Noropsikiyatrik bir bozukluk olarak bilinen Otizm gunumuzde Otistik Spectrum Bozuklukları (OSB) altında bir yelpazede toplanmıştır. Bu geniş bir yelpazedir. Eskiden gorulme sıklığı daha az olarak duşunulen bu durum yakın zamanda yapılan calışmalarda 10.000 de 60-65' e kadar cıkmıştır. OSB'nin oldukca sık gorulen bir noropsikiyatrik bozukluk olduğu belirlenmiş olsa da halen neden oluştuğu konusunda net sebepler tespit edilememiştir.
Nedenleri arasında genetik etkenler uzerinde ozellikle durulsada tek başına durumu acıklamadığı icin, sindirim sistemi işleyişindeki bozukluklar, cevresel toksinler, otoimmunite gibi nedenlerin de rolu olabileceği varsayımları oluşmuştur. Ve bu gibi etkenler nedeniyle de ceşitli alternatif yaklaşımlar ortaya atılmıştır.
Ozellikle alternatif tedavi yontemleri,bu alanda calışan hekimler tarafından değil alan dışı calışan hekimler ve sağlık calışanları tarafından gunumuzde oldukca rağbet gormektedir. OSB' de alternatif ya da tamamlayıcı tedaviler biyolojik ve biyolojik olmayan tedaviler olarak tanımlanabilir.
Biyolojik alternatif tedaviler: Bazı vitamin ve mineral eksikliklerinin tamamlandığı, kazein ve gluten kısıtlayıcı diyetler, omega-3 destekleri gibi goreceli olarak risk teşkil etmeyen biyolojik yaklaşımlarken, hiperbarik oksijen tedavisi,toksinlerden arındırma tedavileri, ceşitli otoimmuniteyi destekleyici immunglobinler vermek, antiviral, antifungal kullanımı gibi etkisinin tam olarak ne olduğu bilinmeyen tedavilere kadar uzanmaktadır. Ozellikle OSB'nda bozukluğu duzelten bilimsel destekli bir ilac tedavisi yokken bununla ilgili ilac kullanımları da gittikce yaygınlaşmaktadır. Ozellikle avrupa ulkelerinde alternatif tedavilere başvurular da oldukca artı mevcuttur.
Ulkemizde de son yıllarda bu konuda ciddi artışlar mevcuttur. Son zamanlarda Rusya'da kullanımı oldukca artmış olana Korteksin adlı bir ilac mevcuttur. Fakat bu ilac ile ilgili insan uzerinde ciddi bilimsel calışmalar bulunmamaktadır. Boyle olmasına rağmen,ulkemizde alan dışı calışan hekimlerin bu ilacı yurtdışından getirterek OSB'li bireylere başladıklarını bilmekteyiz. Ve aşılama karşıtı bir takım calışmalar ve uygulamalar ağır metallerin maruziyetini azaltmaya yonelik olarak vurgulanmaktadır.
Biyolojik olmayan alternatif tedaviler: Duyu butunleme tedavisi,yunuslarla yuzmek, muzik terapisi, ceşitli ses ve gorsel uyaranların seanslarla uygulandığı tedaviler, davranışsal optometri, kraniyosakral manipulasyonlar, osteopati gibi yontemler olarak olarak gorulmektedir.
Ulkemizde en cok biyolojik alternatif tedavilere başvuru olduğu ve bunlarında coğunlukla diyetler, mineral ve vitamin destekleri olduğu ama bunun yanında ceşitli ilac desteklerininde olduğu bilinmektedir.
Toksinlerden arındırma yani Şelasyon tedavisinde, OSB'li cocuklarda ozellikle civanın norotoksik olduğu ve bunun vucuttan atılamadığı icin belirtilerin oluştuğu yonunde izlenimler vardır.
Klinik bulugular ve noropatalojik calışmalar civa toksitesinin OSB'ye yol actığını desteklememektedir. Ve ağır metal atımlarına yonelik yapılan alternatif tedavilerin ciddi renal ve hepatik yan etkileri olduğu goz ardı edilmemelidir.
Hiperbarik oksijen uygulaması icin gerekli uygulama alanları ve uygulamanın zorlukları nedeniyle yeterli kontrol grubu calışmalarının olmadığı unutulmamalıdır. OSB!li cocuklarda beyin kan akımının belli bolgelerde az olduğu ceşitli calışmalarla gosterilmiştir, aynı zamanda noronal yapı ve sindirim sisteminde enflamasyona yatkınlık olduğu şeklinde değerlendirmeler mevcuttur. Bu tedavinin bunları duzelteceği yonunde ongorulerle gundeme gelmiş bir tedavi şekli olan hiperbarik oksijen tedavisi uygulama alanı zor bir durumdur.
