OKULA ATILAN İLK ADIM


Okulların acıldığı Eylul ayı, bazı cocuklar icin heyecan ve mutluluk sebebi olurken, okula yeni başlayan minikler icin korkutucu olabilir. Anne baba olarak bu donemde cocuğa doğru yaklaşmak geleceği icin cok onemlidir.

Okulların acıldığı Eylul ayı, bazı cocuklar icin heyecan ve mutluluk sebebi olurken, okula yeni başlayan minikler icin korkutucu olabilir. Anne baba olarak bu donemde cocuğa doğru yaklaşmak geleceği icin cok onemlidir.



Aile ve Cocuk Danışmanı Okul Oncesi Eğitim Uzmanı Sevil Gumuş ile cocukların okul oncesi psikolojik durumları, anne babanın bu durumdaki yaklaşımları hakkında bir soyleşi gercekleştirdik. Sevil Gumuş sorularımızı cevaplarken şu konulara değindi.



Okul oncesi eğitime yeni başlayan cocukların tepkileri nasıldır?

Okula oncesi eğitme yeni başlayan cocuklar, ilk aylarda okula alışmakta zorlanabilirler. Aileden sonra ilk defa sosyal bir cevreye giren cocuk, anne babanın bolunmeyen ilgisine sahipken, oğretmenin en az 10'a bolunmuş ilgisiyle yetinmek zorunda kalır; ilk defa kurallarla tanışır, butun gunu gunluk plana ve oğretmenin komutlarına gore yaşar ve her istediğini yapamaz. İlk zamanlarda buna alışmak cocuğa zor geldiğinden, okula gitmemek icin stratejiler geliştirebilir.

Bunlardan en cok bilineni sabah evden ayrılırken ağlamak, kendini yerden yere atmaktır. Amac okula gitmemek icin anne babayı ikna etmektir. Eğer bu işe yaramazsa daha ileri gider ve “anne, sen beni sevmiyorsun okula gonderiyorsun” ya da “artık seni sevmiyorum, senden nefret ediyorum cunku beni okula gonderiyorsun” gibi sozlerle duygusal baskı uygulayabilirler.

Butun bu tepkiler ilk defa okulla tanışan bir cocuk icin cok normal olup, okula alışma surecinin bir aşamasıdır. Cocuğunuza nasıl yaklaşmanız gerektiğiniz biliyorsanız endişelenecek bir şey yok Fakat bu durumla başa cıkamıyorum derseniz bir pedagogdan yardım alabilirsiniz.

Okula alışma surecinde anne baba cocuğa nasıl davranmalı?

Oncelikle anne baba kararlı olmalı, kendinden emin ve tutarlı davranmalı. Cocuk ne kadar ağlarsa ağlasın anne baba uzulduğunu belli etmemeli ve teselli etmeye calışmamalı. Ağlama krizi yaşayan cocuğa aşırı şefkat gosterilirse; cocuk daha fazla ağlayacak, kendini yerden yere atacaktır. Yuz ifadesinden anne babanın uzulduğunu goren cocuk bunu cok iyi kullanır. Bu nedenle anne baba ses tonuyla, yuz ifadesiyle “okula gonderme konusunda” ne kadar kararlı olduklarını gostermeliler.

Bunun yanı sıra cocuğun “siz beni sevmiyorsunuz beni okula gonderiyorsunuz” gibi sozlerine uzulmeyin cunku gercek değil. Bu durumda tutarlı tavrınızı koruyun ve “seni cok sevdiğimiz icin diğer arkadaşların gibi okulda eğlenceli vakit gecirmeni istiyoruz.” gibi cumlelerle rahat bir şekilde, uzulduğunuzu belli etmeden cevap verin.

