Bugun mitoloji olarak ansak da bu hikayeler bir donem Yunan halkının dini inancını anlatıyordu ve yerel halkın en cok korktuğu tanrılardan biri de Hades ’ti. Hades aynı zamanda yeraltı dunyasındaki madenlerin de sahibi olduğu icin adı zenginlikle bir tutulurdu. Diğer tanrılardan biriydi ve hic de kotu değildi, yalnızca mekanı biraz karanlıktı. Gelin en bilinen Yunan tanrılarından olan Hades kimdir yakından bakalım ve mitolojideki rolunu tum detaylarıyla gorelim.
Hades kimdir? Hades, Cronus ve Rhea ’nın cocukları olan 12 Yunan tanrısından biridir. Hades adı Yunanca gorunmez anlamına gelir. Kendisi yeraltı dunyasının ve olulerin tanrısıdır ancak olumun kendisi değildir. Hades yeraltının tum zenginliklerine de sahip olduğu icin Yunanca varlıklı anlamına gelen Pluton olarak da anılır. Demeter ve Zeus'un kızı Persephone, Hades ’in eşidir.
Hades ’i gorunmez yapan miğferidir. Miğferi ile birlikte bir ucu olumu, bir ucu yaşamı temsil eden iki uclu bir mızrak taşır. Hades, aynı zamanda oluler ulkesinin adıdır. Bilinenin aksine Hades kotu bir tanrı değildir. Yeraltı dunyasından pek dışarı cıkmaz ve tanrıların toplantılarına katılmaz. Yalnızca yeraltı dunyasından kacmak isteyen ya da yeraltı dunyasındaki ruhları calmak isteyen olursa sinirlenir ve gazabı buyuk olur.
Hades ve diğer Yunan tanrılarının ortaya cıkışı:
Tum Yunan tanrıları, Cronus ve Rhea ’nın cocuklarıdır. Cronus, yılan şeklinde bir titandır ve onun soyundan gelenlerin tahtını ele gecireceğinden korktuğu icin Hades dahil tum cocuklarını yutar. Son cocuğu Zeus doğduğu zaman Rhea onun yerine bir kayayı kundakladı ve Cronus kayayı cocuk zannederek yuttu. Boylece Zeus buyume şansına sahip oldu.
Zeus buyuduğu zaman Cronus ’un karşısına cıktı ve kardeşlerini cıkarmasını istedi. Cronus bunu kabul etmeyince Titanomachy adı verilen titanlar ve tanrılar arasındaki savaş başladı. On yıl suren savaş sonunda kazanan tanrılar oldu Cronus, yuttuğu tum cocukları cıkarmak zorunda kaldı. Hades ilk doğan cocuk olmasına rağmen Cronus tarafından son cıkarılan cocuktur.
Titanların geri cekilmesi ile birlikte yonetilecek pek cok alan tanrılara kaldı. Savaşın kahramanı olan Zeus tanrıların kralı ilan edilerek Olimpos Dağı ’ndaki tahtına yerleşti. Zeus gokyuzu tanrısı oldu, Poseidon denizler tanrısı oldu, Gaia dunya tanrısı oldu ve Hades de yeraltı dunyasının tanrısı oldu. Yani Hades kotu olduğu icin değil yalnızca kardeşleriyle boyle bir gorev paylaşımı yapıldığı icin yeraltının ve olulerin tanrısıdır.
Hades ne yapıyor?
Hades ’in tanrısı olduğu yeraltı dunyasında olduğu zaman iyi olanlar Elysium'a, ne iyi ne kotu olanlar Asphodel'e, tanrıların duşman olanlar ve katiller ise Tartarus'a giderler. Bilinenin aksine bu yargılamayı Hades yapmaz cunku yeraltı dunyasının yargıcları vardır. Yine bilinenin aksine Hades kotulere işkence de yapmaz. Hades yalnızca yeraltı dunyasını yonetir.
