Posa vucudun sindiremediği veya emilimini sağlayamadığı kompleks karbonhidratlardır. Enerjiye donuşmediği icin olduğu gibi vucuttan atılır. Posalar suda cozunen ve cozunmeyen olarak iki gruba ayrılır. Cozunen posalar genellikle yapışkan olması ozelliğiyle bağırsaklarda yağlı gıdalara yapışarak onların vucuttan atımını kolaylaştırır. Kan kolesterol duzeyinin ayarlanmasına yardımcı olur. Ozellikle kurubaklagil, arpa, yulaf, bezelye, portakal, havuc gibi besinlerde bulunur. Cozunmez posalar ise bağırsaklarda su tutucu ozelliği sayesinde barsak hareketlerini kolaylaştırıcı, toksik maddelerin bağırsaklarda kalım suresini kısaltır. Cozunmez posaların bir diğer adı ise doğal temizleyicidir. Posa miktarlarına gore besin gruplarını sıralayacak olursak;
1 -Kurubaklagiller (%11-26)
2- Sert kabuklu meyveler (%5-14)
3- Tahıl Urunleri (%4-7.5)
4- Sebzeler(%3-4)
5- Meyveler (%1-2) şeklindedir.
Diyetimizde posalı besinlerin bulunması; besin emilimini, karbonhidrat-yağ metabolizmasını etkiler. Dışkı miktarını arttırarak bağırsakta oluşan artık madde ve toksinlerin atımını kolaylaştırır. Mide boşalmasını geciktirdiği icin kısa surede ortaya cıkan yeme isteklerini ortadan kaldırır. Kalın bağırsakta fermente edilebilirliği yuksek cozunen posalar bakteriler tarafından kısa zincirli yağ oluşturur. Posa aynı zamanda ceşitli hastalıklardan korunma aşamasında da oldukca onemlidir. Kolon kanserinin onlenmesinde posanın yeri buyuktur. Posalı gıdalar bağırsak florasını iyileştirici ozellik gosterir. Faydalı bakterilerin coğalmasına olanak sağlar. Kardiyovaskuler hastalıklardan korunma konusunda posa bağırsakta safra asitlerinin geri emilimini engelleyerek kolesterol sentezinin artışını engeller. Yulaf arpa pirinc kabuğu gibi besinlerde bulunan gamma tokotrienol maddesi karaciğerde kolesterol sentezini baskılar.
Posalı gıdalar ile obezite arasında da yakın bir ilişki vardır. Posalı gıdalar enerji iceriği duşuk ve su bağlama kapasitesi yuksek olması sebebiyle enerji alımını azaltır, ciğnemeyi uyararak yemek yeme suresini uzatır. İnsulin seviyesinin artımını da onlediği icin kan şeker duzeylerinin ani artış ve duşuşunun onune gecer.
Onerilen gunluk posa alım miktarları;
1-Yetişkinler icin; 25-30g/gun veya 10-13g/1000 kkal
2- Cocuklar icin (> 2 yaş) ; Yaş + 5g/gun şeklindedir.
Butun bunlarla birlikte gereğinden fazla posa alımı beraberinde bazı sağlık problemlerinin de ortaya cıkmasına neden olabilir. Gunluk alım 50g’ın uzerinde olmamalıdır. Bu değerin uzerinde alımlar metabolizmada şişkinlik, hazımsızlık, bulantı gibi şikayetler ortaya cıkarabilir. Bazı minarellerin emilimini baskılayarak eksikliğine bağlı sorunlara sebep olabilir.
Diyette posa miktarını arttırmak icin; tam tahıllı besinlere ağırlık verilmeli, haftada 2-3 kez kurubaklagil yemekleri tercih edilmeli, gunde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tuketilmeli. Meyvelerde sert kabuklular yumuşak kabuklulara oranla sebzelerde ise ciğ sebzeler pişmiş olanlara oranla daha yuksek oranda posa icerdiğinden oncelikler bu yonde olmalı.

[h=2]Samsun Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]