Ortodonti Nedir?
Ortodonti,diş hekimliğinin diş ve yuz duzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır.
Ortodontist Kimdir?
Ulkemizdeki mevcut eğitim sisteminde 5 yıl suren diş hekimliği eğitiminin ardından, ortodonti ana bilim dalında en az 4 yıl suren doktora veya uzmanlık eğitimini tamamlayan uzman diş hekimlerine verilen unvandır.
Ortodontistler dişler ve cenelerdeki uyumsuzlukların teşhis ve tedavisiyle ilgilenirler. Sadece bu uzmanlık veya doktora eğitimini başarı ile tamamlamış olan diş hekimleri, ortodontist unvanını kullanabilirler. Her dişhekimi ortodontist değildir. Ortodontist diş hareketini kontrol edebilmek icin ve gelişimini yonlendirebilmek icin gerekli tum bilgilere sahiptir.
Neden Ortodontik Tedavi?
Capraşık dişler başta estetik gorunum olmak uzere bircok sorunlara neden olabilmektedir.
Capraşık dişlerin temizlenmesi daha zordur bu nedenle curuklere ve diş eti hastalıklarına eğilim artar. Dişler duzgun kapanmadığı zaman, cene ekleminde ve cene hareketlerini sağlayan kaslarda sorunlar oluşabilir.
Dişlerdeki şekil bozuklukları konuşma bozukluklarına ve bazı seslerin duzgun cıkartılamamsına sebep olur. Ortodonti tedavisiyle fonksiyonel ve estetik sorunlar duzeltilir ve kişinin hayat kalitesi artar.
Ceneler arasında (iskeletsel) uyumsuzluk yoksa ortodonti tedavisi her yaşta yapılabilir.
Ortodontik Sorunların Sebepleri Nelerdir?
GENETİK: Ortodontik sorunların buyuk coğunluğu genetik sebeplerle ortaya cıkar. Anne veya babada ortodontik bir sorun varsa bunun cocukta gorulme ihtimali yuksektir.
AĞIZDAN NEFES ALMA: Geniz eti, buyuk bademcik veya burundan nefes almayı engelleyen (kemik eğriliği) varlığında ağızdan solunum başlar. Ağız solunumunda ust cenenin gelişimi engellenir ve ust cenede darlık ve capraşıklık oluşur. Bu darlık cene genişletme işlemiyle buyume cağında ameliyatsız olarak duzeltilebilir.
PARMAK EMME: Bebeklerde emme icgudusel bir harekettir. Bu icgudusu tam olarak tatmin edilemeyen bebek bu ihtiyacını gidermek icin kendine yeni alışkanlıklar edinir. Anne sutu ile beslenen cocuklarda parmak emmeye cok sık rastlanılmaz. Yapılan calışmalar parmak emme alışkanlığının yaşamın ilk birkac haftasında aclığa bağlı olarak geliştiğini gostermiştir. Parmak emme alışkanlığına 3 yaşına kadar sadece telkin yoluyla mudahale edilir, 3 yaşından sonra telkinler ve alışkanlık kırıcı apareyler kullanımıyla parmak emme onlenmelidir.
Bu alışkanlığı devam ettiren cocukta emilen parmağa ve sayısına gore etki alanında bulunan alt ve ust dişlerde yer değiştirme ve kapanış bozuklukları gorulecektir.
UZUN SURELİ YALANCI EMZİK KULLANIMI: Fizyolojik ve anatomik ozellikleri uygun bir emziğin 18 aya kadar kullanılması zararlı değildir. Hatta parmak emme alışkanlığının onlenmesi acısından faydalıdır. Ancak yalancı emzikler uzun sure kullanıldıklarında etki alanındaki bolgelere uzun sure anormal etki yapacağı icin o bolgelerde duzensizlik ve ceşitli kapanış bozukluklarına neden olmaktadır.
YATIŞ ŞEKLİ: Yatış şekli alt cenenin yatma sırasındaki konumunu belirler, uyurken surekli aynı tarafa yatıp elini veya yumruğunu yuzu ile yastık arasına koyma alışkanlığı olan kişilerde o tarafta yuz devamlı bir basınc altında bulunacağı icin ortodontik problemler cıkabilir.
ERKEN SUT DİŞİ CEKİMLERİ: Sut dişleri curuk vs. sebeple duşme zamanından once cekiliyorsa yer tutucular uygulanmalıdır. Yer tutucular altındaki daimi diş gelene kadar mevcut cekim boşluğunu koruyup, komşu dişlerin o bolgeye kayıp ortodontik bozukluk oluşturmasını onlerler.
YİRMİ YAŞ DİŞLERİ: Yirmi yaş dişlerinin ondeki dişleri sıkıştırmasına bağlı olarak ozellikle alt cenede 20 yaş dişleri cıkmak isterken on dişleri sıkıştırıp capraşıklık oluşmasına sebep olurlar.
Ortodontik Tedaviye Başlamadan Once Neler Yapılmalıdır?
