Ceşitli kronik hastalığı nedeni ile (norolojik problemi olan spastik hastalar, SSPE hastaları, kanserli cocuklar, kistik fibrozis, yarık dama, doğuştan yemek borusunun tıkanıklıkları gibi) ağızdan normal beslenemeyen cocukların Uzun donemli enteral (sindirim sisteminden) beslenmeler icin perkutan endoskopik gastrostomi (PEG) (Karından mideye tuple beslenme) gereklidir
PEG işlemi ameliyatsız, endoskopi kullanılarak karın duvarından mideye ozel beslenme tupu takılmasıdır. Gunumuzde teknolojinin ve tıppın ilerlemesi ile eskiden ameliyatla yapılan bu işlem artık tum yaş gruplarında ameliyatsız, cocuk gastroenteroloji uzmanları tarafından endoskopi ile yapılabilmektedir.
Mideden beslenmesinde sakınca olan cocuklarda (ozellikle ağır refusu olan ve mideden yemek borusuna ve akciğerlere kacak olması nedeniyle ciddi kusmaları ve zaturre atakları geciren cocuklarda) uzun sureli ince barsakla beslenme gerektiğinde PEG-J (PEG tupu icinden barsağa takılan bir tuple ince barsak icine beslenme) veya PEJ (direk karın duvarından ince barsağa tup takılması ile beslenme) kullanılır.

PEG İLE BESLENECEK HASTALARDA KULLANILACAK MAMA TİPLERİ VE SECİMİ:
1. Sut cocukluğu donemi:
a. anne sutu: Ozellikle altı aydan kucuk cocuklarda ilk secenektir. Anne sutu ile beslenen cocuk yeterli kilo alamadığında glukoz polimerleri, yağ emulsiyonları iceren ozel mamalarla ya da diğer bebek mamaları ile desteklenebilir.
b. bebek mamaları: Normal bebek mamaları tuple enteral beslenmede de kullanılabilirler. Cocuk kilo alamadığında mama glukoz polimerleri ile zenginleştirilerek verilebilir. Bu amacla polimerik mamalar kullanılır. Bunlar tam protein ve kompleks karbonhidrat iceren mamalardır. Mide, barsak , safra yolları ve pankreas fonksiyonları normal cocuklar icindir. Yağ genellikle trigliserittir
c. Ozel mamalar (elemental mamalar): Besleyicileri elementer şekilde yani proteinleri daha kucuk protein şekline parcalanmış veya aminoasitlere kadar ayrılmıştır. Boylece sindirilmesi cok kolaylaşmış mamalar ortaya cıkar. Karbonhidratlar glukoz veya laktozun dışında diğer bazı daha kucuk karbonhidrat molekulleri halindedir. Yağ iceriği ise ağırlıklı olarak orta zincirli yağ asitleri, esansiyel yağ asitleri ve az miktarda uzun zincirli yağ asitlerinden oluşur. Mide, barsak, safra yolları ve pankreasta fonksiyonel veya anatomik bozuklukların varlığında kullanılır.
d. Moduler mamalar: İnatcı ishal ve kısa barsak sendromu olan sut cocukları kucuk molekulere parcalanmış protein iceren mamaları da tolere edemeyebilirler. Moduler diyette kullanılacak protein kaynakları vardır. Bunlara da uygun karbonhidrat ve yağ eklenerek cocuğun sindirimine uygun bir diyet hazırlanabilir. Doğuştan metabolizma bozukluklarında da değişik moduler mamaların kullanılması gerekir.
2. Buyuk cocuk:
Onceleri bu cocuklara buyukler icin yapılmış mamalar değiştirilerek verilirdi. Gunumuzde 1-5 yaş grubu ve okul cocuklarının enteral beslenmesine uygun tuple beslenme icin ozel mamalar imal edilmektedir. Ancak on yaş ve uzerindeki cocuklara yetişkinler icin yapılmış mamalar verilebilir.

