Okullar acıldı. Ozlenen arkadaşlara kavuşuldu. Şimdi servis ayarlanacak, sabah erken kalkmalar başlayacak, okulda tatil anıları paylaşılacak, bol bol oyun oynanacak; arada azıcık ders yapılacak….derken; eyvah! “Bu cocuk arada oksurmeye başladı!” “Biraz da ateşi mi var ne?”
Okulun ilk gunleri ile birlikte, evlerde sık sık duymaya başladığımız ifadeler oldu. Cocukların birbirlerine bulaştırdıkları enfeksiyonlar, yeterince korunma onlemleri alamayışı, hastalıklara davet cıkardı.
Allerjik cocuklar, enfeksiyonlara diğer cocuklardan daha yatkındır. Ama her oksuruk de enfeksiyon değildir. Zaten hassas olan solunum yolu, karşısına cıkan mikroplar, kirli hava, sıcak-soğuk değişimleri gibi dış etkenlerle hemen tepki vermeye başlar. En cok da oksuruk ve gece hırıltıları şeklinde ortaya cıkar. Eğer ateş eşlik etmiyorsa, hemen bronşit tanısı ile antibiyotik başlamak doğru değildir. Enfeksiyonu destekleyen en onemli belirti ateştir. Oksurukle birlikte ateş varsa; buyuk bir ihtimalle enfeksiyondur. Ama durun; yine hemen antibiyotik başlamıyoruz. Cunku enfeksiyonların bir kısmı “bakteri” cinsi mikroplarla olur. Boğaz iltihabı, kulak iltihabı, zaturre gibi enfeksiyonların bir kısmı bu tur mikroplarla olur. Oysa bu geciş mevsimlerinde daha sık gorduğumuz nezle, grip gibi hastalıklar; “virus” denen bir grup mikropla olur. İşten enfeksiyon virusle olmuşsa; antibiyotik işe yaramaz, verilmemelidir. “Bakteri” ile olursa, antibiyotik verilir. Ama durun!. Yine hemen antibiyotik başlayamıyoruz. Cunku oksuruğe ve ateşe yol acan bakteri enfeksiyonu nerede?. Boğazda ise başka, bronşlarda ise başka, akciğerlerin derinliklerinde ise başka. Ustelik şiddetine gore de secilecek antibiyotik başka, kullanma suresi başka.
Gorduğunuz gibi; “ oksuruk eşittir antibiyotik” yapamıyoruz. Ateşli hastalıklarda mutlaka doktorun değerlendirmesi gerekir. Doktor da her zaman bu ayırımı sadece muayene ile yapamayabilir. Bazen gerekli tetkikleri yaparak ile karar verebilir. Ancak ondan sonra tedavi başlar. Yanlış teşhis, yanlış ilac , yanlış doz, yanlış sure gibi hatalar, hastalıkların daha uzamasına ve istenmeyen durumlara yol acabilir. Cocuk, doktora goturmek icin yarım gun okuldan kalmasın derken cok daha uzun sure okuldan kalabilir.
Peki enfeksiyon değilse?
İşte burada alerjik cocuklardan bahsediyoruz. Zaten daha onceden “ alerjik bronşit”, “astım” tanısı konmuş olan cocuklar icin belirlenmiş bir tedavi planı vardır. Zaten duzenli doktor takibinde oldukları icin, tedavileri belirlenmiş, oksuruk başlayınca evde hemen vermeleri gerekli ilaclar ve dozları bilinmektedir. Gecikmeden ilaclarına başlamaları, alerjiyi kontrol altına alamadıkları taktirde hemen izleyen doktoruna goturmeleri gerekir. Bu tur hastalıklar, kronik seyirli hastalıklardır. Zaman icerisinde hastalığın belirtileri de tedavi de değişebilir. Bu nedenle zaten belli aralıklarla doktora goturup tedavideki duzenlemeleri yapmak gerekir. Yoksa bir tedavi verip de “ al bu tedaviyi aynen yıllarca kullan” demek olmaz.
Onceden planlanan tedavi cercevesinde oksuruk kontrol altına alınmışsa, normal hayatına devam edebilir. Hemen doktora koşmak şart değildir.
Oksuruk dışı şikayetlerde ne yapalım?
Burun akıntısı da en sık sorun olan durumlardandır. Genellikle virus cinsi mikroplarla olan nezle, su gibi burun akıntısı şeklinde başlar. Cok hafif ateş olabilir, olmayabilir. Birkac gun icinde burun akıntısı koyulaşmaya başlar. Bazen sarı, bazen yeşil renge doner. Yaklaşık 1 hafta; bilemediniz 10 gun icinde kendiliğinden gecer. Burada ozellikle yapılmayacak olan şey; hemen antibiyotik başlamaktır. Burun akınca, “aman aşağı inmesin” diye hemen antibiyotik başlayan ebeveynler vardır. Bu cok yanlış; nezle kendiliğinden gecen bir hastalıktır. Tek yapılması gereken; bu iyileşene kadarki surede cocuğu rahat ettirmektir. Burnunun tıkalı kalmaması icin sık sık sumkurtmek, bunu yapamıyorsa serum fizyolojik, okyanus suyu, hatta musluk suyu ile burnu temizlemek ve tıkanmayı onlemek gerekir. Cocukta hafif bir halsizlik, kırgınlık da varsa, soğuk algınlığı ilaclarından birisi sabah-akşam verilebilir. Ancak hastalığın uzun surmesi, ateş eklenmesi, oksuruk başlayıp şiddetlenmesi gibi doğal seyri değişirse; bu kez uzerine fırsatcı bir enfeksiyon binmiş olabilir; mutlaka doktor yardımı almak gerekir.
Allerjik cocukların onceden belirlenmiş koruyucu ilacları varsa ve kullanmaları onerilmişse, aksatmamalarına dikkat etmek gerekir. Belki yaz aylarında, tatil sırasında ilacları aksattınız veya vermediniz; cocukta bir sorun da olmadı. Bu rahatlık ne yazık ki okulda devam etmez. Değişen mevsim ve kalabalık ortam, alerjiyi tetikleyebilir. Bu nedenle de onerilen koruyucu ilacları mutlaka kullanmak gerekir.
Sevgili cocuklarımıza oksuruksuz, nezlesiz, ateşsiz bir okul donemi diler, sevgiyle yanaklarından operim.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]