BİLGİSAYAR VE OYUN BAĞIMLILIĞI
Gelişen teknoloji, insanların yaşam tarzlarını ve alışkanlıklarını hızla değiştirmektedir. Hızımız arttı, şehirler birbirine yaklaştı, dunya kuculdu. Toplumların kulturleri de birbirine yaklaştı ve gecirgenlikler olmaya başladı. Bilgisayar başındaki cocuklar ve gencler, anne babasının yerel kulturunden etkilendiği gibi; sanal dunyada oluşan yeni bir kulturden de etkilenmektedirler.
Oyun, cocuğun sosyal ve akademik olarak gelişmesini sağlayan aractır. Cocuk icin oyunlarda oduller vardır ve bu durum cocuğun oyun oynamaktan zevk almasını sağlar. Cocuk, oyun oynarken kendini fiziksel ve zihinsel olarak kendini geliştirebilir ve yaşamda karşılaştığı her şeyi oyun haline getirerek bundan zevk alabilir. Cocuğun oyundaki odulleri, bir aşamayı gecmek, arkadaşını yenmek ve takdir toplamak gibi orneklendirilebilir.
Bilgisayar oyunları, dışarda oynanan oyunlardan daha fazla odul ve renklilik icerir. Butun oyunlar cocukların onlara bağlanması icin beynin rekabetci tarafına seslenmektedir.
Artık gunumuzde buyuyen şehirlerle kaybolan oyun ortamları cocukları eve kapatmıştır. Bilgisayar oyunlarına mecbur kalan cocuklar, oyun oynarken de arkadaşları ile sohbet etmektedir. Internet uzerinden sosyalleşme oyle bir duruma gelmiştir ki yan yana gelen cocuklar adeta konuşmayı unutmuş gibi sessiz kalmaya başlamışlardır. Onlerinde klavye ya da mikrofon olmadan konuşamaz olmuşlardır.
Bilgisayar karşısında sanal bir dunyada yetişen gencler icin gercek dunya, erişkinlik donemlerinde cok zor ve sıkıcı gelecektir. Bilgisayar oyunlarında, level gecince verilen odullere alışmış genc, artık uzun eğitim ve uzun calışma saatlerinden sonra başarı yani odul almak zorundadır. Uzun vadede bu gencler, hazıra alışkın hicbir şey icin emek vermek istemeyen, sebatsız insanlar olurlar.
Her gecen gun internet kullanımı artmaktadır. 1993 yılında yaklaşık 1 milyon kişi internet kullanırken, gunumuzde bu sayı 2 milyar kullanıcıyı gecmiştir. İnternet kullanımı arttıkca internet uzerinden oyun oynama, facebook, twitter gibi sanal ortamlarda vakit gecirme sureleri ve sanal dunya uzerinden tanışmalar da artmıştır. Hatta sanal ortamdan genclere teror propagandaları yapılmakta ayrıca cinsel tacizlere uğramaktadırlar.
İnternetin olcusuz ve bilincsiz kullanımı cocuk ve genclerin fiziksel ve ruhsal gelişimini bozar. Bilgisayar başında hareketsiz kalan cocuklarda şişmanlık problemi ve omurga sıkıntıları oluşabilir.
Ayrıca internet cocukların ve genclerin okul başarısını ciddi şekilde etkileyebilir. Ders calışma zevki tamamen bitebilir ve yuksek not almak artık onu motive etmeyebilir.
Artık dunyada bilgisayar ve internet bağımlılığı diye bir hastalık vardır ve git gide yayılmaktadır. Bilgisayar bağımlıları zamanlarının cok buyuk bir kısmını bilgisayar başında gecirirler. Yemek yemek, ders calışmak, aileyle sohbet ve hatta uyumak bile onlar icin vakit kaybıdır. Bilgisayarı bırakıp okula gitmek bile istemezler. Ruyalarında hep oynadıkları oyunla ilgili şeyler gorurler. Oyun icinde butun duyguları yaşarlar. Oyun, gercek dunyadan daha fazla onemli olmaya başlar. Artık butun işleri aksamaya başlar, okuluna gec gider, odevini yapmaz, gitmesi gereken randevularına gitmez... Arkadaşlarıyla goruşmeyi azaltır. Yetişkinlerde boşanmaya kadar giden surecler olabilir.
