azalma meydana gelmiştir. Pnemokok aşısı sağlık bakanlığını rutin aşı programı icinde yer almamaktadır dolaysıyla bu aşıyı ailelerin yaptırması gerekmektedir. Ayrıca yaşlılar, kronik akciğer hastalığı olanlar, dalağı alınmış kişiler, immun sistemi zayıf kişiler, diyabetliler gibi pnemokok hastalığına meyli olan kişilerin de 5 yılda bir pnemokok aşısı olmaları onerilmektedir.
Pnemokok hastalıkları hızlı seyirli hastalıklardır. Menenjit zature gibi ciddi pnemokok hastalıkarı zaatler icinde ciddi boyutlara ulaşabilirler. Pnemokolara bağlı menenjitler olumle sonuclanmasalar bile sağırlık, kalıcı zeka gerilikleri, korluk, havale ve ogrenme gucluğu gibi sakatlıklara neden olur.
Pnemokok doğada bolca bulunan doğumdan itibaren insan burun ve boğazına yerleşen uygun koşullar oluşunca hastalık yapan bir mikroptur. Cocuklarda burun ve boğazda pnemokok taşıyıcılığı % 40 - 50 civarındadır. Erişkinlerde pnemokok taşıyıcılığı % 5- 10 seviyelerine iner. Pnomokok bakterisinin bilinen 90 kadar tipi vardır fakat en ağır hastalık tablosuna, bunların 10 kadarı neden olur.
Nasıl bulaşır ?
Burun boğazlarında pnemokok mikrobu taşıyan kişiler oksuruk, hapşırıkla bunu etrafa yayarlar ve aynı ortamı paylaşan kişilere bu mikrop bulaşır. Ayrıca yıkanmamış ellerle dokunmak, opuşmek.

[h=2]İstanbul Enfeksiyon Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]