ORTODONTİ: Yuz, ceneler ve dişler arasındaki bozulan ilişkiyi inceleyen ve oluşan anomalilerin tedavisi ilgilenen bir diş hekimliği dalıdır. Capraşık dişlerin estetik mahzurlarının yanında ağız hijyenini sağlamaktada sorunlar cıkardığı bilinen bir gercektir.
Dişler duzenli sıralanmadığı icin bakteri plağı retansiyonu fazla olacaktır, burada ureyen mikro organizmaların urettiği asitler dişin minesinde curuk ve dişetlerinde periodontal sorunlara yol acabilir.
COCUK ORTODONTİ: Bir cocuğun ortodontik amacla yapılacak ilk kontrolu, yedi yaşında olmalıdır. Cunku cocuğun bu yaşta on dişleri cıkar ve varsa problemlerin ilk emareleri bu donemde ortaya cıkmaya başlar. Eğer on dişerde yeterli alan mevcut değilse bunlar diğer dişleri sıkıştırabilir ve capraşıklığa sebep olabilirler. Bu dişler icin alan acılması sonradan diş cekme ihtiyacını ortadan kaldırabilir.
Aynı zamanda dişlek yapıda olan veya cıkıntı yapan dişler uzun sure tedavi edilmezse dişin travmaya uğrama ihtimali artar. Cocuğun on dişleri dışarıdaysa travmaya cok kolay uğrayabilir ve bu cene şekillerinde on dişlerde kırığa cok fazla rastlanmaktadır. Travmaya uğrayan diş mecburen kanal tedavisi , dolgu yada porselen kaplamalarla restore edilmektedir.
Genellikle sıkışık veya cıkıntı yapan dişler cenede arka planda mevcut bir buyume problemine işaret eder. Bu durum bazen daha iyi bir netice alabilmek icin iki aşamalı olarak tedavi edilebilir.
Birinci aşamada cocuğun cene ilişkileri duzenlenir buyume yonlendirilir daimi dişlere yer yoksa capraşıklık oluşmaması icin cenede genişletme yapılabilir.ikinci aşama cocuğun cene ilişkileri duzeltildikten sonra dişlerde hafif eğimler eğrilikler varsa uygulanır dişlerin duzgun sırada olması hedeflenir.
Cocuk delikanlılık evresine gelene kadar yuz yapısındaki buyumenin %90’ı tamamlanmış olur. Bu nedenle eğer tedavi 12 yaşına kadar ertelenirse ortodontistin, duzeltme prosedurunun genel kalitesi uzerinde sahip olacağı etki de kısıtlanmış olur
Başarılı ortodonti tedavisi, konu ile ilgili herkesin ortak cabası ile bir ortaklıktır. Hasta ve hekimin ortak bir cabası ile nihai hedefe ulaşabilir.
Sut dişli donemde ; okul oncesi donemdir. Bu donemdeki parmak emme, dudak ısırma, uzun sure biberon ve yalancı emzik kullanımı gibi kotu alışkanlıklar adını verdiğimiz faktorlere bağlı sorunlar sut dişli donemde ortadan kaldırılırsa kalıcı bir iskeletsel anomali oluşmadan tedavi edilebilir. Bu amacla ağız icinden yada dışından kuvvet alan apareyler kullanılabilir.
Karışık dişlenme doneminde ; Bu donem ilkokul cağlarıdır. Sut dişlerinin dışında, ağızda daimi dişlerde cıkmaya başlamıştır. Sut dişlerinin alttan gelecek dişler icin rehberlik gorevi vardır. Zamansız kaybedilen sut dişlerine bağlı olarak diğer dişlerin bu boşluğa doğru kayması, alttan gelen dişlere ait alanın daralmasına sebep olur. Bu durum kalıcı dişin farklı bir pozisyonda cıkmasına sebep olabilir. Sut dişlerinin zamanından gec duşmeside alttan gelen dişin farklı pozisyonda cıkmasına yada cene icinde gomuk kalmasına sebep olabilir.
Daimi dişlenme doneminde ; Karışık dişlenme doneminde başlayıp ergenliğin sonuna kadar suren ceneler arası uyumsuzluklar (alt cenenin ust ceneye gore ileride yada ust ceneye gore cok geride olması gibi)ın cozulmesi gereken donemdir.

