Osteoporoz (Kemik Erimesi)
·Yaşlılarda en sık gorulen kemik problemidir.
·Osteoporoz duşuk kemik kitlesi ve kemik dokusunun mikro yapısındaki bozulmalar ile karakterizedir.
·Bu ozellikler kemik kırılganlığını arttırarak, cok az travmayla veya travmasız olarak kırık riskini arttırmaktadır.
·Kemik kitlesi endokrin ve genetik faktorlerden etkileniyor olsa da kemik kitlesi edinmek icin cok dar bir fırsat aralığı olduğu kabul edilmektedir.
·Kemik kitlesinin tamamı genc kadınlarda gec ergenlik (18 yaş) doneminde ve ilk adet gormeyi takip eden yıllarda (11-14 yıl) birikmektedir.
·Ergenlik sonrası toplam iskelet kitlesindeki artış cok az miktarlarda devam etmektedir ve 30 yaş civarında durmaktadır.
·Kemik kitlesinde azalma ise 18 yaşından sonra başlar. 30 yaşından sonra bu azalma hızı artmaya başlar.
·Menapoz sonrası kemik kitlesindeki azalma hızlanır, ortalama yıllık total kemik kitlesinin %1-1,5 gibi yuksek oranları kaybedilir.
·Bu hızlanmış kayıp menapoz sonrası 5 yıl surer, 5 yıl sonunda kemik kaybı belirgin olarak yavaşlar.
·Ostrojen yokluğunda kemik yıkımı artarak kemik erimesi gelişir.
·Ostrojen, D vitamininden daha fazla yaralanılmasını sağlar ve bunun sonucu olarak kalsiyum emilimi artar.
·Ayrıca kemik yapımını uyaran hucreler uzerinde olumlu ve uyarıcı etkisi mevcuttur.
·Menapoz sonrası ilk 15 yılda gorulen kemik kaybının %75’i veya daha fazlası yaşlanmanın etkisinden cok ostrojen eksikliğine bağlıdır.
Osteoporoz bulgu ve semptomları
Osteoporoz şikayetleri arasında sırt ağrısı, boy ve hareketlilik kaybı, kemik kırığı vardır.
Artmış kırık riskini oluşturan faktorler:
1)Kemik kırığı hikayesinin olması
2)Yakın akrabaları arasında kemik kırığı oykusu olması
3)Sigara kullanımı
4)Zayıf ve kısa boylu olma
5)Aile oykusunde kemik erimesi olması
6)Menapoz oncesi donemde adet gorememe
7)Hayat boyunca yetersiz kalsiyum alımı
8)Hareketsiz hayat tarzı
9)Aşırı alkol tuketimi
Kemik dansitesi (yoğunluğu) olcumu
·Hastaların hormon tedavisi alma kararına yardım etmek
·Secilmiş hastalarda tedaviye yanıtı değerlendirmek
·Uzun donem steroid, tiroid hormonu, antikonvulzan veya heparin tedavisi alan hastalarda kemik kitlesini değerlendirmek
·Tanıyı desteklemek, kemik erimesinin ciddiyetini değerlendirmek
·Kemik kırığı ile gelen ya da osteoporoz icin 1 ya da daha fazla risk faktoru olan ya da 65 yaş ustu olan postmenapozal kadınlarda kemik kitlesini değerlendirmek
Osteoporoz tedavi
·Yaşam tarzı değişiklikleri
haftada 3 kez en az 30 dk’ lık egzersiz
koşu, hızlı yuruyuş,aerobik,merdiven tırmanma, yuzme
egzersiz kemik yoğunluğunu arttırmakta; ayrıca vucut ağırlığının duzeltilmesini sağladığından dolayı kemik kırılma riskini azaltmaktadır.
sigaranın bırakılması
kahve tuketiminin azaltılması
·Diyet tedavisi
·Kalsiyum / VitD desteği
·Hormon replasman tedavisi
·Selektif ostrojen agonistleri/antagonistleri
Kaynakca
Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility (Speroff) Eighth Edition. Marc A.Fritz,Leon Speroff (Menapause section)
[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]