COCUĞUM ANAOKULUNA BAŞLIYOR
Anaokuluna uyum sureci anne-baba veli işbirliğini gerektiren zorlu bir surectir.Burada temel nokta anne- babanın kararlı olmasıdır.Okula uyum sureci kucuk cocuklar icin gozyaşlarıyla başlayan bir surectir.Cocuk ilk kez anne ve babanın guvenli ortamından ayrılıp sosyal varlığını ortaya koyacağı yabancı bir ortama girmektedir.Bu sebeple yaşamış olduğu kaygı normaldir.Bu kaygı nobetleri ve ağlamalar yıl icerisinde de coğunlukla yaşanabilen durumlardır.
Okul surecinde en buyuk gorev eğitimcilerimize duşmektedir.Tum sıcaklığıyla cocukları sarmalayarak cocukları sınıf ortamına alıştırmalıdır.Anne –baba ve oğretmen işbirliği olası krizleri en aza indirgeyecektir.
Cocuklar bu donemde sınırları zorlar ve olcer.Fakat ebeveynin kararlılığı onlara guven verir.Cunku otorite belirsizlikleri yok ettiği icin kaygıyı da azaltır.
Cocuğun aileden ayrı kalmayı başardığı bu ilk sosyalleşme surecinin başarı ile tamamlanması cok onemlidir. Zamanında başarılmamış olan gelişimsel aşamalar ilerleyen donemlerde daha zor başarılmakta, psikolojik olarak cocuğu daha olumsuz etkilemekte ve sağlıklı gelişimi olumsuz etkileyerek diğer gelişim alanlarına da zarar verdiği gozlenmektedir.
Uyum sureci; bilişsel surec ve davranışsal surec olarak iki aşamalı yapılmalıdır.
1)Bilişsel Surec; Aile; cocuk anaokuluna başlamadan once cocuğu okul ve orada karşılaşacağı durumlarla ilgili bilgilendirmelidir. Başlangıc aşamasında yanında ve guvende olacağı hissettirilmelidir. Aksi halde cocuk, annesinin onu bırakıp gideceği, yalnız kalacağı duygusunu yaşar. Bu duygu uyum surecine zarar verir. “Okula gideceksin, sen artık buyudun” ifadesi bazı cocuklarda endişe yaratabiliyor. Bu nedenle okul kelimesinden cok “oyun oynanılan yer” ifadelerinin kullanılması daha yararlıdır.
2) Davranışsal Surec; Cocukla okula gitmeden once oğretmeni ile tanışmanız, cocuğunuzun kişilik ozelikleri, sevdiği oyunlar, hassas olduğu konular ile ilgili bilgi vermeniz de cok yararlıdır. Oğretmen; bu bilgilere sahip olursa cocukla daha kısa ve hızlı bir şekilde iletişim kuracaktır. Bilişsel surecte okulla ilgili genel fikre sahip olan cocuğunuz artık okulu gormeye daha fazla hazırdır. O gun uykusuz olmamasına, hasta olmasına ve farklı bir stressel surec yaşamamasına dikkat etmelisiniz. Aksi halde yaşanılan huzursuzluk okul kavramı ile birleşecek ve okula uyumunu zorlaştıracaktır.
İLK GUN!
İlk karşılaşma anında; oğretmeni ile sıcak iletişim en onemlisidir. Bunun icin kontrol cocukta olmalı ve guven duygusunun geliştirilmesine başlanmalıdır. İlk gun sıkılmaması cok onemli olduğundan okulda gecirilen sure cok uzun olmamalıdır.
Yemek ve uyku gibi okul bunyesinde olabilecek aktiviteler ertelenmelidir. Aksi halde cocuk okulla ilgili yemek yedirilen ya da uyutulan bir yer duşuncesine sahip olacaktır. Cocuğun yanında olan kişi (anne, bakıcı, anneanne) ; oğretmenle kaynaşmanın sağlanması icin mekÂnsal olarak biraz uzakta durabilir. Bu konuda oğretmen aileyi cocuğun beklentilerine gore yonlendirmelidir.
Başarılı gecen ilk gunun ardından; hoş bir eve donuş sureci okulla ilgili olumlu duşunceleri pekiştirecektir. Evde; oğretmenin ismi ve okulda yapılan aktiviteler hatırlatılabilir. İkinci gun; sure biraz daha uzatılır. Gun icerisindeki gereksinimlerin karşılanmasında oncelik oğretmenindir. Eğer cocuk istemezse bu konuda zorlanmamalıdır.
Ayrılma surecine; cocuk kadar anne de hazır olmalıdır. Anne endişelerini hissettirdiği ve cocuktan aşama aşama uzaklaşmadığı surece cocuğun okula uyumu zorlaşacaktır. Eğer cocuk anneye cok fazla bağlıysa, anne duygusal olarak hazır değilse alıştırma aşamasında bir başkası gorev almalıdır.
Uyum surecinde; birkac hafta suren huysuzluk ve uykusuzluk donemleri yaşanabilir. Anneye bağımlılık artabilir. İştah azalabilir ve uyku duzeni bozulabilir. Gece korkulu ruyalar gorulebilir. Bu davranışlar oldukca doğal tepkilerdir. Cocuk uyum sağlamaya başladıkca ortadan kalkacağından endişelenilmemelidir. Sorun uzun sure devam ederse okul psikoloğu ile goruşulmesi ya da dışarıdan bir uzman desteği alınması yararlı olacaktır.
Ailenin kararlı olması ve okulla uyum icerisinde calışması cok onemlidir. Endişeler okul psikologu, pedagogu, yonetim ve oğretmen ile paylaşılabilir.
Her cocuğun okula uyum suresi birbirinden farklıdır. Bu nedenle başka cocuklarla asla kıyaslanmamalıdır. Bu surec cocuğun kişilik yapısına ve ailenin yetiştirme bicimine gore değişebilmektedir.
Okul oncesi donem; bir cocuğun gelişiminde cok onemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle başarılamamış her uyum sureci cocuğun gelişimine zarar verecektir. Bu donemde cocuğa anlayış ve sabır gosterilmelidir. Zorlama bicimindeki davranışlar cocuğun duygusal gelişimine ve psikolojisine zarar verir.
Anaokuluna başlarken uyulması gereken bazı kurallar işinizi kolaylaştıracaktır.
-Okulla ilgili onceden sohbet edilmesi.
-Okul ortamının onceden gezilmesi.
-Oğretmen cezalandırır,mudur korkutur vb soylemlerin kullanılmaması.
-Okula uyumuyla ilgili endişeleriniz varsa yanında konuşulmaması.
-Okulun servisi ve eve donuşu ile ilgili bilgilendirin.
-Uyum sureci boyunca elinde sevdiği bir nesne,oyuncak ona iyi gelecektir.
-Alışma doneminde kural değişikliği yapmayın.
-Mutlaka soz verdiğiniz saatte orada olun.
Kaynakca:
Psikolog Eda Gokduman Okul Oncesi Donem Makaleleri..
Uzm. Klinik Psikolog
Kubra Eriş

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]