OKUL ONCESİ EĞİTİMİN ONEMİ
“Yunlerin beyazlığına boyalarla verilen renk silinmez. Bu yuzden cocuğun ilk yıllarında, henuz tam bir bicim almamış olan zihnine verilecek bilgilerin ve orenek alacağı kişilerin ozenle secilmesi gerekir.”
Quintilianus.
Cocukların geleceğini belirleyecek olan toplumsal ve ahlaki değerlerin aktarılması, yaşamın ilk yıllarında başlar. Temel bilgi ve beceriler bu donemde kazanılır. Bu nedenle okul oncesi eğitimin onemi buyuktur.
Anaokulu, kurum olarak ailenin dışına atılan ilk adım olarak duşunulmelidir. İlk uc yıl icinde cocuk , model olarak gorduğu anne ve babasınından alabileceğini alır ve kendisine tanınan fırsatlar olcusunde belirli bir psiko-sosyal olgunluğa varır. Ancak bu gelişim sınırlıdır.
Anaokulu, cocuğa bilgi aktarmaktan cok, cocuğun icinde var olan yeteneklerin serpilip gelişmesine yardımcı olur. Cocuk anaokulunda en iyi oyun ortamını bulur, işbirliğini geliştirir, yaşıtlarıyla ilişkiye girerek birlikte yaşmayı oğrenir.
Okul oncesi eğitim kurumu, aynı zamanda kuralları en etikili bir bicimde oğretebilen bir kurumdur. Cocuk burada kendi hakkını korurken, paylaşamayı ve başkalarının ozgurluğunu zedelememeyi oğrenir.
Cocuk, en iyi ve orgutlu oyun ortamını kurumda bulur. Boyle ozgur ve duyguların rahatlıkla ifade edildiği ortamda da cocuğun gizil gucleri kolayca ortaya cıkar.
Araştırmalar bize gostermiştirki okul oncesi eğitim kurumunda eğitim gorerek ilkokula başlayan cocukların, bu eğitimi gormeyenlere oranla daha katılımcı, girişken, uyumlu ve yaratıcı oldukları gozlenmiştir. İşte bu nedenden dolayı, annesi calışsın ya da calışmasın her cocuğun temel eğitim
kapsamında okul oncesi eğitime ihtiyacı vardır. Sağlıklı bir gelişim icin, 3-6 yaşarası bir okul oncesi eğitim kurumunda eğitim gereklidir.
Okul oncesi eğitim kurumu, cocuğu barındıran değil, eğiten bir kurum olmalıdır. Amac annenin yokluğunda zamanı gecirmek değil cocuğun okul oncesi eğitim programından yararlanmasını sağlamaktır. Ne yazık ki ulkemizde kurumların coğunluğunun koruma ve barınmaya donuk “bakım” amaclı, buna karşılık azınlığının “eğitim” amaclı olduğu gorulur. Bu nedenle anne babalar okul seciminde titiz davranmalıdır.
OKULA HAZIR OLMA VE ADAPTASYON
Anaokuluna başlayan bir cocuğun ilk birkac haftası, bazı cocuklarda da birinci aya kadar gecen sureye adaptasyon donemi olarak adlandırılır.
Bezen ebeveynler, “ ya cocuğum bir haftadan daha uzun sure kalmamı isterse?” diye sorabilir. Liseden mezun olacak bir cocuğun okulda oniki senesi gececeği duşunulurse, cocuğa okulla ilgili olumlu bir fikir aşılamak icin bir iki hafta ufak bir yatırımdır.
Ayrılık Endişesi: Bazen okulu reddetme cocuğun yabancı bir ortama girme korkusu ve annesinden ayrılma endişesinden kaynaklanır. Aslında bu korku her cocukta vardır, ancak aşırıya kacıp cocuğun fonksiyonlarını engellemeye başlarsa problem haline gelebilir. Yoksa ayrılma zorlukları cocuğun gelişiminin normal, sağlıklı parcasıdır. Ancak cocuk, annesi tarafından aşırı itina ile buyutulmuşse ve her ihtiyacı karşılanmışsa ayrılmakta zorlanır.