Ortodontik tedavi; ortodonti uzmanı bir diş hekimi tarafından yapılması gereken kişiye ozel planlama gerektiren ozel bir tedavi şeklidir. Ortodontik tedaviye başlamadan once, gerekli incelemeleri yapan ortodontist tedavinin genel planını ve uygulancak tedavi yontemi ve alternatifleri hakkında size ayrıntılı bilgi verecektir.
Ortodontik tedaviye başlamadan once diğer tum tedavilerin (dolgu, cekim, diş eti tedavisi vs.) bitmiş olması gerekmektedir, bu surecte ortodontistiniz curuk risk analizinizi yapıp gerekli koruyucu tedaviler icin sizi yonlendirecektir.
Ortodontik Tedavi Sırasında Sizi Neler Bekler?
Ortodontik tedavide en cok dikkat edilmesi gereken nokta ağız hijyeninin sağlanmasıdır. Diş yuzeylerinde braket ve teller yokken diş yuzeyi boş bir duvar gibidir temizlenmesi kolaydır. Ancak duvara bir tablo veya saat asıldığında temizlemek icin ya bunların cıkarılması gerekecek ya da cıkartamıyorsak cevresinin dikkatli şekilde iyice temizlenmesi gerekecektir.
Aynı bu ornekte olduğu gibi braket ve tellerimiz dişlerimizin etrafında tutucu alanlar oluşturarak dişlerimizin daha kolay kirlenmesine ve daha zor temizlenmesine neden olur. Diş ve diş etlerinde herhangi bir sorun oluşumunun engellenmesi icin braketlerin cevresinin tamamen temizlenmesi gereklidir. Bu amacla ortodonti hastaları icin ozel olarak uretilmiş ortodontik diş fırcaları bulunmaktadır. Ortodontistiniz sizi diş fırcalama, diş ipi kullanımı ve ağız bakımıyla ilgili detaylar hakkında bilgilendirilecektir.
Ortodontik Tedavi Sonrasında Neler Yapılır?
Orotodontik tedaviyle dişler duzeltildikten sonra aktif tedavi sona erdirilir. Braketler cıkarıldıktan sonra dişler temizlenir. Ortodontik tedavi sonucu elde edilen sonucun korunması en az tedavi kadar onemlidir. Dişleri cene kemiğine bağlayan ince lifler diş hareket ettikce uzayarak dişi eski konumuna geri dondurmeye calışırlar. Dişlerin eski konumlarına doğru hareket etmesine ortodontide “nuks” denir. Ortodontistiniz nuksu engellemek amacıyla size uygun pekiştirme onlemini mutlaka alacaktır. Bu amacla sabit ya da hareketli koruyucular yapılır.
Sabit koruyucular, ozellikle on dişlerin ic yuzeylerine, dişleri birbirine sabitleyecek şekilde yapılır. Bu koruyucular dışarıdan gorulmeyecek şekilde ozel telden uretilmişlerdir, konuşma ve diş fırcalamayı etkilemezler.
Hareketli koruyucular, ince ve şeffaf malzemelerden, dişlerin olcusu alınarak yapılır. Şeffaf olan bu koruyucular da dışarıdan bakılınca gorunmezler ve istenildiğinde cıkarılabilirler. Bu iki tur koruyucudan hangisinin size uygun olduğuna ortodontistiniz karar verecektir.
Ortodontik Tedavi Sonrasında Neler Yapılır?
Orotodontik tedaviyle dişler duzeltildikten sonra aktif tedavi sona erdirilir. Braketler cıkarıldıktan sonra dişler temizlenir. Ortodontik tedavi sonucu elde edilen sonucun korunması en az tedavi kadar onemlidir. Dişleri cene kemiğine bağlayan ince lifler diş hareket ettikce uzayarak dişi eski konumuna geri dondurmeye calışırlar. Dişlerin eski konumlarına doğru hareket etmesine ortodontide “nuks” denir.
Ortodontistiniz nuksu engellemek amacıyla size uygun pekiştirme onlemini mutlaka alacaktır. Bu amacla sabit ya da hareketli koruyucular yapılır.
Sabit koruyucular, ozellikle on dişlerin ic yuzeylerine, dişleri birbirine sabitleyecek şekilde yapılır. Bu koruyucular dışarıdan gorulmeyecek şekilde ozel telden uretilmişlerdir, konuşma ve diş fırcalamayı etkilemezler.
Hareketli koruyucular, ince ve şeffaf malzemelerden, dişlerin olcusu alınarak yapılır. Şeffaf olan bu koruyucular da dışarıdan bakılınca gorunmezler ve istenildiğinde cıkarılabilirler. Bu iki tur koruyucudan hangisinin size uygun olduğuna ortodontistiniz karar verecektir.
Cocuğumu Kac Yaşında Ortodontik Muayeneye Getirmeliyim?
Cocuğun ilk ortodontik muayenesinin 7–8 yaşlarında, alt ve ust on dişler surdukten sonra yapılmasında fayda vardır. Bu donemde cenelerin gelişimi ve surecek daimi dişler ile ilgili problemler fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile ileride tedavi edilmesi daha zor olan iskeletsel bozukluklar kolayca tedavi edilebilir, diş cekimini gerektirecek durumlar onlenebilir. Ayrıca tedavi suresi de kısaltılıp tedavi maliyeti duşurulebilir.
