Okul oncesi hazırlıkUlkemizde, eylul ayı icinde milyonlarca cocuk okula başlıyor. Bunların onemli bir kısmı da okulla ilk defa tanışıyor. Ve tabi ki, son yıllarda ulkemizde de okul oncesi oğrenimin yaygınlaşması sonucu, 3-6 yaş arasında pek cok cocuk da kreş veya anaokuluna başlamak uzere veya başladı, alışmaya calışıyor.

Duygusal, sosyal ve zihinsel gelişimleri hala surduğu icin de, 3-6 yaş arasındakiler daha ileri yaşlardakilere gore daha cok zorlanıyorlar. Zorlanmalarının anlaşılabilir gerekceleri var. Bir kere, buyuk coğunluğu, evlerinden uzak ve farklı bir mekana yaşamlarında ilk defa giriyorlar. Hem de en haftanın birkac gunu en az yarım saat, kurallı bir ortamda sabırlı olmayı, yaşıtları ile işbirliği yapmayı oğreniyorlar, anne baba haricinde birilerinin gozetiminde kalmaya tahammul etmeleri bekleniyor. Evdeki gelişim sureci okul ortamına da taşınıyor. Cocuk, artık; ilk uc yılda oğrendiklerini okul ortamında sınamaya, yani ilk sosyal ortamında deneyim kazanmaya başlıyor.

Bu kadar ciddi bir deneyimin de hic problem yaşanmadan başlaması beklenemez elbette. Her cocuk okula ilk adımını atarken gecici sayılabilecek bir sıkıntı yaşar, bu da doğaldır. Başlangıcta kararlı ve guven verici bir uslupla yaklaşılırsa, kolay atlatılır bu gecici sıkıntı donemi. Ancak bazı evlerde; cocuğun evden ayrılması ve okuluna alışması uzun suren, hem cocuk icin, hem de ailesi ve okulu icin yıpratıcı bir donem haline gelebilir.

Hangi durumlarda cocuk; okuluna gitmeye direnir ya da hangi durumlar daha risklidir ?

- Anne babası veya bakıcıları tarafından aşırı derecede korunarak ve kollanarak buyutulmuş, bu nedenle de duygusal olgunluğu ve kendine guveni zayıf kalmış cocuk, evinin dışında bir mekanda uzun sure kalmaya tahammul edemediği icin okulda duramaz.

- Aile icinde, yapılandırılmış bir disiplin icinde buyutulmeyen, yani gunluk yaşam disiplininin zayıf olduğu cocuklar, okuldaki kurallı ortama uyum sağlayamazlar ve kolay pes ederler.

- Zeka ve genel gelişim duzeyi yaşıtlarının gerisinde olan cocuklar; hem yeterli sosyal olgunluğa erişemedikleri icin, hem de yuvadaki aktivitelere katılamadıkları icin yetersizlik duyarlar.

- Kreş veya anaokulunda kendisini cok rahat hissedemeyen; oğretmeniyle ve diğer cocuklar arasında soğuk, cekingen, tedirgin kalan cocuklar sosyal kaygı nedeniyle aktivitelere rahat katılamazlar.

Bu tur sorunlar yaşamamak icin; anne babalar onceden hazırlıklı olabilmelidirler. Cocuğunun kreşe veya anaokuluna başlaması konusunda tedirginliği olan ebeveynler neler yapabilirler:

- Her cocuğun; kreşe ve anaokuluna başlama yaşı gelmeden once; yaşı olcusunde kendi kendine yetebilme becerisi gelişmiş olmalıdır. Yaşıtları ile bir arada olmayı, onlarla iletişime girmeyi, yabancılarla cekinmeden ilişki kurabilmeyi, anneden (veya bakıcıdan) bağımsız kendi kendisini oyalamayı başarmalıdır.

- Cocuğun zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal gelişimi yaşıtları ile aynı duzeyde olmalıdır.

- Eğer anne, babalar; cocuklarının yeterince olgunlaşmadığını duşunuyorlarsa, cocuğun okula başlamasını belki bir yıl daha geciktirebilirler veya cocuklarının okula hazır olup olmadığını, cocuk psikiyatri uzmanları ya da rehberlik araştırma merkezlerinin yardımıyla oğrenebilirler.

Okul başlama surecinde veya başladıktan sonra yapılabilecekler ise şoyle ozetlenebilir:

- Cocuğunuzun anne babaya aşırı bağımlı olduğunu duşunuyorsanız, okul sezonu başlamadan once cocuğunuzun bireyselleşmesini ve kendine guvenini destekleyici onlemler alın, onun ozgurluk alanını genişletin, gerekirse de psikolojik destek almayı duşunun.

- Okula hazırlık doneminde; okul secimi, kayıt, okul alışverişi gibi karar anlarına onu da katın, fikrini alın.

- Gideceği okulun; cocuğunuzun gereksinimlerine uygun olup olmadığını araştırın. Okulun fiziki koşullarının uygun olması; okul temposunun yorucu ve orseleyici olmaması da onemlidir.

- Okul yaşamının nasıl olacağı, okuldan nasıl yararlanabileceği konusunda; ulaşımdan beslenmeye, tuvaletlerinden, teneffuslerine dek, (telaşını arttırmamaya dikkat ederek) acıklayıcı bilgiler verin.

- Okulunu onceden ziyaret edebilirsiniz, hatta olanak varsa oğretmeni ile de tanışabilirsiniz. Oğretmenini seven ve sayan cocuk okulda bulunmayı da sever.

- Okula başladıktan sonraki ilk hafta heyecan icinde gecebilir. Cocuğunuza duygusal desteğinizi hissettirin, cesaret verin, ilk zorluklarında yardımcı olun.

- Kreş ve anaokuluna başlarken, guvenilen birisinin birkac gun sureyle cocuğa eşlik etmesinde zarar yoktur ancak okula giden kişi geri planda kalmalı, kısa zamanda uzaklaşmaya calışmalı, cocuğun oğretmeni ve arkadaşları ile yuz yuze iletişime girmesine fırsat verilmelidir.

- Okula gitmek istemeyen cocuk karşısında herkesin kararlı durduğunu gormelidir ancak kararlılık cocukla inatlaşma mucadelesine donuşmemelidir. Olcusuz inatlaşma cocuğun motivasyonunu daha da bozar. Unutmayın, cocuğunuz, normal koşullarda, kreş ve anaokulu dahil ortalama 12-15 yıl okula gidecek. Kotu başlarsanız kotu surer. Okula ısınamadan yıllarca gonulsuz giden cocukların sayısı ulkemizde hic de az değil.

- Okula gitme konusunda direnc iki haftadan fazla surerse; cocuk, aktivitelere katılmıyorsa, hatta daha ileri davranış sorunları ortaya cıkmaya başlamışsa mutlaka profesyonel uzman yardımı alınmalıdır.

[h=2]Antalya Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]