Cok basit bir kan testi ile olculebilen bilirubin seviyesi, genellikle yenidoğanlarda yuksek olmaktadır. Fakat, bu seviye kısa bir sure icerisinde ideal değerine geri donmektedir. Gelin bilirubin nedir, yuksekliği veya duşukluğu ne anlama gelir gibi soruları cevapladığımız yazımıza gecelim.
Kanımızda bulunan bilirubin nedir?
Bilirubin, kırmızı kan hucrelerinin parcalanmasının temel surecinin bir yan urunu olan kahverengi ve sarı bir sıvıdır. Bu madde, karaciğer tarafından kandan temizlenen onemli bir sindirim sıvısı olan safranın onemli bir bileşenidir. Eğer karaciğer hasar gorurse, bilirubin kan dolaşımına sızabilir ve bu da başta ciltte ve gozlerde sararma olmak uzere birkac semptomu ortaya cıkar.
Bilirubin, karaciğerin eski veya hasarlı kırmızı kan hucrelerini parcaladığı esnada uretilir. Kan dolaşımında dolaylı ve direkt bilirubin olmak uzere iki tur bilirubin vardır. Genel olarak, vucutta bilirubin seviyesinin yuksek olması, ceşitli karaciğer hastalıklarının habercisi olabilir. Sadece atık bir urun olmayan bilirubin kalp, diyabet, kanser ve ceşiti norolojik hastalıklara karşı antioksidan olarak hareket eder. Bazı uzmanlar, yuksek bilirubinin faydalı olup olmamasının ırk, yaş, cinsiyet ve sağlık durumuna bağlı olabileceğini one suruyor.
Bilirubin testi nedir, hangi durumlarda yapılır?
Bilirubin kan testi, kanınızda bulunan toplam bilirubin seviyesini oğrenmek icin yapılır. Ozellikle şupheli sarılık gibi durumlarda yapılan test, aynı zamanda anemi ve ceşitli karaciğer rahatsızlıklarının teşhisi icin de yapılmaktadır. Basit bir kan alma işlemi ile gercekleştirilen bilirubin testi, vucudunuzda bulunan toplam ve doğrudan bilirubin seviyenizi belirler.
Eğer herhangi bir karaciğer problemeniz bulunmuyorsa, sağlığınıza olumsuz etki eden bilirubin vucudunuzdan atılır. Aksi durumda, bilirubin karaciğerinizden kanınıza gecer ve ceşitli semptomların ortaya cıkmasına neden olur.
Yuksek bilirubin belirtileri nelerdir, neden yukselir, duşukluğunde neler olur? Şiddetli karın ağrısı Titreme Yuksek ateş Goğus ağrısı Hızlı kilo kaybı Mide bulantısı Kusma Koyu idrar
Yuksek bilirubin seviyesi, ceşitli nedenlere bağlı olmakla beraber, bazı belirtileri bulunmaktadır. Ceşitli karaciğer rahatsızlıklarından dolayı yukselir ve en kısa surede teşhis edilerek tedaviye başlanması gerekir. Kan dolaşımındaki yuksek bilirubin seviyesi ‘hiperbilirubinemi ’ olarak ifade edilir. Gunumuzde, bilirubin seviyesinin duşuk olmasının insan sağlığı uzerinde olumsuz bir etkiye neden olup olmadığı henuz tam olarak bilinmemektedir. Bundan dolayı, duşukluğunde ne gibi rahatsızlıkların ortaya cıkabileceğine dair net bir bilgi bulunmuyor. Gozlerde ve ciltte meydana gelen sarılık, yuksek bilirubinin neden olduğu en net belirtilerin başında yer alıyor. Yuksek bilirubinin neden olduğu diğer belirtiler ise şunlardır:
İdeal bilirubin değeri kactır?
Bilirubin kan testi, kanınızda bulunan toplam bilirubin seviyesini olcer ve referans aralıklarına gore analiz edilir. Bu referans aralıkları, sağlıklı bir bireyin vucudunda bulunması gereken ideal bilirubin değerine belirlenir. Referans aralıklarının dışında kalan, ozellikle de ust normal seviyesini aşan bilirubin seviyeleri, herhangi bir hastalığın habercisi olabilir.
Yaptırdığınız bir bilirubin testi, iki farklı bilirubin seviyesi hakkında bilgi vermektedir: Konjuge olmayan (dolaylı) bilirubin ve konjuge (doğrudan) bilirubin. 18 yaşın uzerindeki yetişkinler icin normal toplam bilirubin, desilitre (mg/dl) kan başına 1,2 miligrama kadar cıkabilir. 18 yaşından kucuk bireyler icin ideal değer 1 mg/dl ’dir. Konjuge (doğrudan) bilirubin icin normal seviye ise 0,3 mg/dl ’den duşuk olmalıdır.
Yenidoğanlarda bilirubin neden yuksek olur?
Yenidoğanların yuksek bilirubin seviyesine sahip olması oldukca yaygın bir durumdur. Ozellikle 38. gebelik haftasından once doğan bebeklerde (erken doğmuş bebekler) ve anne sutuyle beslenen bebeklerde sıklıkla gorulmektedir.
Bebek anne rahminde gelişirken plasenta, bebeğin kan dolaşımında bulunan bilirubini vucuttan uzaklaştırır. Fakat, yeni doğan bir bebeğin bunu verimli bir şekilde yapabilmesi zaman alabiliyor. Bundan dolayı coğu yenidoğanın cildinde sarılık olabiliyor. Buna ‘fizyolojik sarılık ’ adı verilmektedir ve genellikle yaklaşık 2 hafta icerisinde gecmektedir.
Bilirubin testi nasıl yapılır?
Kanda bulunan bilirubin seviyesini oğrenmek icin yapılan bilirubin kan testi, cok kolay bir şekilde yapılmaktadır. Bir hemşire veya laboratuvar calışanı, kolunuzda bulunan herhangi bir damara kucuk bir iğne sokarak bir miktar kan alır. Alınan bu kan, analiz edilmesi icin laboratuvara gonderilir. Testin, kanınızı almak icin iğnenin girdiği yerde meydana gelen hafif bir ağrı veya morluk dışında herhangi bir semptomu yoktur.
Doktorunuz testten once bir sure herhangi bir şey yememenizi ve icmemenizi isteyebilir. Bunun dışında, duzeni olarak kullanılan herhangi bir ilac test sonuclarını etkileyebilir, bu nedenle aldığınız ilacları doktorunuza soylemeniz cok onemlidir. Doktorunuzun uygun gormesi halinde, bilirubin testinden once bu ilacları bir sure bırakmanız gerekebilir.
Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaclıdır. Tum sağlık konularında olduğu gibi bilirubin değeriniz hakkında da en doğru ve size ozel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.