Dişler arasındaki capraşıklıklara bağlı anomalilerin tedavisi icin yaş onemli değildir,ancak cenesel problemlerin erken yaşta mudahalesi onemlidir. Yetişkin hastalarda da dişler hareket ettirilebilir bu konuda zaman sınırı yoktur. Yetişkinlerde tedavi suresi biraz daha uzundur ve biraz daha zorlaştırabilir.
Ortodontik apareyler : Dişler uzerine yapıştırılan braket ismi verilen minik parcalar ozel ortodontik tel, yay ve minik lastiklerle oluşturulan kuvveti dişlere iletir. Bu kuvvet sonucu, dişlerin hareket edeceği tarafta kemik yıkımı, dişin hareket ettiği yonun aksi tarafında ise kemik yapımı olur.
Diş Teli olarak da bilinen Ortodontik tedavide kullanılan tum duzeneklere bu isim verilir. Coğunlukla dişler uzerine kuvvet iletmek icin kullanılırlar, fakat bazıları ise Alışkanlık kırıcılar ( habit breaker ) ve pekiştirme apareyi gibi pasif apareylerdir. Hareketli apareyler ve sabit apareyler olarak sınıflandırılır.
Hareketli apareyler : Ağızdan takıp cıkarılabilen ve uzerindeki yay, vida gibi parcalar sayesinde dişlere kuvveti ileten apareylerdir.
Sabit apareyler : Braket adı verilen minik metal parcalar dişe yapıştırılır bunlar tedavi bitene kadar kadar cıkartılmaz.
Apareyin seciminde en kısa zamanda en iyi sonuca ulaştıracak yonteme, ortodontist tarafından karar verilir. Ailenin ekonomik durumu, cocuğun tedavi isteği ve uyumuda kararı etkiler.
ERİŞKİN ORTODONTİ: Ortodonti gunumuze her yaş grubuna uygulanabilen bir tedavidir.Hastanın yaşı ne olursa olsun dişler duzgunce sıralanabilmektedir.
Fakat yaş buyudukce sosyal pozisyonumuz değiştikce estetik gereksinim artmıştır. Bu yuzden erişkinler daha cok porselen (seramik) braketlere , şeffaf plaklara yonlenmişlerdir.
Porselen braketler metal braketlere gore daha az farkedilir, daha estetik bir gorunum sağlar.Aşağıdaki fotoğrafta metal ve porselen braket arasındaki farkı gozlemleyebilirsiniz.
Gelişen teknoloji ile sabit braket sistemleri yerine daha estetik olan şeffaf plaklar geliştirilmiştir. Bu şeffaf plaklar takılıp cıkarılabilen şekilde olup yemek yerken cıkarılır. Kullanımı pratik ,hasta uyumu daha kolaydır. Detaylı bilgi icin doktorunuzla goruşebilirisiniz. Size en uygun tedavi yontemine birlikte karar verebilirsiniz.
ORTODONTİK TEDAVİ ESNASINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR
1-Tedaviye başlanmadan ağızdaki curukler ve dişetleri tedavi edilmiş olmalıdır.
2-Apareyler takıldıktan sonra ağız hijyenini korumak konusunda maksimum ozen gosterilmelidir.Apareyler civarında bakteri plağı oluşumuna musade etmemek gerekir.
3-Kontroller sırasında hekimin tavsiyelerine uyulmalıdır.
4-Randevular aksatılmamalıdır.
5-Hareketli apareylerde kırılma yada sabit braketlerde cıkma olursa hekim haberdar edilmelidir.
6-Pekiştirme tedavisi, doktorunuzun onerdiği sure ve zamanlarda takılmalıdır.
PEKİŞTİRME TEDAVİSİ : Diş Teli tedavisi bittiğinde , dişlerin yerleri değişmiştir. Bazı yerlerde yeni kemik yapımı oluşur, bu kemiğin olgunlaşması icin zamana ihtiyac vardır. Ayrıca dişleri saran bağlar olan periodontal ligamentlerde dişlerin yeni durumuna adapte olamamıştır. Apareyler cıkarıldığında dişlerin eski konumlarına donme meyli vardır. Bu nedenle dişler, yeni konumlarına adapte olana kadar, doktorunuzun uygun goreceği şekilde ve zamanda ozel aygıtlarla pekiştirme tedavisi yapılması, kazanılan durumun geri donmemesi icin şarttır.

[h=2]Ankara Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]