PİŞİRME KAPLARI
Beslenmede, besinlerin icerdiği protein, vitamin ve mineral gibi besin oğeleri buyuk onem taşımaktadır. Besinleri satınalma, saklama, hazırlama ve pişirme ilkelerine dikkat edilerek oluşabilecek besin zehirlenmesi riski ve besin oğesi kayıpları en aza indirilebilir.
Yemek pişirmede kullanılan tencere ve tavalar cok ceşitlidir. Bu kaplar genelde aluminyum, demir, bakır, celik, teneke, toprak, nikel ve krom gibi maddelerin tek başlarına ya da karışımlar haline getirilerek işlenmesiyle elde edilirler.
Onceki yıllarda pişirme kapları olarak genellikle bakır kullanılırdı. Bu kaplar ısıyı cok iyi bir şekilde iletmekte, ancak kısa surede ısınan besinler yine cok kısa surede soğumaktadır. Bakır kapta pişirilen ve bekletilen yemeklere kaptan bakır karıştığında, alınan bakır miktarı artmakta, bu da zehirlenmeye neden olmaktadır. Bu nedenle, bakırın besinle doğrudan temas etmemesi icin bu kaplar kalaylanarak kullanılmaktadır. Kalayın zamanla dokulmesi bakır kapların kullanımını her gecen gun azaltmıştır. Gelişiguzel kalaylanan kaplardan yemek icerisine sağlık icin zararlı kurşun gibi maddelerin karıştığı bazı gozlem ve araştırmalar sonucunda saptanmıştır. Bu nedenle, sokaklarda kalaylatılmış veya kalayları yer yer dokulmuş bakır kaplar yemek pişirme ve saklama icin uygun değildir.
Bakır kapların yerini zamanla aluminyum kaplar almıştır. Aluminyum kaplar işlenmiş “alumina” madeninden yapılır. Aluminyum besinin alkali ve asidinden etkilenir. Aluminyum kapların kararması su ve besinin alkali ortamından ileri gelir. Sirke, limon gibi asitli maddeler konduğunda siyahlıklar giderilebilir. Asitli maddeler kap icerisinde durdukca aluminyumda yavaş yavaş cozunme olur. Cozunen maden besine karışır. Bu cok yavaş ve az olduğundan sağlığa doğrudan zararlı bir etki yapmaz. Ancak, bulaşma sonucunda yıllar sonra unutkanlık gibi yan etkiler gorulebilir. Bu arada besinlerle alınan aluminyumun artması, kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum gibi minerallerin vucuda olan biyoyararlılığını azaltır. Bu kapların temizlenmesi de zordur.
Son yıllarda emaye pişirme kapları yaygınlaşmıştır. Madenin, cok yuksek sıcaklıkta ozel maddelerle kaplanmasıyla yapılır. Kolayca cozunmez, fakat yemek kaplara yapışır. Yanmış besin artıklarını kaptan ayırmak guctur ve kapların rengi zamanla kararır. Emaye yıpranmadığı surece sağlık yonunden bir sakıncası olmaz.
En son piyasaya surulen pişirme kapları celik, krom ve nikel alaşımıyla yapılmıştır ve “celik tencere” adıyla satılmaktadır. Bu kapların gorunumu guzeldir, kolay yıpranmaz, yemekler fazla yapışmaz, yapışanlar kolayca temizlenebilir. Kapakları iyi kapandığından ısı kaybı fazla olmaz, tabanına eklenen kaplamayla sıcaklığı tutar ve gec soğur.
Yeniden ev kuranlar icin satın alacakları en uygun pişirme kapları celik tenceredir. Yaşam boyu kullanılabilir. Ancak, halen evde emaye, aluminyum gibi tencereler varsa, bunları sağlıksız diye atıp celik tencere almak savurganlıktır. Pişirme kapları yıkanmadan once ıslatılırsa yapışan maddeler daha kolay temizlenir. Boylece kapları sert, madeni tellerle ovma gereği kalmaz. Madeni teller cizikler oluşturarak tava ve tencerelerin yıpranmasına neden olur.
En iyi saklama kabı, besinle alışverişi olmayan notr kaplardır. Kaptan besine, besinden kaba geciş olması besin kalitesini olumsuz etkiler. Besin saklamada kağıt, madeni, plastik, toprak ve cam gibi araclar kullanılır. Ayrıca, yemek pişirme kullanılan (celik, emaye, duduklu tencere vs) bir kap kalan yemeğin saklanması adına da kullanılabilir.

[h=2]Muğla Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]