Patolojik kumar oynamaPATOLOJİK KUMAR OYNAMA
Kumar oynama; basit bir heyecan arayışından, elindekilerini kaybetmeye kadar giden toplumsal ve bireysel bir sorun olarak ortaya cıkan bir olgudur.
Patolojik kumar oynama, kişinin maddi, sosyal, ailesel, mesleki onemli kayıplara yol acmasına rağmen, surekli ve tekrarlayan kumar oynama davranışıdır. Temel ozellik ise surekli olarak kaybettiklerini yeniden kazanmak icin kumar oynama ve gerekli maddi gucu sağlamak icin kanunsuz yollara sapmadır.
Kumarın tarihi insanlık kadar eskidir. Tarih oncesi cağlarda insanların ve hayvanların gucleri hakkında bahse girildiğine dair bilgiler vardır. Mısır, Cin, Hindistan gibi bircok medeniyette eski donemlerde kumar oynadığına dair bulgular vardır. Gunumuzde ise kumar aracları ceşitlenmiş, internet aracılığı ile evlere kadar ve her yaşa ulaşmıştır.
Tanı olcutleri(DSM-IV-TR):
1.Kumar oynama uzerine aşırı kafa yorar.
2.İstediği heyecanı duymak icin giderek artan miktarda para ile kumar oynama gereksinimi duyar.
3.Bir cok kez başarısızlık ile sonuclanan, kumar oynamayı kontrol altına alma, azaltma ya da bırakma cabası olmuştur.
4.Kumar oynamayı azaltma ya da girişiminde bulunurken huzursuzdur.
5.Sorunlarından kacmak icin(caresizlik, sucluluk, anksiyete, depresyon vb.) ya da kurtulmak icin kumar oynar.
6.Para ile kumar oynayıp kaybetmesinin ardından bir başka bir gun kaybettiklerini yerine koymak icin sıklıkla geri gelir.
7.Ne denli kumar oynadığını saklamak icin aile uyelerine, terapistine ya da başkalarına yalan soyler.
8.Kumar oynamak icin gerekli parayı bulmak icin sahtekarlık, dolandırıcılık, hırsızlık, zimmetine para gecirme gibi yasa dışı eylemlerde bulunur.
9.Kumar oynama yuzunden onemli bir ilişkisini, işini ya da eğitimi ile yada mesleğine başarı kazanması ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atar yada kaybeder.
10. Kumar oynama nedeni ile icine duştuğu korkunc parasal durumdan kurtulmak icin para sağlamak uzere başkalarına guvenir.
Kimler risk altıdadır:
Patolojik kumar oynama bireysel ve sosyal onemli yıkıma yol actığı icin risk gruplarının tanımlanması onemlidir. Yaş risk etmenleri arasında oneli bir yer tutmaktadır. Gencler arasında kumar oynama alışkanlığı yaygındır. Erkek cinsiyet, kumar icerikli oyunlara kolay ulaşabilme, duyusal algılama ozellikleri(hızlı ve sesli makinelerden hoşlanma), genetik ozellikler, alkol ve madde kotuye kullanımı, yasa dışı davranış oykusu, ceşitli psikiyatrik bozuklukları bulunması, sorunlar ile başa cıkma gucunun duşuk olması, işsizlik, yuksek refah duzeyi risk faktorleri arasında sayılabilir.
Diğer bir risk grubu gurubu ise yaşlılardır. Yaşlılar yalnızlıktan kurtulma, yeni arkadaşlar edinme, zaman gecirme, eğlenme amacı ile kumarı kullanmaktadırlar.
Patolojik kumar oynama depresyon, bipolar bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, alkol ve madde kotuye kullanımı, kişilik bozuklukları, psikotik bozukluk, dikkat bozuklukları, norolojik bozuklukluklarla sıklıkla bir arada bulunur.
Nicin ortaya cıkmaktadır:
Bu konuda değişik yaklaşımlar vardır:
1.Biyolojik Yaklaşımlar
Beynin bazı bolgelerinin anormal calışması ve bazı maddelerin(Dopamin, opioid sistem, serotonin vb) duzeylerinin normal olmaması suclanmıştır.
Anne babalarda patolojik kumar oynama alışkanlığının bulunması cocuklarda da bu durumun daha yuksek oranda bulunması genetiğin etkili olabileceğini duşundurmektedir.
2.Psikososyal Yaklaşımlar:
Dinamik Teori:
Dinamik acıdan patolojik kumar oynama değişik amaclara hizmet etmektedir. Bağımsızlık duygusu, gucsuzluğun inkar edilmesi, kucuk yaşlarda anne baba yoksunluğu, kabul gorme, onaylanma gibi amacları olabilir. Freud’ a gore ise erkeğin babası ile yarışma , sevgi nefret ilişkisi, onaylanma ihtiyacına aracılık eden bir durumdur. Babaya karşı olan zıt duyguların bir sonucu olarak kaybederek kendini cezalandırma isteği vardır.
Bilişsel Yaklaşım:
Kumarbazlar kendilerinde ozel yeteneklerin olduğunu bu yetenekler sayesinde kazanacaklarını duşunurler. Bu duşunce sayesinde kumar alışkanlığı kazanıldığı duşunulur.
Kişisel ozellikler yaklaşımı:
Son zamanlarda yapılan calışmalarda patolojik kumar oynama tanısı olan kişilerin normal zeka, gorsel ve uzaysal yeteneklere sahip olmalarına rağmen yaptıkları hatayı goremediklerini tespit edilmiştir. Bu kişilerin konsantransyon ve bellek işlevlerinde kotu performans sergiledikleri bulunmuştur. Patolojik kumar oynamada kişilerin yaptıklarının sonuclarını hemen almak gibi bir patolojileri mevcuttur. Beklemeye tahammulleri yoktur. Sonucun ne olduğundan cok bir an once sonuc almak onemlidir.
Kulturel etkiler:
Kulturel inanc ve değerler ceşitli şekilde yeni kuşaklara gecerler. Sosyal oğrenme ile bireyler gozlemledikleri davranışları ornek alabilir ve bunları uygulayabilir. Anne-babaları kumar oynayan cocuklarda kumar oynama alışkanlığının yuksek olduğu bulunmuştur. Kumar oynama davranışının aile tarafından onaylanması ve tolerans gosterilmesi alışkanlığın gelişmesinde rol oynayabilir.
Sonucta neler olur?
Duzelmeler ve tekrarlamalar devam edip gider. Ama coğunlukta kumar oynanmadan gecen sureler oldukca azdır. Kumar oynamaya neden olan olaylar incelendiğinde; kazanma konusunda iyimser duşunceler, para kazanmaya ihtiyacı olma, heyecan arama, sıkıntı ve olumsuz duşuncelerle mucadele etme, sosyalleşme ihtiyacı on plandadır.
Patolojik kumar oynama yasal, sosyal, ailesel sonuclarından dolayı bir halk sağlığı sorunudur. Kumar oynamak icin para bulmak amacı ile suc işleme, aşırı borclanma, hapis cezası, boşanmalar, iş kayıpları sık rastlanan sosyal problemlerdir.
Tedavide neler yapılır:
Biyolojik tedavi yaklaşımları:
Andidepresanlar, opioid antogonistleri, duygudurum duzenleyiciler, antipsikotikler tedavide kullanılabilir.
Psikososyal tedavi yaklaşımları:
Psikodinamik terapiler.
Bilişsel davranışcı terapiler.
Kendi kendine yardım programları.
Grup terapisi.
Cift terapisi.
Psikiyatrist Dr.Necati Cobanoğlu.

[h=2]İzmir Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]