Uzun sure oynanan internet oyunları bağımlılığı cok arttırır. Ozellikle strateji oyunları 24 saat oynanabilir ve bağımlı yapar. Ayrıca şiddet eğilimini arttırır. Evde anne babayla , kardeşlerle kavgalar başlayabilir.
İnternet ve oyun bağımlılığı bazı hastalıklarla beraber gorulur. Ozellikle sosyal fobi, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu, alkol ve madde bozukluğuyla beraber sıktır.
Hasta artık internet başında olmayınca, yoksunluk belirtileri gosterir. İşine konsantre olamaz. Oyun oynayabilmek , internetin başına gecebilmek icin anne-babasına ve cevresine yalan soylemeye başlar. Cocuklarda oyundaki karakterleri yukseltebilmek icin evden hırsızlık bile yapabilir. Duygulanımı değişir, depresyon, anksiyete gibi hastalıklar yaşayabilir. Oyunda bir aşamayı gecememek ciddi hayal kırıklıklarına ve depresyona neden olabilir.
İlerleyen vakalarda oyundan artık eskisi kadar keyif almamaya başlar, oyun ve internet başındaki sureyi arttırır. Gercek kişiliğinden farklı bambaşka bir insana donuşmeye başlar.
İnternette oyun bağımlılığı dışında sanal ortamlarda chat yapma, alışveriş, hackerlik yapma, internette kumar-iddia oynama gibi ceşitli bağımlılıklar da olabilir.
Neler yapılmalıdır: İnternet ve oyun bağımlılığı olanların anne babalarıyla işbirliği yapmak gerekir. Tamamen interneti ve oyunu yasaklamak cozum değildir.
Aileler cocuğun ve gencin ilgisini cekebilecek başka faaliyetler bulabilmek icin araştırma yapmalıdır. Bundan da once bir doktora giderek hep beraber tedaviyi organize edecek bir plan oluşturulmalıdır. Cocuğun ve gencin, sosyal ve spor faaliyetleri bilgisayar başında en cok kaldığı saatlere kaydırılırsa, bilgisayar başında kaldığı sure bir miktar azaltılabilir. Hasta ile anlaşarak bilgisayar başında kalma suresi kısıtlanabilir. Kısıtlanan bu sure bitince anne-baba zorla da olsa bilgisayarı kapatır. Başta cok zorluk cekseler bile zamanla bu alışkanlık oturacaktır.
Ayrıca eşlik eden dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, depresyon gibi hastalıklar doktor tarafında tedavi edilmelidir.
Tatillerde, gezilerde ozellikle cocukların bilgisayardan uzak tutulması gerekir. Anne baba da bilgisayardan uzak durmalıdır.
Terapilerle hastanın internet başında gecirdiği sureler, kendisiyle de anlaşarak yavaş yavaş, dakika dakika azaltılmalıdır. Azaltılırken yaşadığı zorluklar konuşulmalı ve cozumler bulunmalıdır.
Ailelerin cocuklarıyla birlikte internette biraz vakit gecirmesi faydalıdır. Cocukla internette sorf yapıp cocuğun durumunu takip eder ve oluşacak sorunlara yardım edebilir. Bilgisayar, salon gibi goz onunde bir yer de anne-babanın kontrolunde durmalıdır. Bilgisayar başındaki sureyi kısıtlayın. Cocuk ve gencleri internetten gelecek zararlar konusunda uyarın. İnternette neler yaptığını konuşun. Size bir şeyler oğretmesine izin verin. Guvenlik programları alın ve bu konularda bilgisayar uzmanlarına danışın.
Ozellikle sorunlu cocuk ve genclerde, ailelerin bilgisayar bağımlılığı konusunda uyanık olmaları gerekir. Tam bir bağımlılık gelişmeden once fark edilmeli ve gerekli onlemler alınmalıdır.


[h=2]İstanbul Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]