Annenin Endişesi: Bazen de anne cocuğuna guvenmez ondan ayrılmakta zorlanır. Bu da cocuğa yansıyınca okul korkusu ortaya cıkabilir. Anne cocuğun okulda rahat edemiyecek kadar kucuk olduğunu duşunmekte, farkında olmadan da okula gitmesini istemeyen sinyaller vermektedir.
“ O buyuk ve kalabalık sınıftan korkuyormusun? Acaba alışamadığını mı duşunuyorsun?
İstersen bir sure yanımda kalmamı istermisin?” gibi cocuğa sorulan sorularla aslında farkında olmadan cocuğa korku ve guvensizlik aşılamaktadır.
İnatcı Cocuk: Bazı cocuklar herşeye direnc gosterdikleri gibi okula gitmeye de karşı koyarlar. Bu tip cocukların okula gitmeyişleri endişe veya korkuya bağlı değildir. Herşeye karşı gelen inatcı huylarından kaynaklanmaktadır.
NE YAPMALI?
Cocuk okula zihinsel gelişim acısından hazır, ancak duygusal acıdan hazır değilse okula gitmek istemez.
Okul oncesi eğitim kurumu, cocuk icin ailesinden ilk ayrılış olacağı icin kuruma alışmakta zorlanabilir. Cocuğun okula karşı guven duygusu oluşturabilmesi icin ilk gunler sizi okulda gormesi son derece onemlidir. Bu guvenin oluşturulması icin gerektiğinde anneye kademeli uzaklaştırma uygulanabilir. Birinci gun ofiste bekleme, ikinci gun, bahcede bekleme, ucuncu gun sadece oğlen yemeğinde goruşme gibi. Size olan guvenini sarsmamak icin bu donemde ben burda seni bekliyorum diyerek okuldan habersizce ayrılmamalısınız.
Cocuğunuz ilk gunler daha sakin sonraki haftalarda okula bırakma sırasında ağlayabilir. Bu ağlamalar okulla ilgili olmayıp sadece cocuğun o gunluk ailesiyle vakit gecirme istedğinden kaynaklanabilir.
Cocuklar bu donemde arada bir okulda yaşamadığı olayları sanki gercekten olmuş gibi aktarabilir. Boyle bir durumda cocuğa yorumda bulunmadan direk okul yonetimi ve oğretmeniyle iletişime gecerek haraket etmenizde fayda vardır.
Herşeyden once cocuğun okuldan uzak kalmamasına onem verilmelidir. Evde kalış uzadıkca okula donuş o olcude gucleşir. “sakinleşsin, dinlensin, aman ustune varmayalım diye cocuğu evde tutmak, cocuğun okula adaptasyonun sadece geciktirir iyileştirmez. Cocuğun yanında okulla ilgili olumsuz yorumlar yapılmamalı okula devamı konusunda yureklendirilmelidir.
Anne ve baba cocuğa soğukkanlı bir tutumla yaklaşmalıdır. Anne ve babadan hangisi daha kararlı ve tutarlı davranabiliyorsa cocuğa okula o goturmelidir. Okula gitmeyi evde kalmaya gore daha eğlenceli hale getirmeye gayret edilmelidir.
REFERANSLAR:
Bilir, Şule; Anne ve Cocuk Salığı,Alkım Yayıncılık, İstanbul, 5. Basım, 1994.
Clark, Lynn; Ana Babalara Yardım, Evrim Yayıncılık, İstanbul, 1996.
Crow, L. and Crow, A., Child Psychology, Barnes and Noble Inc., New york, 1996.
Salk,Lee; Cocuğun duygusal sorunları, Remzi Kitapevi, İstanbul 5. Basım, 1993.
Pıeper, Martha Heıneman; Akıllı Sevgi, İnkilap Kitabevi, İstanbul,2001.
Saygılı, Sefa; Cocuklarda Davranış Bozuklukları, Elit Yayınları, İstanbul, 1994.
Yavuzer, Haluk; Cocuk Eğitimi El Kitabı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 6. Basım, 1998.
Yavuzer, Haluk; Cocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 15. Basım, 1998.

[h=2]İstanbul Pedagog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]