Osteoporoz nedir, nasıl beslenilmelidir?Kelime anlamı ‘ gozenekli kemik ‘ olan osteporoz klinikte kemik yoğunluğundaki azalma, bunun sonucunda kemiklerin incelmesi, gozenekli hale gelmesi ve vucuda desteklik gorevini yerine getirememesi, buna bağlı kırık riskinin artması ile oluşan bir hastalıktır.
Osteoporoz Risk Faktorleri nelerdir?
1. Yaş: Yaşlılarda kemik yoğunluğu azaldığından osteporoz riski daha fazladır.
2. Genetik yapı
3. Irk farklılığı: Beyaz ve Asyalı kadınlar daha fazla riske sahiptirler
4. Cinsiyet: Kadınlarda kemik yoğunluğu erkeklere gore daha azdır ve hayatları boyunca hızlı hormonal değişikliklerin olduğu periyodlarla birlikte kemik erimesi riski yuksektir.
5. Ostrojen sagısında azalma veya durma, cerrahi veya erken menopoz
6. Diyette D vitamininin az alınması
7. Parathormonun bozukluğu
9. Diyette alınan kalsiyum miktarının az olması (800 mg/gun’den az olması)
10. Fiziksel aktivite azlığı ya da aşırılığı (aşırı kas kaybına yol acan durumlar)
11. Vucut yapısı (ince, narin)
12. Hastalıklar (Gastrointestinal sorunlar, kronik bobrek yetmezliği, hipertroidizm, diyabet, romatolojik hastalıklar)
13. Kalsiyum atımını hızlandıran ilacların kullanımı ( uzun sureli steroid kullanımı) ya da kalsiyumun emilimini azaltan ilaclar
14. Diyette aşırı tuz, protein alımı, fazla cay, kahve tuketimi (gunde 5 fincandan fazla), sigara ve alkol kullanımı
Osteoporoz Tipleri
Osteoporoz menopoz sonrası (Tip 1) ve yaşlılık doneminde (Tip 2) olmak uzere iki tiptir. Birinci tip osteoporozun oluşmasından en onemli faktor ostrojen salgısının azalmasıdır. Ayrıca hareketsizlik kemiklerden mineral ve protein kaybını artırarak osteoporoza zemin hazırlar. Yaşa bağlı olarak gelişen 2. tip osteoporozda en onemli neden kalsiyumun biyoyararlılığının azalması ve kalsiyum dengesinin eksiye donmesidir.
OZELLİKTİP 1TİP 2
Kadın/erkek 6/1 2/1
Yaş 51-65 75+
Kırık bolgesi vertebra,distal radius kalca ve omurga kemikleri
Kemik kaybı hızlı (%30) yavaş
Paratiroid fonksiyon azalmış ılımlı artış
Kalsiyum emilimi azalmış azalmış
Temel neden menopoza bağlı yaşlanmaya bağlı
Osteoporozun tedavisi ve korunma
Osteoporozun genel bir tedavisi yoktur, yukarıda saydığımız bazı risk faktorleri azaltılarak hastalığın oluşumu onlenebilir. Buyume cağında duzenli fiziksel aktivite ile birlikte yeterli kalsiyum ve D vitamini alınarak kemik kutlesi doruğa cıkarılır. Kadınlar ozellikle hareketsizlikten kacınmalıdır. Yeterli kalsiyum alınmalı, kalsiyumu artı duzeyde tutmak icin kalsiyum alımı gunluk 1000-1200 mg/gun duzeyine cıkarılmalıdır. Diyette tuz azaltılmalı, aşırı protein alımından ve aşırı zayıflıktan kacınılmalıdır.
Sut veya yoğurt gunluk en az 2 su bardağı tuketilmeli ve tercihen az yağlı veya yağsız sut ve sut urunleri tercih edilmelidir. Pekmez, kurubaklagiller ve yeşil sebzeler beslenme programımızda yeterince olmalıdır. Kafein iceren cay, kahve ve kola gibi iceceklerin tuketimi azaltılmalıdır. Cay ve kahvesiz olmuyor diyorsanız, yemekten hemen sonra icmek kalsiyum emilimini minimuma indireceği icin yemekten 45 dakika-1 saat sonra icmeye ozen gostermeliyiz.

[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]