Tum uzuvlarımıza; kolumuza, elimize, bacağımıza, ayağımıza giden sinirlerimiz beyinden sonra omuriliğimizden dağılan elektrik kablolarına benzetilebilir. Sinirlerimiz uzuvlarımızda hareket, duyu ve reflekslerden sorumludurlar. Yukarıdan aşağıya doğru ağ şeklinde birbirleriyle bağlantılı olan sinirlerimiz tek bir sinir halinde vucudumuzun en uc noktalarına, parmaklarımızın uclarına kadar ulaşırlar.
Brakial plexus ise ustte boyun ile koltuk altı bolgesi arasında ust uzuvlarımızın sinirlerini oluşturan bir sinir ağı yapısıdır.
Pleksus ve sinir yaralanmaları uzuvlarımızda her acıdan cok onemli yaralanmalardır. Bir ya da birden fazla sinir veya pleksus duzeyli bir yaralanma olduğunda yaralanma seviyesinin altında o sinir(ler)in sorumlu olduğu duyu alanında his kaybı ve bozukluğu, o sinirin elektriksel aktivitesini sağlayan kas gucunun kaybı ve kasın felci ile uzuv hareketlerinin bozulması kacınılmazdır.
Sinir dokusu tedavi acısından da uzuvlarımızdaki diğer dokulardan (kemik-kas-tendon-deri) farklılık gosterir. İyi ve zamanında tedavi edilmesse mutlaka sekel ve eksiklikler bırakır, iyileşmesi diğer dokulara gore daha uzun sureli ve zordur. Sinir dokusu iyileşirken iyi bir onarımla kablolar yani sinir lifleri iyi eşleştirilmiş olsa dahi bu birleştirme sonrası yukarıdan aşağıya hastaya gore farklı (ortalama gunde 1-2 mm) hızla aşağıya doğru iyileşme gosterir. Bu acıdan orneğin koltuk altında bir sinir yaralanmasının eldeki sonucunu gormek yılı, hatta daha uzun bir bekleme suresini alabilir. Sinir yaralanmasında yaralanma şeklinin ağır olması, sinir uclarında kayıp olması, hastanın yaşının ileri ve yandaş hastalıkları olması, sinir yaralanma bolgesinin yukarıda olması, birden fazla sinirin birlikte yaralanması, yandaş başka dokuların yaralanmış olması,onarımın gecikmesi, hastanın sigara alışkanlığı vb. etmenler tedavinin başarısını olumsuz etkiler.
Ustte en sık Digital (parmak) sinirleri, Median sinir, Ulnar sinir ve Radial sinir yaralanmaları, daha nadir Muskulokutan, Axilller sinir ve diğer sinir yaralanmaları tekil halinde gorulebilirken coklu sinir yaralanmaları ve sinirlerin ağ yaptığı pleksus yaralanmaları şeklinde de gorulebilir. Tekil yaralanmalar kesici delici alet (cam-bıcak kesileri) yaralanmaları sonucu sık gorulurler.
Pleksus yaralanmalarına doğumda veya erişkin yaşta rastlanılabilir. Doğumda pleksus yaralanmaları, yuksek kilolu bebeklerde normal doğumlarda daha sıktır. Erişkin travma sonrası coklu sinir yaralanmaları ve pleksus yaralanmalarında motor kazaları ve yuksek enerjili travmalar onemli rol oynarlar.
Altta, bacakta ise peroneal sinir yaralanmaları, siyatik sinir yaralanmaları sık gorulen yaralanmalardır. Bacakta bu tur sinir yaralanmaları kunt veya kesici delici yaralanmalarda tekil olarak yuksek enerjili travmalarda eşlik eden yaralanma olarak gorulurler.
Sinir yaralanması geciren bir hastada en onemli nokta hangi sinir ve sinirlerin yaralandığının tanınmasıdır. Tanının gecikmesi en olumsuz etkendir. Tanıda klinik muayene birincil onemlidir, bunun yanında sinir iletimini gosteren EMG testi (elektromiyografi) hem tanıda hem de takipte onemli bilgiler verir. Sinir yaralanmalarında ozellikle kapalı yaralanmalarda radyolojik olarak MRG (manyetik rezonans goruntuleme) ve USG (ultrasonografi) gibi tetkiklere gerek duyulabilir.
Onarımın zamanlanması cok onemlidir. Bu sure sinirin tam kopması kesilmesi halinde bazen acil veya olabilecek en kısa surede olmasını gerektirir. Bazı durumlarda ise sinir butunluğu tam olarak hasar gormemiş olabilir. Brakial pleksus ve radial sinirin kunt travmalarında sık gorduğumuz bu yaralanma tiplerinde yaralanma hemen ameliyat edilmeyip hasta sıkı takibe alınabilir. Ameliyat zamanına cok iyi bir takiple iyileşmenin izlemiyle karar verilir.
Sinir onarımlarında tedavi başarısında en onemli olan; yeterli mikrocerrahi deneyimle ve teknikle sinir iki ucunun en uyumlu şekilde sinir liflerini karşılıklı adapte edilmesidir. Mikroskop buyutmesi altında yapılması gerekir. İcinde bir cok ince kablonun bulunduğu elektrik kablosu benzetmesiyle mikroskop ile bu kabloların uygun eşleşmesine izin verecek sinirin yaralanmadan onceki anatomisine uygun onarım başarıyı getirir.
Sinir onarımında eğer iki uc arasında acıklık varsa, yaklaşmıyorsa sinir dokusu gergin dikilemediği icin mutlaka araya bir greft (yama) koymak gerekir. Greft sıklıkla vucudun başka bir bolgesinden alınan sinir dokularıdır. En cok bacaktan alınan sural sinir greft olarak kullanılır. Alınan greft hastada alınma bolgesinde onemli bir kayıp yaratmazken, sinir onarımında kullanılır. Bircok yaralanmada sinir grefti (yama) gereksinimi sinir onarımının gecikmesinde kaynaklanır. Gecikme sinir uclarında korelme yaralanma bolgesinde sinirin geriye kacması ile kopan sinirin ancak bir greft ile onarılması mumkun olabilir. Greftli onarımlarda, iyileşme daha uzun sureli ve zordur, o nedenle onarımların zamanlaması greft gereksinimi acısından da bir an once olmalıdır.
Sinir onarımlarında tedavide bircok guncel yeni yaklaşım mevcuttur. Onarımlarda kullanılan yapıştırıcı maddeler, yama olarak kullanılan biyolajik veya sentetik sinir tupleri başka insan kaynaklı sinirallogreftleri (sinir nakilleri) sinir iyileşimini arttıran ilcalar vb. uzerinde yoğunlaşılan yeniliklerdir. Sinir transferleri (sağlam sinir liflerinden yaralanmış sinirlere nakil) son yıllarda tedavi sonuclarını olumlayan onemli bir cerrahi teknik olarak karşımıza cıkmaktadır. Tum yeniliklerle birlikte tedavi başarısını etkileyen en onemli faktor iyi bir mikrocerrahi teknikle onarımdır.
Sinir onarımı sonrası rehabilitasyon onarımı başarısı acısından cok onemli olup hastaların iyi takip edilmesi gerekir. Onarım sonrası bazı hastalarda tamamlayıcı ikincil cerrahiler gerekebilir. İkincil cerrahiler tendon-kas taransferleri, nakilleri bazen eklem ve kemik girişimleri olabilir.
ARAMA MOTORLARI İCİN İNGİLİZCE TANIMI : Brachial pleksus injury, Nerve injury, nerve repair, nerve transfer, nerve graft.


[h=2]İzmir Ortopedi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]