Kasada muşteri yoksa yeni muşteri gelmesini beklemeyip farklı işlerle ilgilenirler. Sadece kasiyer olsalardı bile zaten kasada da ayakta beklemek zorunda kalırlardı, cunku oturabilmeleri icin bir sandalye ya da iskemle verilmez.
Kapitalist sistem ve modern kolelik... Yapılan işin yoğunluğu ve alınan paranın uyuşmadığı pek cok işten biridir kasiyerlik. Literaturde "zorlanmış pozisyon" denilen duruma maruz bırakılırlar.
Oturabildikleri tek zaman dilimi, yemek molasıdır. Yemeği hızlı yerlerse bir de dışarıda "kaldırıma" oturup sigara icebilirler.
Aslında acık bir şekilde "Oturmak yasak!" diyen yoktur, oturacak bir yer koymadıkları icin bunu gizlice zorunlu kılmışlardır. Zaten marketin icinde her yer kamera doludur, BIG BROTHER IS WATCHING YOU!
Ayrıca kasalar genelde masaya montelidir ve uzun oldukları icin normal bir sandalye veya iskemle olsa bile oturmak mumkun değildir. Oysa bel desteği olan ve yuksek ayarı yapılabilen koltukların olması gerekir.
Bazı insaflı işverenlerin olduğu market zincirlerinde kasiyerler oturarak calışabiliyor. Aslında bilincli tuketicilerin, işci haklarının gozetildiği yerlerden alışveriş yaparak buna tepki vermeleri gerekir ancak toplumumuzda bu konuda bir sağduyu bulunmuyor.
Kimi marketlerdeki calışma suresi gunde 8,5 saat iken kimilerinde 10-12 saati buluyor.
Hatta zorunlu mesailerle 15 saate kadar uzayabiliyor. Yani aradaki 1 saatlik yemek molası haricinde saatlerce ayakta durmak zorundalar.
Yoneticilerin mobbing yapmasının detaylarına değinmeyeceğiz, bunun ve diğer zorlu şartların da etkisiyle calışanların bu işte durma suresinin 3-4 ay kadar olduğunu bilmeniz yeterli.
Sadece marketlerde değil, giyim sektorunde de durum aynı.
Buyuk bir giyim mağazası calışanlarının anlattıklarına gore; kasada muşteri kalmadığında reyona cıkılması ve askıları toplama, kasa onundeki urunleri duzenleme gibi işlerin yapılması gerekiyor.
Gun icerisinde cok fazla oturmak veya "ayakta durmak", ciddi bir hastalığın riskini yukseltir.
Varis, fotoğrafta da gorduğunuz gibi, damarların genişlemesine ve uzayıp kıvrılarak yumaklanmasına neden olan ciddi bir hastalıktır.
Stres oranı fazlaysa -ki kasiyerlikte bunun olduğunu biliyoruz- gorulme sıklığı artar. Kadınlarda erkeklere kıyasla 4 kat daha fazla gorulur.
Kasiyerleri etkileyen tek sağlık sorunu tabii ki varisten ibaret değil. Kasiyerlik, kas ve iskelet sistemi rahatsızlıklarına yakalanma riski en yuksek 10 meslek grubu arasındadır. Bacak, kol, bilek, omuz, boyun, sırt ağrılarında artışa neden olan bir meslek. Aslında buna mesleğin kendisi değil, işverenlerin bencilliğinin neden olduğunu soyleyebiliriz.
Bir kasiyer, mesai saati icerisinde ortalama yaklaşık 3 tonluk malzemeyi kasadan geciriyor. Araştırmalara gore; bir kasiyer, bileklerini saatte 600 defa ileri-geri hareket ettiriyor. Bu da bilek kısmında sinir sıkışmaları, uyuşukluk, yanma gibi rahatsızlıkların yaygın olarak gorulmesine neden oluyor.
Urunlere uzanmaya calışmak, eğilmek, ağır nesneleri tek elle kavrayarak kaldırmak gibi eylemler nedeniyle incinme riski daha da artıyor.
Turkiye'de yapılan bir calışma, bu sorunun neden olduğu sağlık sorunlarını net bir şekilde gosteriyor: Bir market zincirinde calışan 50 kişinin sağlık durumuna bakıldığında; bu calışanların %42'sinde boyun ağrısı, %44'unde bel veya bacak ağrısı tespit edilmiş.
Ustelik bu katılımcıların yaş ortalaması yalnızca 29,5! Genc olmalarına rağmen iş yuku nedeniyle bu ağrılar ortaya cıkabiliyor.
Fiziksel yorgunluğun yanı sıra psikolojik yorgunluk da goz ardı edilmemeli.
Kasa acıklarının kasiyerlerin cebinden cıkması, kasada ekstra urun teklifinde bulunmaya zorlanmaları(belli bir kotayı tutturamazlarsa azarlanıyorlar), egoist bolge mudurlerinin mobbing'i ve dahası sebepler yuzunden stres altında calışıyorlar.
Şimdi bu iceriği okuyunca yoneticilere ve sisteme olan ofkeniz arttı ancak siz de bir muşterisiniz ve onların en onemli sorunlarından birisiniz. Kasaya gec geldiği icin, eksik para ustu verdiği icin onlara ofkelenmenizin bir anlamı yok. Zaten stresli bir işte calışan ve yuzlerce muşteriyle ilgilenen birinin hata yapması kacınılmazdır.
"Olur boyle şeyler" deyip, guler yuzle kolaylıklar dileyerek marketten ayrılmanız onlara iyi gelecektir. Bu sadece kasiyerlere ozel bir muamele olmamalı, tum calışanlara karşı sabırlı ve guler yuzlu olmamız gerekli. Cunku toplum olarak buna ihtiyacımız var.
Kaynaklar: TEZ-KOOP-İŞ, Science Direct, Health Day, California Department of Public Health, Memorial