Jinekolojik kanserleri icinde en gec tanısı konabilen ve bu nedenle en fazla olume sebebiyet veren kanser turu olması nedeni ile ayrı bir oneme sahiptir. Kadın kanserlerinn %4'unu, genital kanserlerin ise %23'unu meydana getirir. Her 100 kadından 5'i over kanseri nedeni ile yaşamını kaybeder. Over kanseri tanısı konan kadınlarda 5 yıllık yaşam % 35 civarındadır. Endustrileşmiş ulkelerde daha fazla gorulur. Bu cevresel faktorlerin etkisini duşundurmektedir.
Her yaşta gorulebilmesine rağmen en fazla 45 yaşından sonra rastlanır.75-79 yaşlar arasında pik yapar. Menopoz oncesi donemde over tumorlerinin sadece % 7'si kanserken bu oran menopoz sonrası %30'a cıkar. Over dokusu pek cok değişik hucreyi barındırır. Kanserin koken aldığı hucre turune gore de gorulme yaşları ve oranları değişir. Overin ve diğer tum dokuların ana yapısını oluşturan epitel hucrelerden koken alan tumorler en sık gorulen tumurlerdir. Menpopoz sonrası kanser teşhisi konan vakaların % 80'i epitheliyal tumorlerken, 20 yaş altında teşhis edilen vakaların % 60'ı germ hucreli yani embryonik doneme ait hucreler ile ilgili tumorlerdir.
Risk Faktorleri
Hormonal, ailesel ve cevresel faktorlerin over kanseri gelişmini etkiledikleri duşunulmektedir. Sık ve fazla sayıda kesintisiz bir şekilde yumurtlama olanlarda kanserin daha fazla gorulduğu bilinmektedir. Buna gore hic gebe kalmamışlarda risk daha fazlayken doğum yapanlarda risk 1/2 ile 1/4 oranında azalır. Yumurtlamayı baskılayarak etki eden doğum kontrol hapları da kanser gorulme sıklığını belirgin derecede azaltır. Yani inanılanın aksine OK'ler kanser yapmadığı gibi kansere karşı koruyucu rol oynarlar. Buna karşılık menopoz sonrası donemde eğer progesteron eklenmeden tek başına ostrojen verilirse over kanseri riskinin arttığı iddia edilmektedir. Birinci derece akrabalarında over kanseri olanlarda hastalığın daha sık gorulmesi genetik bir faktorun etkisini duşundurmektedir. Bu gozleme yonelik calışmalar sonucu meme ve over kanserine neden olduğu saptanan bazı genler bulunmuştur.
Sınıflama
Over kanserleri koken aldıkları hucre turune gore 5 ana sınıf altında toplanırlar. Bunlar epitheliyal tumorler, germ hucreli tumorler, stromal tumorler (yumurta hucresi ve follikulden koken alan), nonspesifik bağ dokusu hucrelerinden koken alan tumorler ve başka bir organdan metastaz yolu ie gelen tumorlerdir. Yumurtalık kanserleri ayrıca malign ve borderline olarak da sınıflanır. Malign kotu huylu demektir. Borderline tumorlerin ise histolojik davranışları selim ve malign arasında bulunur. Bu tumorler malign olanlara gore daha genc yaşlarda gorulurler, hastalığın gidişatı cokdaha iyidir.
Epitheliyal tumorler de kendi aralarında yine koken aldıkları epitheliyal hucrelere gore sınıflandırılırlar. Bunların %50-75'i seroz kistadenokarsinomlardır. Daha sonra sırasıyla musnoz, endometrioid, brenner gibi tumorler gelir.
Klinik
Over kanserinde erken tanı son derece zordur. Cunku coğu zaman şikayetler belirgin değildir. Karın ağrısı, şişkinlik, hazımsızlık erken devredeki belirtilerdir. İleri evrelerde ise komşu organlara ait bası bulguları, karın ağrısı, pelviste kitle ve aşağı doğru bası hissi, vajinal kanama gibi spesifik olmayan şikayetlerdir. Hastayı doktora goturen en sık şikayet ise aşırı derecede karın şişliğidir. Bu şişliğin sebebi coğu zaman karın icerisinde sıvı birikimi yani asittir.
