[h=1][/h]Belirtileri 3 yaş oncesinde başlayan sosyal ve iletişim alanında yetersizlikler yada kısıtlılıklar,tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanları belirtileriyle kendisini gosteren bir bozukluktur. Genel olarak Otizm olarak bilinse de aslında geniş bir yelpazeye yayılmış bir spektrumdur.
OSB norogelişimsel bir bozukluktur.Belirtiler erken cocukluk cağında başlamaktadır. Daha onceleri nadir olduğu belirtilse de gunumuzde son calışmalar daha yaygın olduğunu gostermektedir.Prevalansın yani yaygınlığın artışında bozukluk hakkında cocuk psikiyatrisi dışında diğer branş hekimlerinin ve ailelerin farkındalılığının artması da rol oynamaktadır.
OSB da etyoloji yani neden oluştuğuna yonelik halen yoğun calışmalar surmektedir. Tek bir nedeni yoktur. Genetik, cevresel faktorleriler, anne yaşı ve bazı vitamin eksikliklerinin neden olabileceği yonunde araştırmalar mevcuttur. Beyin gelişimine yonelik araştırmalarda ozellikle dikkat ve yurutucu işlevlerden sorumlu frontal lob, sosyal davranış ve duygulanımla ilgili amigdala ve dil gelişimi ile ilgili temporal lob uzerine detaylı araştırmalarda devam etmektedir.Onun icin OSB tek bir sebepten oluşmadığı icin bir yaygın gelişimsel bozukluktur.
OSB Tanı
Tanı da biyolojik bir tanılama markırı yoktur.Tanı klinik değerlendirme ve davranışsal ozelliklerin takibiyle konulmaktadır. Uygun cocuklarda psikometrik incelemeler yapılabilir. Evde veya sosyal ortamda cekilen videolar tanılamada işe yarmaktadır. Gerekli gorulurse işitme testi ve norolojik inceleme uygun olabilir. 2 yaş altındaki cocuklarda pek cok belirti gorulebilir ve değerlendirilebilir. 1 yaştan kucuk cocuklarda klinik gozlem ile sosyal iletişim yetersizliği izlenebilir ve bu cocuklar RİSKLİ COCUK olarak kayıt altına alınmalıdır.
OSB Belirtileri:
Buyuk bir kısmında belirtiler 13-14 aylık iken gorulur.Bir kısmında gelişim normal iken 1-2 yaş aralığında gerilemeler başlamaktadır.
1 YAŞINA KADAR OLAN GRUPTA:
Bıgıldama yada ses ceşitliliği azdır,
Kendisiyle ilgilenen yada konuşana ilgisizlik vardır,
Bakım verenin gitmesi yada seslenmesine tepkisizdir,
Uyku sorunları,anormal seste ağlamalar,
Beslenmeye direnc yada emzirirken iletişim kurulamamsı gibi belirtiler gorulebilir.
GENEL OLARAK BELİRTİLER:
Goz kontağında kısıtlılık,
Adını seslendiğinizde bakamama,
Konuştuğunuzda yuzunuze bakmaz etkileşime girmez,
Sosyal olarak tepki verme gulumseme olmayışı,
Oyuncaklarla amaca yonelik oynamama,
Yaşı duzeyinde ifade ve alıcı dilde gerilikler,
Kendine ait bir dil geliştirme,
Monoton bir dil,
Empati eksikliği,
Duyguları anlama ve yorumla da yetersizlikler,
İsteneni gosterememe,kendi isteklerini ebeveyni goturup onun eliyle gosterme,
Duygu paylaşımı yada sevdiği nesne paylaşımının olmaması,
Tekrarlayıcı davranışlar(stereotipiler) (kendi etrafında donme,el burma,bir nesneyle saatlerce uğraşma gibi),
Kısıtlı ilgi alanları (arabalar,haritalar,tv,klipler gibi),
Gevşek hipotonik olabilir,
Motor gelişimde gerilik gorulebilir,
Dokunma gibi uyaranlara yanıtsızlık olabilir,
Uyku ve beslenme sorunları gelişebilir,
Taklit becerileri yoktur.
OSB da erken tanı cok onemlidir. Bu belirtilerden bir kacı cocuğunuzda var ise mutlaka profosyonel bir destek almanız uygundur. Cevrenin size 'daha kucuk, buyuyecek,babası da boyleydi' gibi soylemlerini cok onemsememenizi tavsiye ederim. Durumu kabullenmek kolay olmasa da erken tanı ve tedavi cok onemli.
TEDAVİ:
Oncelikle aile,bakım verenler OSB hakkında ve tedavide ki rolleri hakkında iyi bilgilendirilmeleri gereklidir.
Temel tedavi seceneği ozel eğitimdir. Ozel eğitimi bu konuda eğitimi olan eğitimcilerden almaları gerektiği belirtilmelidir.
2 yaş altında cocuklarda daha cok ebeveyn eğitimi ve sosyal-duygusal gelişim eğitimi uygundur.
Daha buyuk yaşta eğitim iceriği cocuğun yaş ve bilişsel gelişimine gore duzenlenmelidir.
Zaman zaman ek tanılar icin Dikkat Eksikliği, Anksiyete bulguları, Davranış Sorunları, Uyku sorunları icin ilac tedavisi onerilebilir.
Tedavi de zihinsel performansı iyi olan cocuklar daha hızlı yol kat etmektedir. Tedavinin ne kadar sureceği cocuğun oğrenme kapasitesi, zihinsel gelişimi, ifade dilinde kelime kullanımı, sosyal ve aile desteğinin iyi olmasıyla ilgilidir. Kimi cocukta 1-2 yıl, kimisinde daha uzun surebilir.
Ergenlik doneminde zihinsel becerisi iyi olan OSB lu cocuklar durumlarını farklılıklarını gorebildikleri icin ceşitli sorunlar yaşayabilirler. Bu donemde tıbbi destek gerekli olabilir. Performansı iyi olmayan cocuklarda ergenlik doneminde yoğun ofke nobetleri, cinsel davranış sorunları, fiziksel zarar verme gibi problemler daha belirgin olabilir.
Tedavi multidisipliner bir yaklaşımla duzenlenmeli. Takip eden doktor ile belirli aralıklarda cocuğun gelişimi ve sorun olan alanlar gozden gecirilmelidir.
Alternatif diye sunulan diyet tedavileri, hiperbarik oksijen tedavisi, ağır metalden arındırma tedavisi, norofeedback gibi tedavilerin OSB da etkin olduğunu gosteren bilimsel calışmalar olmadığını da ozellikle belirtmek isterim.

[h=2]Bursa Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]