TUPLE BESLENME SIRASINDA SIK GORULEN PROBLEMLER VE COZUMLERİ:
1. Tup tıkanması: Hastaya/aileye tıkanmayı onlemek icin tupu sık yıkamanın onemi oğretilmelidir. Beslenme tupu her 4-6 saatte bir 30-50 ml ılık musluk suyu ile yıkanmalıdır. Ayrıca beslenme tupu ilac verilmesinden once ve sonra yıkanmalıdır. Donuşumlu olarak hafif basınc ve geri cekme ile ılık su kullanımı tıkanmaların coğunu acar. Ancak kazein pıhtısını cozmede sitrat veya limon suyu daha yararlıdır. Kolayca acılmayan bir tup hemen değiştirilmelidir.
2. Aspirasyon (beslenme urununun solunum yollarına kacması): PEG ile beslenen cocuklarda altta yatan bir reflu durumu varsa, bunun sonucunda kusma nedeni ile aspirasyon olabilir. Boyle bir risk olduğunda PEG ile beslenme PEG-J'ye cevrilir.
3. İshal: Uygun olmayan beslenme urunu ve fazla verilmesi ishale neden olabilir. Ancak her cocukta olabileceği gibi, mikrobik ishal olabileceği de akıldan cıkarılmamalı, ishal olan cocuklarda mutlaka kaka tahlili yapılarak gerektiğinde ilac tedavisi başlanmalıdır. Eğer mikrobik bir ishal yoksa beslenme urunu farklı uygun bir urunleri değiştirilip miktarı tekrar ayarlanmalıdır.
4. Kabızlık: Sıvı ve lif alımının artırılması Laksatif (barsak duzenleyici, kakayı yumuşatıcı ilaclar) kullanılması Duzenli egzersiz programı Motilite (sindirim sisteminin hareketlerini) duzenleyici ilaclar 4. Enfeksiyon: Besinlerin sterilitesine, beslenme torbası, seti ve enteral tuplerin kullanımında hijyene cok dikkat edilmesi

YAŞAM KALİTESİ: PEG ile beslenmenin bir cok hastada omru uzattığı şuphesizdir. Altta yatan hastalığın şiddetine rağmen yaşam kalitesini arttırır. Bu artışın ne kadarının daha iyi beslenme durumundan, ne kadarının aspirasyon ve yutma gucluklerine bağlı korku ve rahatsızlığın azalmasından olduğu tam olarak bilinemez. İngiltere’de yapılan bir calışmada enteral beslenme uygulanan cocukları olan ebeveynlere sorulduğunda cocuklarının enteral beslenme uygulanmaya başladıktan sonra daha mutlu olduğunu belirtmişler, bazı ebeveynler de cocuklarına artık bir şeyler yedirmeye calışmakla vakit gecirmedikleri icin bir ozgurluk hissinden bahsetmişlerdir. Tum calışmalarda cocukların tuple beslenmeye gecişinden sonra kilo almalarının sağlandığı, genel sağlık durumlarının daha iyiye gittiği gosterilmiştir.

EVDE PEG İLE BESLENME:
Yutma, yeme fonksiyonlarındaki bozukluk kalıcı ise, bazen tum yaşam boyunca beslenme desteği gerekebilir ve bu amacla ev koşullarında tuple beslenme desteği ile SSPE’li cocukların beslenme sorunları cozulmuş olur. Ağızdan beslenmenin yeterli olmadığı veya hic ağızdan beslenemeyen, sisndirim sistemi tam veya kısmen işlevsel olan ve uzun sure hastanede yatması gerekmeyen hastalarda evde tuple beslenme uygulamaları tercih edilmelidir. Bircok gelişmiş ulkede evde yapay-tuple beslenme rutin bakım şekli haline gelmiştir. Cunku hastanedeki tedaviden daha ucuz olduğundan maliyet azalmakta, yaşam kalitesi artmakta, hasta aileye yakın olmakta, sosyal yaşam mumkun olduğunca normale yakın bir duzeyde surdurulebilmektedir.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]