Over kistleri cok sık karşılaşılan bir durumdur. Overde gorulen 3 cm´in uzerindeki tum kistler over kisti olarak tanımlanmaktadır. Over kisti ile karşılaşıldığında bu kistin patolojik bir durum mu yoksa fizyolojik bir durum mu olduğunun belirlenmesi gerekir.
Over Kistleri
1. Fonksiyonel kistler
Folikul kistleri
Korpus Luteum kistleri
Endometriozis kistleri
Teka lutein kistleri
2. Neoplastik kistler
İyi huylu kistler (benign)
Kotu huylu kistler (malign)
Borderline kistler (duşuk malign potansiyeli olan yapılar)
Ureme cağındaki kadınların overleri fonksiyoneldir. Her ay overden bir yumurta hucresi atılmaktadır. Yumurtalama fonksiyonunda gorulen aksamalar sonucu overde folikul ve korpus luteum denilen kistler oluşabilir ve bu kistlere fonksiyonel kistler denmektedir.
Fonksiyonel kistler yaklaşık 2-3 aylık surelerde kendiliğinden kaybolmaktadırlar. Bu nedenle fonksiyonel olduğu duşunulen over kistleri sadece izlenmelidir. Ancak bazı durumlarda bu kistlere bağlı sorunlar karşımıza cıkabilir. Bu riskler bazen kistin kendi etrafında yumurtalık ile birlikte donmesi (torsiyone olması) ya da yırtılması ile ortaya cıkabilir. Kişide şiddetli ağrı, bulantı-kusma gibi yakınmalar oluşabilir. Boyle bir durumda jinekologa başvurmak gereklidir.
Fonksiyonel over kistlerinden endometriosiz kistleri biraz farklılık arzetmektedir. Sonucta bunlar overde olmaması gereken bir dokudan gelişmektedirler. Dolayısıyla bunlara yaklaşım diğer folikul ve korpus luteum kistinden farklı kategoride bulunurlar. İyi huylu kistler olmasına karşın klinikleri daha gurultulu gecebilir. Şiddetli adet ağrıları, ilişki sırasında ağrı, karın icerisinde ciddi yapışıklıklar ve bazen de infertiliteye neden olabilirler.
Neoplastik Kistler
Neoplastik over kistleri, fonksiyonel kistlerden farklı olarak kendiliğinden kaybolmayan kist ya da kitlelerdir. Bunların bir kısmı iyi huyludur, bir kısmı kotu huyludur ve bir kısmı ise iyi ile kotu arasında değişik davranış şekilleri gosteren sınırda (borderline) denilen tumorlerdir. İyi huylu olan kistlerin bir kısmında da kotu huyluya donuşme potansiyeli bulunmaktadır. Bu nedenle bir over kistine yaklaşımda o kistin malignite ozellikleri taşıyıp taşımadığının belirlenmesidir.
Over kistlerinin kanser bulgusu taşıyıp taşımadığını anlamak icin sırasıyla jinekolojik muayene, goruntuleme yontemleri, tumor belirtecleri ve cerrahi yontemlerden yararlanırız.
Jinekolojik muayenin sınırlı bir değeri vardır. Goruntuleme yontemlerinden en yararlı olan ise ultrasonografidir.
Ultrasonografi
Ultrasonografi ile bir kistin boyutlarını, duvar kalınlığını, icinde bolmeler olup olmadığı ve kistin ic yapısı değerlendirilir. Ayrıca Doppler analizleri ile kist duvarında ya da kistin icinde damar oluşumları olup olmadığı değerlendirilir. Bilgisayarlı tomografi ya da Manyetik rezonans (MR) ikinci secenek olarak bir kistin ya da kitlenin ultrasonografi ile ayrımı net olarak yapılamıyorsa istenmesi gereken tetkiklerdir.
Tumor Belirtecleri
Over kistlerinde tumor belirtecleri de sık olarak istenen tetkiklerdir. Bunlardan en sık isteneni CA 125 denilen bir over yuzey epitel antijeninin varlığıdır. CA 125 yuksekliği ozellikle ultrasonografide şupheli over kisti ya da kitlesi olan kadınlarda onemlidir. Menopozdan sonraki kadınlarda over kisti ile birlikte yuksekliği genc hastalara gore daha anlamlıdır. CA 125 ozellikle adet goren cağdaki kadınlarda başka nedenlerle de yukselebilir. Orneğin fonksiyonel over kistleri, pelvik inflamatuvar hastalık, myoma uteri, acıklanamayan infertilite ve endometriozis gibi jinekolojik nedenlerle yukselebilirken, tuberkuloz, siroz, hepatit ve pnomoni gibi bircok nedenle de yukselebilir.
CA 125 bir tarama yontemi olarak kullanılmaz.
Erken evre over kanseri olan hastaların yarısında CA 125 yukselmeyebilir.
Diğer tumor belirteclerimiz ise hCG, AFP, LDH gibi belirteclerdir.

[h=2]İzmir Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]