Ortodontik Tedavi Ne Kadar Surer?
Ortodontik tedavi suresi pekcok faktore bağlıdır. Ancak ortodontik tedavide sureyi etkileyen en onemli faktor, ortodontik sorunun şiddetidir. Ortalama tedavi suresi 18 ay olmakla birlikte, tedavi suresi sorunun şiddetine gore 8-30 ay arasında değişebilmektedir.
Ortodontik Tedavi Suresince Tuketilmemesi Gereken Yiyecekler Var mıdır?
Tedavi suresince asitli iceceklerden ve yapışkan tatlı, karamel gibi yiyeceklerden uzak durmak gerekmektedir. Tedavi boyunca elma, ayva, havuc gibi sert gıdalar ısırark yenmemelidir. Bu tur gıdaları kucuk parcalara ayırarak yemek uygundur. Ayrıca yine ısırarak tuketilen sandvic, tost, hamburger turu yiyecekleri de tedavi suresince yememek uygundur. Fındık, ceviz, leblebi gibi kuruyemişlerin ayrıca kiraz, erik, zeytin gibi besin maddelerinin cekirdekleri cıkarılmadan yenilmesinin braket ve tellere zarar verme olasılığı olduğundan uygun değildir.
Ortodontik Tedavi İcin Diş Cekilmesinin Bir Zararı Var mıdır?
Ortodontik tedavi amacı ile diş cekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş cekimine karar vermede, alt ve ust cenedeki capraşıklık miktarı, alt ve ust cenenin buyume şekli ve hastanın yuz profili gibi kriterler esas alınır. Ortodontik tedavi amacıyla genelikle 1. kucuk azı dişleri cekilmektedir. Bunun sebebi, bu dişlerin genellikle capraşıklık bolgesine yakın olmaları, cenenin her iki tarafında ikişer adet bulunmaları ve cekimlerinin estetik olarak rahatsızlık vermemesidir. Yapılan bilimsel calışmalarda ortodontik tedavi goren hastaların ortalama % 42`sinde 1 veya daha fazla diş cekimi gerektiği bildirilmiştir. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir ortodontik tedavi icin diş cekimi gerekebilir.
Ortodonti Randevuları Hangi Sıklıkta Olmalıdır? Daha Sık Geldiğimde Ortodontik Tedavi Suresi Kısalır mı?
Randevular hastanın durumuna gore duzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi goren hastalarda 4-6 hafta arasında değişmektedir. Daha sık kontrol gerektiren ozel durumlarda ise randevular buna uygun olarak verilir. Seanslara daha sık gelip gitmekle, ağzınızdaki tellerin aşırı gerilmesi ile tedavi suresi kısalmaz. Aksine bu durum dişlerinize zarar verip ve tedaviyi uzatabilir.
Gorunmeyen Teller Var mıdır?
Son yıllarda metal braketlere gore daha az dikkat ceken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıca dişlerin dile bakan yuzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir. Uygun vakalarda braket ve tel kullanmadan, şeffaf kalıpların kullanımıyla capraşıklıklar duzeltilir. İki haftada bir değiştirilecek olan hastaya ozel bu kalıpları gunde yaklaşık 20 saat kullanmak gerekmektedir. Tedavi suresi vakaya gore 2 ile 24 ay arasında değişmektedir.
Tedavi Bittikten Sonra Dişler Tekrar Bozulabilir mi?
Teller cıkarıldıktan sonra dişler eski pozisyonlarına donmek isterler. Dişleri mevcut pozisyonlarında tutmak icin sabit ya da hareketli pekiştirme apareyleri kullanılır. Bu apareyler onerilen surelerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir.
Ortodontik Tedavi Pahalı Bir Tedavi midir?
Ortodontik tedavi fiyatı vakaya gore değişiklik gosterir. Ortodontik tedaviler uzun sureli tedaviler olduğu icin, hasta butcesine uygun odeme alternatifleri oluşturulabilmektedir. Ayrıca ortodontik tedavinin sağladığı psikolojik ve estetik yararların bir omur boyu sureceği goz onunde bulundurulduğunda ortodontik tedavinin iyi bir yatırım olduğu da unutulmamalıdır.
Telleri Cıkardıktan Sonra Dişlerimin Uzerinde Leke Kalır mı?
Ortodontik tedavi suresince dişler doğru ve duzenli bicimde fırcalandığında dişler uzerinde leke olmayacaktır. Leke olarak adlandırılan renklenmeler, fırcalamanın yetersiz olduğu durumlarda oluşan curuk başlangıclarıdır.
Teller Konuşmayı Etkiler mi?
Teller direkt olarak konuşmayı etkilemez. Sadece teller takıldıktan sonraki bir haftalık adaptasyon surecinde konuşmada hafif değişiklik izlenebilir.

[h=2]İstanbul Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]