Tedavisi
Tedavi cocuğun durumunun formulasyonuna dayanır. Birlikte aile terapisi onemlidir. Fakat tek başına ilac tedavisi yeterli değerlidir. Spesifik tedavi planı okula erken donmeyi ve tedaviye oğretmenin tam katılımını icerir. Hastaların 2/3′ u veya daha fazlası iyileşir.
Okul reddinin davranış tedavisinde, klinisyen cocuğun okula geri donuşunu aşamalı (gradual) veya hızlı (rapid) olarak planlayabilir. Belli vakalarda okula aşamalı donuş gerekli olmasına rağmen, okula hemen donuşunun sağlanması ikincil komplikasyonları azaltır
Cocuk okulda başarısız kalmaktan ve oz saygısını kaybetmekten korku duyabilir veya okuldan korku gercek bir nedene bağlı olabilir. Ancak bu tip korkular, ayrılma anksiyetesi adı verilen durumlardan daha cok yuzeyseldir, gecicidir. Korktuğu nesnelerin ortadan kalkması ile cocuk boyle bir korkudan kurtulabilir. Oysaki patolojik anne-cocuk ilişkilerinin soz konusu olduğu okul fobisi denilen durumda cozum, ancak ilişkilerin duzeltilmesine bağlıdır. Dikkatli bir gozlemle anne cocuk arasındaki bağımlılık fark edilebilir, cocuğun korkularının ayrılma anksiyetesi turunde olup olmadığı anlaşılır. Bu durumda genellikle annenin de psikolojik terapisi gerekir.
Cocuğu tedavi yaklaşımında okula gitmediği icin suclamaktan kacınıl­malıdır. Bu durumun pek cok cocukta gorulebildiği, tedavi edilebileceği anlatılmalıdır
Adlerci ve Freudcu yaklaşım problemin kokunu bulmaya taraftardırlar. Psikoanalizcilere gore cocuk korkuları belirli bir durum değildir. Fakat psikolojik sebepleri ve duyuşsal şeylere bağlanır. Okula donuş acı verici ve zorlanma durumudur. Tedavi gecmiş deneyimlere dayanır. Tedavinin temelinde cozumleme ve acığa cıkarma vardır.
Rogers’te korkunun sebeplerini bulmaya calışır. Fakat şu anda ozellikle cocuğun ve ailesi ve kardeşleri ile olan ilişkilerini belirlemeye calışır.
Diğer taraftan davranışcılar cocuğun davranışlarının belirtilerinin belirli bir sebebe bağlı olacağını duşunurler. Fakat belirli başlangıclar veya cevresel durumlar korkunun kaynağını oluşturmaktadır. Davranışcılar şu anki davranışın uzerinde guclu bir etkiye sahip olmadıkca gecmişi vurgulamanın onemli olmadığını duşunurler
Literaturde okul fobisinin tedavisinde uzun sureli psikanalitik tedavi, anne-babaya rehberlik ya da anne babanın tedavisi davranış terapisi gibi ceşitli tedavi yontemlerinin kullanıldığı gorulmuştur. Bunların dışında anti depresif ilac tedavileri de yapılmıştır. Son zamanlarda aile terapilerinden de faydalanılmıştır
Okul fobisini tedavisinde kullanılan bircok metottan bağımsız olarak temel prensiplerini aşağıdaki dort noktada toplayabiliriz:
Cocuğun mumkun olduğu kadar cabuk tekrar okula devam edebilmesini sağlamak gerekmektedir. Okula gitmeme ne kadar uzarsa cocukta ve anne babada oluşacak diğer olumsuz psikolojik belirtiler o kadar artar, tedavi de o oranda zorlaşır.
Cocuğun tekrar okula başlayabilmesi icin, bedensel bir rahatsızlı­ğın olmadığı cocuğa ve anne babaya anlatılmalıdır. Anne babaya ve cocuğa acık olarak cocuğun okula gidebileceği, bunu engelleyecek herhangi bir bedensel hastalığı olmadığı terapist tarafından anlatılmalıdır.
