Plasebo?Latincede “hoşnut edeceğim” anlamına gelen plasebo kelimesi, hekimlikte “şifa” niyetine kullanılan bir şeyin olumlu etkisini ima eder. Bugun tum tıp dallarında, plasebo etkisinin varlığı genel olarak kabul gormektedir; ancak hangi hastalıkta ve hangi ilacta ne duzeyde bir etkinlik oranına sahip olduğu tartışmalıdır.
Tıpta plasebo ile ilgili en cok tartışılan konuların başında boyle bir uygulamanın Hipokrat yeminine ya da hasta-hekim arasındaki guven ilişkisine ne kadar uyup uymadığı meselesidir. Plasebo uygulamasını savunanlar bunun zararsız bir yalan olduğunu ve hastanın iyiliği icin yapıldığını one surmekte ancak tersini iddia edenler ise hastanın doktoruna guvendiğini ama doktorun ona işe yaramayan “plasebo”yu ilac diye verdiğini, bunun etik bir uygulama olmadığını vurgulamaktadır.
Plasebo etkisi; hastanenin ve muayene odasının ambiyansı, hekimin sorun cozme tarzı, hastayı yatıştırma cabaları, kısacası hekimin yarattığı guven ve anlayışı da icerir. Her ne kadar bazı toplum bilimciler plasebonun bir kandırmaca olduğunu ve tıbbın yuz karası olduğunu soylese de tam aksini savunanların sayısı coktur. Ozellikle bazı Avrupa ulkelerinde plasebo uygulamaları sağlık sistemi tarafından desteklenmekte olup hekimlerin ilk tercihleri arasına girebilmektedir.
Bu bağlamda diğer tum branşlardan ayrı olarak psikiyatrik rahatsızlıkların plasebo ile yakın bağlantı icerdikleri duşunulmektedir. Zaten araştırma sonucları da bu fikri destekler niteliktedir.
Plasebo etkisi, bedende hoşnutluk durumuna yol acmakta dolayısıyla tıpkı bir ilac etkisi gibi, bedendeki sinirsel ve hormonal duzenekler aracılığıyla kendisini gostermektedir.
Toplumsal, kulturel değişkenlerin hastalık ve sağlık gibi kavramlara farklı anlamlar yuklediğini goz ardı edemeyiz. Tum bu tartışmalar doğrultusunda, modern tıp tarafından kabul edilen plasebo etkisinin halkın inancları ve rituelleriyle uyumlu yanlarının ortaya cıkarılması ve bunların tedavide kullanılması genel tıp dağarcığının artması acısından potansiyel oneme sahiptir.
Dr. Deniz Koray GORUCU

[h=2]Adana Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]