Tanı
Muayeneler esnasında ozellikle menopoz sonrası kadınlarda pelvik alanda kitle saptanması over kanserini duşundurmelidir. Ultrasonografide cift taraflı ovarian kitle, 8 cm'den buyuk kitle ile muayenede bu kitlenin hareketli olmaması tanıyı destekler. Ayırıcı tanıda Myom (Leiomyom) lar, normal ve anormal gebelikler ve diğer komşu organ kanserleri ekarte edilmelidir. Over kanseri duşunulen hastalarda aile oykusu dikkatli alınmalı, iyi bir sistemik ve jinekolojik muayene yapılmalı, ozellkle genc hastalarda smear tetkiki elde edilmelidir. Ayrıca damarlanmanın tespiti acısından doppler ultrason ile komşu organları incelemeye yonelik radyolojik tetkikler yapılmalıdır. Manyetik rezonans ve bilgisayarlı tomografi kitlenin daha iyi incelenmesine olanak sağlar.Over kanseri tanısını guclendiren ve bu konuda hekimlere son derece yardımcı olan bir başka tetkik de tumor belirtecleridir.
Tumor Belirtecleri
Tumor belirtecleri kabaca normal dokularda fazla miktarda bulunmayan ancak malign dokulardan kana salınan maddeler olarak tanımlanabilir. Kullanılan ya da araştırma safhasında olan pekcok belirtec olmasına rağmen ideal bir tumor marker henuz saptanamamıştır. Over kanserinde en cok işimize yarayan Ca 125 adı verilen belirtectir. Over bolgesinde şupheli bir kitle bulunan kadınlarda yuksek saptanması tanıyı destekler. Ancak sigara icimi, erken gebelik, Endometriozis gibi hastalıklarda da yukselebilmesi guvenilirliğini kısıtlar.
Evreleme
Over kanserinde evreleme cerrahi olarak yapılır. Bu işlem esnasında karın boşluğu orta hattan gobek ustune kadar uzanan bir kesi ile acılır. Once karın sıvısından ornek alınır. Daha sonra karın boşluğu gozle ve elle incelenir. Omentum adı verilen karın boşluğundaki organları cevreleyen yağ dokusu cıkartılır. Tumor dokusu mumkun olduğunca cıkartılır. Eğer sadece tek overde ise o over cıkartılır hastanın yaşı genc ise diğer overden biopsi alınır ve ameliyat esnasında patolojik incelemeye tabii tutulur. Eğer o overde de tutulum varsa rahim ve yumurtalıklar tamamen cıkartılır.Takiben pelvik alandaki ve aort damarı etrafındaki lenf duğumleri mumkun olan en fazla sayıda cıkartılmaya calışılır.
Tedavi
Over kanserinin tedavisi bircok branştan hekimin bir arada davranmasını gerektirir. Bunlar jinekolog, onkolog, radyoterapist, kemoterapist, patolog, dietisyen ve psikiyatristtir.Tedavi kabaca cerrahi ve cerrahi olmayan olarak ikiye ayrılır. Bazen klinik olarak bulgu vermeyen vakalarda başka bir nedenden dolayı yapılan ameliyat sonucu şans eseri over kanseri tanısı konabilir. Bu gibi durumlarda evrelemeyi tamamlamak icin hastanın yeniden ameliyat edilmesi gerekir. cerrahi sonrası ise kemoterapi ve radyoterapi yaygın olarak uygulanır.Gunumuzde henuz deneme aşamasında olan bazı hormon ve allerjik tedaviler de vardır.
[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]
Over (yumurtalık) kanseri
Sağlık0 Mesaj
●25 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Sağlık
- Over (yumurtalık) kanseri