Okula yeni başlayan cocuğa yapılan diğer hatalı yaklaşım ise her fırsatta okul hakkında konuşmaya calışmaktır. İlk gunler cocuk eve girer girmez “okulda bugun ne yaptın”, “okul nasıldı” gibi sorularla cocuğu bunaltmayın. Cocuk, okul hakkında soru sormadıkca, konuşmadıkca bu konuyu acmayın. Ayrıca okulun ne kadar guzel bir yer olduğunu inandırmaya cabalamayın bunu kendisi fark etsin. Bu sozler cocuğu bunaltabilir ve okuldan soğumasına neden olabilir. Kısacası kendinizden emin, rahat ve tutarlı davrandıkca cocuğun okula alışması uzun surmeyecektir.


Okul oncesi donemde oğretmenin tutumu nasıl olmalıdır?

Okulun, ilk haftaları program ağır olmamalı. Programda kurallı oyun yerine, serbest zaman etkinliklerine; sakin oyun yerine, daha fazla eğlenceli, aktif oyunlara yer verilmeli. Oğretmenler, cok kurallı otoriter olmamalı; cocuğun yaptığı bazı olumsuz davranışlarını gormemezlikten gelmeli ve cocukları ilk gunden kurallarla sıkmamalı. Cunku cocuğun okulu sevmesi icin kendini evdeki gibi ozgur ve rahat hissetmesi cok onemli.

Ayrıca sabahları ağlayarak gelen cocuklar icin bir odul sistemi geliştirebilirler. Orneğin; sabah ağlamadan gelen cocuklara kartondan kesilmiş bir kelebek ya da cicek arkadaşları karşısında verilebilir ve bu konu hakkında motive edici şekilde konuşulabilinir. Okula ağlamadan gelen cocuğa bir kahraman gibi davranıldığı icin, cocuk bu davranışından dolayı gurur duyar ve ovguler almak icin ağlamadan gelmeye başlar, bir kac hafta sonra okula tamamen alışmış olurlar.

Bu stratejiler cocuğunun ozelliklerine, şartlarına gore değişebilir. Bu konuda oğretmen ve bir pedagogla işbirliği icin calışabilir.



İlkoğretime yeni başlayan cocukların tepkileri nasıldır vebu donemdeanne baba cocuğa nasıl yaklaşmalı?



Cocukların ilkokula başlama tepkisi okula başlamadan onceki yaşam deneyimleriyle ilgilidir. Daha once anaokuluna giden ve okulu seven cocuklar buyuklerinokuluna gideceğim diye heycan duyarken; anaokulunda tatsız gunler geciren cocuklar okula gitmek istemeyebilir.



Anaokuluna hic gitmemiş cocuk icin ise cevrenin yorumları (olumlu veya olumsuz) etkilidir. Bu nedenle anne babanın, yakın cevreninokulla ilgiliyorumlarına dikkatli olmalı.“Artık sen buyudun, cocuk değilsin, ders calışacaksın, oğretmenin sozunu dinleyeceksin, artık oyun, tv, pc..vb. yok” gibi sozlerle okulun başlamasıyla sorumlulukların artacağı, sıkıcı bir hayatın başlayacağı mesajları cocukta okul fobisine neden olur. Cocuk okula zorunlu olduğu icin değil, istediği icin gitmesi icin ortam hazırlanmalı.



Diğer hatalıtutum ise anne babanın, cevrenin birden bire cocuk hakkındaki beklentilerin arttırmasıdır. Cocuk henuz uc aygibi kısa bir sure once anaokulunda oyuncaklarıyla oynarken, uc ay sonra artık “oyun cocuğu” olmaktan cıkıyor ve bir yetişkin gibi davranması bekleniyor. Sorumlulukları arttırılıyor, ders calış gibi emirler;tv yok gibi yasaklar artıyor ve eğlenceli etkinliklere kısıtlama getiriliyor. Oysa cocuk hala oyun cocuğu ve oyun oynamaya , eğlenceli vakit gecirmeyeihtiyacı var. Bu nedenle anne babalar cocuklarının okul dışında eğlenceli vakit gecirmesine fırsat vermeli ve ev odevleri yapmaları icin baskı uygulamamalıdır.