Tanrıların kralı Zeus gibi yeraltı dunyasının tanrısı Hades de yaşayan insanlara ruya gonderebilir. Yeraltı dunyasının boynuz kapısından cıkan ruyalar guzel, fildişi kapısından cıkan ruyalar ise kotu yani kabustur. Yeraltı dunyasına giren tum yaşayanlar olur. Bu nedenle Hades, yeraltı dunyasından biri kacmaya calışırsa ya da buradaki ruhları calmaya calışan olursa sinirlenir ve gazabı cok korkunc olur.
Odysseus, Orpheus, Theseus, Herkul ve Evridiki gibi az sayıda kahraman yeraltı dunyasına girmiş ve canlı olarak cıkmayı başarmışlardır. Hatta Herkul, yeraltı dunyasını koruyan uc başlı kopek Cerberus ’la bile savaşmıştır. Cerberus, yeraltı dunyasında Hades ’le birlikte calışan pek isimden biridir. Olumun ta kendisi olan tanrı Thanatos da Hades ’le birlikte calışır.
Rutin yeraltı dunyası işleri dışında Hades pek ortalarda gorunmez. Diğer tanrılar gibi ovunmez, dunyada gezmez, yaşayanlara karışmaz, pek konuşmaz ve hatta diğer tanrılarla birlikte Olimpos Dağı ’nda duzenlenen şolenlere bile gitmez. Hades, yeraltı dunyasının gorunmezliğini sever. Bir gun kardeşi denizler tanrısı Poseidon onu sinirlendirmek icin yeri yardı ve yeraltı dunyasını acığa cıkardı. Hades bu duruma o kadar sinirlendi ki oluler ordusu ile Atlantis ’i yerle bir etti.
Hades ’in eşi Persephone ’yi kacırma hikayesi:
Tanrılar kralı Zeus ’un eşi Demeter, bereket ve tarım tanrıcasıdır. Zeus ve Demeter ’in kızı Persephone cok guzeldir ve Hades ona aşık olur. Bir rivayete gore Hades ’in yeraltı dunyasından cıkmasının tek nedeni Persephone ’yi izlemektir. Diğer bir rivayette ise Zeus ’tan gelini olması icin bir kızını feda etmesini ister. Her iki hikayede de sonuc olarak Hades, Persephone ’yi bir şekilde kacırır ve yeraltı dunyasının tanrıcası yapar.
Bereket ve tarım tanrıcası Demeter kızının kaybolduğunu duyunca tum diyarları karış karış gezerek Persephone ’yi arar. Onun Hades ’in yanında olduğunu duyunca işi gucu bırakır ve onu almak icin Zeus ’un Hades ile konuşmasını ister. Fakat artık Persephone yeraltı dunyasının tanrıcasıdır ve oradan tamamen ayrılması imkansızdır.
Hades, Zeus ve Demeter ile anlaştı. Bu anlaşmaya gore Persephone yılın belirli zamanlarını ailesiyle, diğer zamanlarını ise yeraltı dunyasında gecirecekti. Derler ki Demeter kızına kavuştuğu zamanlarda ilkbahar ve yaz mevsimleri yaşanır, dunya berekete kavuşur. Persephone yeraltı dunyasına donduğu zamanlarda ise Demeter yasa burunduğu icin bereketsız kış ve sonbahar mevsimleri yaşanır.
Hades neden kotu biliniyor?
Yunan mitolojisindeki diğer tanrılar sıradan halkın arasına karıştıkları icin tanınıyorlardı ve gazaplı olsalar bile anlaşılıyorlardı. Ancak Hades yeraltı dunyasından nadir cıktığı icin ondan korkuluyordu. Yeraltı dunyasının karanlık bir yer olduğunu ve olumun de yaşayanların en buyuk korkusu olduğunu duşunursek Hades ’in kotu ve korkunc biri olarak bilinmesi normal. Ancak hikayelerden gorduğumuz kadarıyla kendisi yalnızca kotu bir yerin yoneticisi olan kendi halinde bir tanrı.
Yeraltı dunyasının ve olulerin tanrısı olan Hades kimdir sorusunu yanıtlayarak Yunan mitolojisindeki yerinden bahsettik. Hem zenginlik hem gorunmezlik hem de olum anlamına gelen Hades, şuphesiz Yunan mitolojisindeki en ilgi cekici karakterlerden bir tanesi. Duşuncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.