Gluten ve kazeinin diyetten cıkarılması sık başvurulan bir alternatif tedavi yontemidir. OSB'li kişilerde kazein ve gluten proteinlerin parcalanmadığı ve bunların dolaşıma gecerek endojen opioidlere donuştuğu ve bunlarında OSB belirtilerini oluşturduğu şeklinde acıklanmaktadır. Gluten ve kazein kısıtlama diyetlerinde oldukca fazla gıda engellenmektedir. Oyle ki zaten beslenmede sorun yaşayan bu cocukların aile ile catışmalarının artması ve davranış sorunlarının ortaya cıkması oldukca sıklıkla mevcutur. Birde bu beslenme şekillerinin aileye getirdiği artı bir maddi sıkıntısıda goz ardı edilmemelidir. Her cocuk sağlıklı beslenmelidir,bu nedenle cocukların tepki gosterdiği gıdalar iyi gozlenmelidir. Rutin uyguklanması gerekiyor gibi yansıtılan gıda testlerinin gerekliliği konusunda alan hekimlerinin tıbbi değerlendirmesi daha uygun olacaktır.
Bunların yanında diğer ilac şeklinde uygulanan biyolojik girişimlerin etkinliği ve guvenilirliği ciddi sorundur. OSB'li cocuklara damar ici, ağızdan alma şeklinde ceşitli immunglobulinler, antifungal, antiviral ilaclar başlanmakta ve bunların gercekten bilimsel olarak bir kanıta dayanmadan kullanıldığı unutulmamalıdır.
Ozellikle yukarıda da bahsettiğim Korteksin adlı ilac medyada mucize ilac olarak lanse edildi fakat bu calışmayı yapan bilimsel platform bu calışmanın daha geliştirilerek yapılması gerektiğini vurguladı. Kullanılan ilac aynı zamanda OSB icin spesifik değil norolojik yıkım yaratan bir cok durum icin lanse edilmiştir.
Maalesef ki bir anne babaya cocuğunun OSB bulgularını taşıdığını soylemek zordur. Ama ne kadar erken tanı konulursa gelişmeler o kadar iyi olmaktadır. Ve bu tanıyı doğru değerlendirmeler ile alan hekimlerinin yapması gerektiği diğer tum hekim arkadaşlar tarafından da bilinmelidir.
Aileye durum gerektiği gibi acıklanmalı ve gecerliliği ve guvenilirliği belli olan tedavilere yonlendirme yapılmalıdır. Aileler erken donemde verilen desteklerin cok onemli olduğunu bilmelidir. Fakat aile doğru bilgilendirilmediğinde elinde ne gelirse, ne duyarsa, internette ne okursa ona koşmaya ve cocuğunun bir an once iyi olmasına uğraşmaktadır. Ve umut tacirliği yapan bir kesim alan dışı hekim ve sağlık calışanları bu aileleri maddi ve manevi olarak suistimal etmektedir.
Bu yazıyı ozellikle yazmak istedim.
Farkındalılığı yuksek anne ve babalar icin. Lutfen cocuğunuzla ilgili OSB olma yonunde bir şupheniz varsa, yada sizi takip eden aile hekiminiz veya cocuk doktorunuz ve aile cevreniz bu yonde uyarılarda bulunuyorsa lutfen ilgili uzmanlık alanı olan Cocuk Psikiyatrisine başvurunuz.
Unutmayın ki, erken donem tanılama cocuğunuzun gelişimi icin cok onemlidir. Ve hala en guvenilir tedavi yontemi Ozel Eğitimdir. Bu eğitim sistemi erken donemde aile eğitiminide kapsamalıdır. OSB tanısı almış cocuklar icin bilinen bir ilac tedavisi yoktur. Fakat cocuğun mevcut tanısı yanında dikkatinde ve davranışlarında sorun, uyku bozukluğu, anksiyete ve depresyon bulguları gibi durumlar ek tanı olarak eşlik ediyorsa ceşitli psikiyatrik ilaclar kullanılabilir. Ama bu tedaviler OSB belirtilerini duzeltmek icin değildir.
Evet, OSB geniş bir yelpaze altında toplanmış noropsikiyatrik bir bozukluktur. Kişiye gore bir cok nedenden dolayı farklılıklar olabilir. Yani şunu demek istiyorum 'hastalık yok hasta var.'' Her OSB'li bireyi kendi metabolik, genetik, cevresel, ailesel cercevesinde değerlendirmek onemlidir. Doğru tanı, doğru tedavi en iyi sonuca ulaşmak icin temel yoldur.

[h=2]Bursa Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]