Anne babanın yaptığı başka bir hata ise “ okuma-yazma oğren” baskısı ve cocuğu arkadaşlarıyla karşılaştırması. Sevgili anne babalar cocuğuzun kendini hazır hissetiğinde okuma-yazmayı oğrenecektir. Bunun icin ne siz strese girin, ne de cocuğunuzu bu strese sokup okuldan soğumasına neden olun. Ben ilkokul 2. sınfın 2. donemi okuma-yazmayı oğrenmiştim ama ilk sene ilk donem okuma-yazmayı oğrenen arkadaşlarım liseyi bile okumadı. Cocuğunuzun zekÂsını ve akademik başarısını okuma-yazmayı oğrenme hızıyla olcmeyin, arkadaşlarıyla karşılaştırmayın ve cocuklarınızın cocukluğunu doya doya yaşamasına izin verin.



Kısacası ilk sene anne babanın yaklaşımı, oğğretmenin tutumu cocuğun okulu sevmesinde cok onemli rol oynuyor. Eğer ilk sene cocuk okuldan soğursa bu gelecekteki akademik başarısınıda etkiliyebilir ve kendine guvenmeyen, başarısızlığa alışan, ders calışmak istemeyen bir cocuk olmasına neden olabilir. Bırakın cocuğunuz ders calışmak istediğinde calışsın, konuşmak istediğinde okul hakkında konuşsun. Her an her yerde konu okul ve dersler olmasın. Okula cocuk siz istediğniz icin değil, kendi istediği icin gitsin.



Bu donemde oğretmenler nasıl bir yol izlemeli?

Oğretmenler ise ilkoğretime yeni başlayan cocuklara yaklaşımında şefkatli, guler yuzlu ve anlayışlı olmalı. Derse olabildiğince eğlence katmalı, dersi oyun haline getirmeli. Ama sadece oğretmenin olumlu davranışları yeterli değil. Cocukların okuldaki başarısını artırmak, okulu sevmelerini sağlamak icin eğitim sisteminde değişiklikler yapılmalı. Maalesef eğitim sistemimizde problem var. İlkoğretim 3. sınıfa kadar oyun programın bir parcası olması gerekirken, anaokulundan ilkoğretime cok sert bir geciş var.


Liseye yeni başlayan cocuklara nelere dikkat edilmeli?

Bu donem cocuk icinde sizin icinde cok kritik bir donem; yeni bir okul, yeni ders programı, yeni sorumluluklar, yeni arkadaşlar.. Butun bunlara alışmak zorken bir de ergenlik donemi karmaşık duyguları ve kimlik bunalımı cocuğu hassaslaştıracaktır. Bu donemde cocuğunuz daha hırcın davranabilir. Ozellikle bu donemde kendi adlarına karar alınmasından, arkadaşları karşısında kucuk duşurulmekten ve komut almaktan hoşlanmazlar. Bu nedenle bu donem gecene kadar anne baba cok anlayışlı olmalı, kesinlikle cocukla guc kavgasına girmemeli ve inatlaşmalılar. Eğer bu donemde cocuğunuza nasıl yaklaşacağınız bilmiyorsanız bir uzmandan destek almanız cocuğunuzun psikolojisi acısından cok onemli.





Cocuklarınızın okula mutlu olması dileğiyle,



Pedagog Sevil Gumuş
Kurucu, Aile ve Cocuk Danışmanı
PARENTING SKILLS & COUNSELING (PSC)
PSC'ye Danışan Bilincli Anne Babalar, Sağlıklı ve Mutlu Cocuklar...




Adres: Cam Sok. N0: 30/1 Emirgan İstanbul

GSM: 0545 788 81 52

İnfo@pscdanismanlik.com

www.pscdanismanlik.com

[h=2]İstanbul Pedagog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]