KAYA TUZU HAKKINDA GERCEKLER

Tuz, yuzyıllardır besinlerin bozulmadan saklanması ve besinlerin tadını arttırmak amacıyla katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.

Tuz, sodyum ve klor minerallerinden oluşan sodyum klorur şeklindedir. Tuz, deniz tuzu (deniz suyunun buharlaştırılması ile elde edilir) ve kaya tuzu (halite, gol yataklarından veya toprak altından elde edilir, kurutulur) olarak elde edilir.

Sodyum klorur iceriği tum tuzlarda (kaya, deniz, sofra tuzu) yaklaşık olarak aynıdır.Sodyum insanlar icin elzem bir mineraldir. Gunluk gereksinme 8-10 mmol (184-230 mg) ’dır. Ancak ulkelerin sodyum kaynağı olarak tuz tuketimleri 6-12 gram arasında değişmektedir. Turkiye ’de gunluk kişi başına tuz tuketiminin cok yuksek (15 g/gun) olduğu bilinmektedir. Dunya Sağlık Orgutu gunluk tuz tuketiminin 5 g/gun (2000 mg/gun sodyum) ve altında olmasını onermektedir. Sofra tuzunun %40 ’ı sodyumdur. 1500 mg sodyum 3750 mg tuza (yaklaşık ¾ tatlı kaşığı) eşdeğerdir. Gunluk tuketilmesi onerilen tuzun %75 ’i doğal olarak besinlerin yapısında bulunmaktadır.

Tum tuzlardaki sağlık etkilerini oluşturan sodyumdur.Her turlu aşırı tuz tuketimi ile fazla sodyum alımının; kan basıncını arttırdığı, kardiyovaskuler hastalıklar icin temel risk etmeni olduğu, mide kanser riskini arttırdığı ve kanserlerden olumlere neden olduğu bilimsel olarak belirtilmektedir.

Bu nedenlerle beslenmeye bağlı kronik hastalıkların onlenmesinde diyetle sodyum alımının dolayısı ile tuz alımının azaltılması onerilmektedir.

Tum tuzların; kaya, deniz, sofra tuzu, kosher tuz, aromalı tuzlar, Hiwa Kai, Siyah Hawai tuzu, Kala Namak, “organik tuz,” ve pembe Himalaya tuzu olmak uzere hepsinin yapısı aynıdır, “sodyum klorurdur”.

-Kaya ve Himalaya tuzlarının 84 adet mineral icerdiği ve sağlık acısından onemli olduğu ve bircok hastalığın onlenmesinde yararlı olduğu goruşu doğru değildir. Yapılarında eser miktarlarda (sağlık uzerine etki edemeyecek kadar az duzeyde, yani “cok az” miktarda) diğer mineralleri bulundururlar.

-Kaya tuzlarının bileşiminde ise insan sağlığı acısında “cok riskli” olduğu bilinen “plutonyum” (atom bombası yapımında kullanılır), “talyum” ve “radyum” (radyasyon yani ışın icerir ki radyasyonun kanser yapıcı etkisi cok iyi bilinmektedir) gibi maddeler, ve dahası “kurşun” (zararlı etkileri bilinen ağır metal) da yine “cok az” miktarda bulunmaktadır. Hatta rafine edilmemiş kaya tuzlarında aluminyum, kurşun vb. ağır metal iceriğinin fazla olduğunu gosteren calışmalar da bulunmaktadır.

Dolayısıyla, sağlık icin faydalı olduğu duşunulebilecek maddeler ve sağlık icin oldukca zararlı maddeler, birlikte kaya tuzunun icinde bulunmakta, kaya tuzunun esas maddesini de % 97,35 oranında bizim “tuz” dediğimiz ve asıl bileşeninin “sodyum” olduğu madde oluşturmaktadır ve bu sodyumun da sofra tuzu gibi fazla tuketilmesi kalp ve damar sağlığı acısından kotudur.

“Tuzu tuz yapan icindeki sodyumdur”. Sodyum miktarında ciddi bir azalma olmaksızın (kaya tuzunda nispi olarak rafine tuza gore daha az sodyum bulunmaktadır) bolca tuketilen “kaya tuzu”, damak zevkinden vazgecmek istemeyerek mebzul miktarda kullanmaya devam edenin başına, ozellikle kalp ve damar hastalığı varsa (hipertansiyon, kalp yetersizliği gibi) onemli sağlık sorunları acacaktır.

-Diğer yandan sofra tuzu sıklıkla iyotla zenginleştirilerek onemli halk sağlığı sorunu olan iyot yetersizliği hastalıklarının onlenmesinde buyuk onem taşır.

-Kaya tuzlarının sağlık uzerinde olumlu etkilerini gosteren hicbir bilimsel yayın bulunmamaktadır. Kanıtlanabilmesi icin kanıta dayalı randomize kontrollu calışmalar bulunmamaktadır.

-Kaya tuzunun astım ve allerjiyi tedavi edebileceği konusunda ulusal/uluslararası astım rehberleri ve medikal literaturdeki yayınlarda herhangi bir bilimsel veri yer almamaktadır.

Sonuc olarak her ceşit aşırı tuz (sodyum) tuketiminin zararları bilinmektedir (Kan basıncını arttırmakta, kardiyovaskuler hastalıklar icin temel risk etmeni, mide kanser riskini arttırmakta, kanserlerden olumlere neden olmaktadır.

Aşırı tuz tuketiminin azaltılması ve kullanılan tuzun da iyotla zenginleştirilmiş tuz olması onerilmektedir.

kaynak: http://beslenme.gov.tr/index.php?lang=tr&page=59&newsCat=1&newsID=537