Okula gitmek istemeyen cocuklarOkul fobisi kuvvetli bir endişe nedeniyle cocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz gorunmesidir. Okul fobisi olan cocuklar, okula olan isteksizliklerini tipik bir bicimde bedensel yakınmalarla dile getirmeye calışan, bu nedenle kendilerini evde tutumları yolunda anne babalarını ikna etmeye calışan cocuklardır.

Okul fobisi olan cocukların mide bulantısı, karın ya da baş ağrısı şeklindeki bedensel şikayetleri genellikle sabahları uyanır uyanmaz gorulmekte ve okula gitmemelerine karar verildiğindeyse kendiliğinden kaybolmaktadır. Kendilerine o gun icin okula gonderilmeyecekleri hususunda soz verilirse, ertesi gun belirtilerin yeniden ortaya cıktığı gorulmektedir. Eğer anne baba bir hafta sureyle cocuğun okulu unutmasına karar verirse, cocuğun bir sonraki pazartesiye kadar sağlığının yerinde olduğu gorulur.
Psikosomatik kokenli şikayetleri ortadan kaldırmak uzere oğretmen değiştirme, cocuğu daha az başarılı bir sınıfa gonderme ya da başka bir okula gonderme gibi alınabilecek onlemler sadece gecici bir cozum sağlar. Bu gibi durumlarda başlangıcta cocuk yeni ortama buyuk bir coşkuyla başlayabilir ancak bir sure sonra tekrar yakınmalara başlar.
Cocuğun okula gitmemesinin temelinde başarısızlık korkusu ve sınıf icinde aktif olmama korkusu bulunur. Okul fobisi olan cocuklar evlerinde mutludurlar. Bu cocukların okul başarıları orta duzeydedir.
Okul fobisi tepkileri ilk gorulmeye başladığı sıralarda şiddetli bir takım belirtiler goze carpar. Akut okul fobisi olan cocuklar evde kaldıkları surece mutludurlar, arkadaş ilişkilerinde faaliyetlerde etkindirler. Akut okul fobisi ilkoğretimden liseye kadar her yaşta gorulebilmektedir.
Sıklıkla ilkokul cağındaki cocuklarda gorulen okul fobisinin bası belirtileri şunlardır:
-Cocuk ‘okul' kelimesini duyunca atağa gecer.
-Okulla ilgili son derece ilgisiz ve isteksizdir,
-Uyku duzeni bozulur,
-Genellikle aile bireyleri dışındaki kişilerle olan ilişkilerinde utangactır
-Başarı ve takdir kaygısı taşırlar,
-Oğretmenden ve evinin dışındaki yapıdan korkar,
-Telaşlı, huzursuz ve ice donuk yaşamayı secerler
-Okula gitmemek icin herhangi bir fiziksel nedene dayanmayan asılsız hastalıklar ortaya atarlar,
-Okul gereclerine son derece itinasız davranır,
-Arkadaş edinmez,
-Okuldan korkar
Coğunlukla cocuklar buyuduğunde okul fobisi gorulmez ancak bunun yerini kronik okul fobisi alabilir. Kronik okul fobisi olan cocuklar sadece okulda değil zevk aldıkları alanlardan da uzaklaşmaya başlarlar. Bu cocuklar ne ders calışırlar ne de faaliyetlere katılmak isterler. Sonuc olarak hem insan ilişkileri hem de akademik başarıları zedelenir.
OKUL FOBİSİNİN NEDENLERİ
Bu korkuyu oluşturan bazı temel etmenler vardır. Bunların başında yaygın bir baskının egemen olduğu aile ortamı sayılabilir. Okul fobisi olan cocukların yaşamlarının daha onceki yıllarında anneleri tarafından aşırı ozen icinde buyutulduğu gorulur. Bu tur annelerin surekli olarak cocuklarını memnun ederek onların sevgilerini kazanma cabası icinde oldukları, tum gereksinimlerini karşıladıkları ve onları surekli olarak kırıklığa uğramaktan korudukları dikkat ceker. Bu anneler cocuklarını anaokuluna gondermekten kacındıkları gibi, arkadaşlarının evine bile oyun oynamak icin gonderilmekten kacınırlar. İşte yaşamın ilk yıllarındaki bu tur bir anne cocuk ilişkisi cocuğun okula başladığı sırada onemli bir engel oluşturur. Annelerin bu koruyucu tavrı ve baskılı tutumundan uzak kalmamış cocuklar yabancı insanlarla yalnız kalmaktan huzursuzluk duyarlar. Bu cocukların babaları da aşırı bağımlılık ve koruma konusunda eşleriyle işbirliği icindedir. Boyle bir ebeveyn tavrı cocuğun kişilik gelişimini de olumsuz etkilemektedir. Tum gereksinimlerinin karşılanması, cocuğun cok isteyen ve hileye başvuran bir birey olmasına yol acar.
Uzmanların coğu, cocuğun okula donmesinden once sorunun nedenlerini anlamasına yardımcı olmak ve endişelerini azaltmak amacıyla bir sure icin psikoterapi yapılmasını onermektedir. 6–12 ay gibi bir tedavi surecinden sonra cocuk okula gelmek isteyecektir. Ancak anne ve babalar bu konuda gerekli hassasiyeti gostermeli ve hatalarını gorup, cozum yollarına yonelmelidir.
Verimli en cok ilkoğretim oğrencilerinde gorulen okul fobisinin tipik belirtilerini şoyle sıraladı:
OKUL FOBİSİNİ ONEMSEYİN

6-11 yaş arası cocuklarda daha sık gorulen okul fobisinin, kız oğrencilerde gorulme oranının yuzde 13, erkek oğrencilerde gorulme oranının ise yuzde 9 olduğunu bildiren Verimli, şoyle devam etti:

“Okul fobisi, aşırı kollamacı, telaşlı, sarmalayan ailelerin cocuklarında, okula başlayana kadar ailesi dışında bir sosyal hayatı olmayan cocuklarda, boşanan ailelerin bir ebeveynine bağlı olarak yaşayan cocuklarda, ailesinden birini olum, hastalık, taşınma gibi bir sebeple kaybeden cocuklarda daha sık gorulur. Okul Fobisinde oğretmen ve okul faktoru, cok kalabalık sınıflarda, sert mizaclı bir oğretmenin sınıfında, baskıcı, ezberci, hırpalayan ve aşırı kuralcı eğitim sistemlerinde daha sık gorulur. Eğer cocuğun okula karşı isteksizliği ve korkusu aile ve oğretmen tarafından onemsenmezse, okul fobisi kronikleşir ve yarıda kesilen bir okul hayatıyla sonuclanabilir. Bu sebeple okula gitmek istemeyen ve okul kelimesi duyunca telaşla atağa gecen cocuklarınızı dikkate alın oğretmeninden ve bir uzmandan mutlaka yardım isteyin.
Uzman Klinik Psikolog
Yasemin Meric
Kaynak: H. Yavuzer

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]