OYUN-İNTERNET BAĞIMLILIĞI
Bağımlılık yapan maddenin kullanımı sırasında ve sonrasında sağladığı olumlu hisler kişinin o maddeyi kullanıma devam etmesi icin bir sebeptir. Bağımlılık yapan madde bireyin uzerinde hoş hisler bırakır ya da olumsuz hislerinin kaybolmasını sağlar. Bu sebeple, kullanımdan hemen sonra gelen iyi his, bağımlılığın olumsuz sonuclarından daha onemli gorulur.
Bunu bilgisayar oyunlarının cok oynanması ve bağımlılık yaratması surecinde değerlendirecek olursak, oyunun verdiği gorsel uyarıcıların vucutta yarattığı fizyolojik hoşluk hissi sonucu kullanımının surdurulmesi olarak duşunebiliriz. Oyun oynama sırasında ve sonrasında da fizyolojik bir rahatlama hisseder.
Oyun oynandıktan sonra hissedilen bu tip rahatlatıcı duygular ise oyun oynama davranışının tekrar tekrar yapılıp bir alışkanlık ve hatta bağımlılık haline gelmesine yol acar.
* Kişi kendini bilgisayar başında daha iyi hisseder.
*Oyun başında daha fazla zaman gecirir.
* Aile ve arkadaşlardan uzaklaşır.
* Bilgisayardan uzaklaşınca huzursuz ve sinirli olur.
Bu gibi durumların gorulmesi ‘Oyun Bağımlılığı’ tehlike canının caldığını bize gostermektedir. Bir diğer onemli konu ise oyunların icerikleridir. Şiddet icerikli oyunların oynanmasının cocuklarda ve ergenlerde ciddi problemlere neden olduğunu goruyoruz. Orneğin,
“Oynanan oyun icerisindeki şiddet iceren sahneler fazlaysa ve oyun icerisinde uygulanan şiddetin karşılığında odul soz konusu ise, haz ilkesi ile hareket eden beynin oyuna bağımlı olmasına neden olmaktadır. Haz yaşamak isteyen beyin şiddete eğimli hale gelmekte.
Hazzı bekleme ya da erteleme fikri cocukta anksiyeteye neden olmakta ve korku hissinin oluşmasına neden olmaktadır. Anne ve babalarından sevgi alacakları donemde cocukların şiddet icerikli oyunlar oynaması ya da izlemesi, saldırganlığa meyillerinin artmasına yol acmaktadır. Aynı zamanda şiddet iceren oyunlar, cocukların gundelik yaşamında, şiddete eğilim gostermesine neden olmaktadır ve bu cocuklar saldırganlıktan zevk almaktadır.
Bu oyunlar sadece şiddet değil, hırs ve mutluluk duygusunun tatminini de sağlar. Stratejiye dayalı savaş ve şiddet oyunlarını oynayan bir cocuk, o oyunda başarılı olursa kazanma duygusunu tadacak ve mutlu olacaktır. Cocuk aslında bunu otomatik bir bilgisayar ortamında cok da caba harcamadan elde eder.
Oysa gunluk hayatta mutluluk coğumuzun daha az elde ettiği bir şeydir ve caba gerektirir. Oyunlarda bu duyguya sahip olabilmek cok daha kolaydır ve bu sebepten dolayı cocukların oyun oynama davranışları pekiştirilmiş olur. Eğer cocuk oyunda başarılı olamazsa fazlasıyla hırslanır ve tekrar dener. Başaramaz ise tekrar dener… Her seferinde “game over” yazısını gorerek oyun tarafından reddedilen bir cocuk, hırs gibi genellikle zarar veren bir duyguya ilaveten ofke hissedecektir. Cunku reddedilmişlik, ofkeyle sonuclanır.
Ofke tekrar başarmaya yonelik bir hırs doğurur ve bu kısır dongu, mutluluk hormonu uğrunda surer gider. İşte oyun bağımlılığının temelinde yatan asıl surec budur.
Şiddet icerikli bilgisayar oyunların diğer zararlı etkileri şoyle sıralanabilir:
*Duşmanlık duygularını beslemekte, kaygı duzeyinde artışa neden olmaktadır.
*Bu oyunlar fiziksel guc kullanımında artışa yol acmaktadır. Gunluk hayatta, mutsuz edici olaylara daha saldırgan tepkiler vermeye sebep olmaktadır.
*Sosyal davranışlarda azalma soz konusudur.
*Şiddet icerikli oyunlar ile gecirilen zaman arttıkca obezite riski de artmaktadır.
*Bilgisayar başında gecirilen zaman arttıkca akademik başarıda azalma gorulmektedir.
AİLELERE BUYUK GOREV DUŞUYOR!
*Sohbet ederek ve zaman ayırarak cocuklarınızın ne kadar onemli olduklarını onlara hatırlatın.
*Bilgisayar kullanımı konusunda ozellikle cocuk ve gencleri doğru bir şekilde eğitmeliyiz.
*Bilgisayar kullanım surelerine mudahale edilebilmeli, bilgisayarlarında hangi programların veya oyunların yuklu olduğu kontrol edilebilmeli, evde bilgisayarın yeri kolay gorulebilir şekilde duzenlenmelidir.
*Ozellikle kucuk cocukların, gerek televizyon izlerken gerekse bilgisayarda oyun oynarken mumkun olduğunca yalnız bırakılmaması gerekir.
* Bedensel gelişimi desteklemek amacıyla bilgisayar oyunu oynamak yerine, ailelerin cocuklarıyla alternatif fiziksel etkinlikler (kitap okuma, parka gitme, somut oyunlar oynama vb.) yaparak nitelikli zaman gecirmeleri onemlidir.
Bilgisayar oyunlarının olumsuz etkilerinden korumak amacıyla cocuk ve genclere bilgisayar kullanmayı yasaklamak belki bircok ailenin ilk aklına gelen tedbir olabilir. Ancak yasaklamak hicbir zaman bu soruna kalıcı cozum getirmez.
Bu gibi onlemlerde cocuk ve gencler ebeveynleri tarafından kontrol edilemedikleri zamanlarda yasakları uygulamamayı tercih edebilir ya da ev dışında bu imkÂnları elde etmek amacını gudebilirler. O halde ailelerin cocuklarıyla yakın temasta olmaları ve bilgisayarı olumlu yonde kullanmaları icin cocuklarıyla kolay bir iletişim ortamı sağlamalar daha kalıcı bir cozum getirecektir.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]