Anne babanın cocuklarını okula gondermede kararlı olmalarına ve bu kararı duzenli uygulamalarına yardımcı olunmalıdır.
Okulla ve okul doktoruyla goruşup ceşitli şikÂyetleri dikkate alarak cocuğu eve gondermemeleri sağlanmalıdır.
Okul fobisinin hafif hallerinde anne babaya cocuklarının bedensel sağlığının yerinde olduğu, okula gidebileceği soylenir ve onerilerde bulunulur. Orneğin, bu kararlarında tutarlı olmaları hatırlatılır.
Ağır okul fobisi olan cocukların tedavisinde boyle bir yaklaşım yanlış sonuclar verebilir. Eğer, anne babaya sadece cocuğun bedensel sağlığında herhangi bir bozukluğun olmadığı soylenirse anne baba derhal goruşmeyi keserler. Anne babanın sadece soylenilenleri izlemesi de yeterli değildir. Bu nedenle bircok yazar, ağır okul fobisi durumlarında cocuğun hemen okula gitmesinin onerilmesinin doğru olmayacağı kanısındadırlar.
Bu sure ne kadar surer, cocuğun okula başlaması icin ne kadar zaman beklemelidir sorusunun cevabı, okul fobisinin ve arkasında yatan aile ici sorunların ağırlığına gore farklıdır. Okul fobisi ne kadar ağırsa ve aile ici sorunların cozumlenmesi ne kadar zorsa cocuğun okula başlama suresi de o kadar uzayabilir.
Ağır hallerde cocuğun hastaneye yatarak tedavisi onerilmektedir. Bu sure 3-4 ay surebilir. Bunun icinde şunlar gereklidir:
Cocuğu hastaneye yatırmaları icin anne babayı ikna etme:
Genellikle cocuk ve anne baba hastaneye yatmanın karşısındadırlar.
Cocuğun anne babadan ayrılması, anne babanın da cocuktan ayrılması guctur. Esas sorun da buradadır. Tedavini sağlıklı olabilmesi icin anne babanın ve cocuğun bu duruma hazırlanması gerekir.
Okul fobisinin arkasındaki sorunların cozumlenmesi (or­talama 1,5-2 ay)
Hastaneye yatırılan cocuğun birinci ve en uzun suren tedavi bolumu aile ici ilişkilerden oluşan sorunların cozumlenmesidir. Burada anne baba ile yoğun psikoterapi yapılması gerekir. Diğer taraftan cocukta goruşmeler surdurulmelidir. Bu goruşmelerde amac, anne babaya bağımlılığı azaltmak, ken­dine guveni arttırmak, sosyal ilişkilerdeki korkuyu azaltmak, yaşıtları arasında kendini kabul ettirmesine yardımcı olmaktır. Bu amacla girişilen tedavide elde edilecek olumlu gelişmeler cocuğun genel ruhsal sağlığında olumlu bir yonde değişmeyi sağlayacaktır. Ozellikle kendine verdiği değer ve depresyon konusunda olumlu değişmeler olacaktır. Bazı cocuklarda konuşma metodu ile bu sonuca varıldığı gibi, bazı cocuklarda programlı bir davranış terapisinin hastaneye yatarak uygulanması gerekmektedir.
Cocuğun tekrar okula başlaması (ortalama 3-4 hafta):
Cocuk yukarıda belirtilen ilk tedavilerden sonra okula gonderilir. Cocu­ğun tekrar başlaması icin cok iyi hazırlanılması gerekir. Başlangıcta cocuk, uzmanlar tarafından destek gormeli ve kontrol altında olmalıdır. Daha sonra yavaş yavaş kendi kendine kontrolu ustlenir.
Aile ortamına Donuş (ortalama 3-4 hafta):
Cocuğun okula devamı normal bir duzene girer girmez (orneğin, cocuk bir hafta sure ile herhangi bir bedensel şikÂyette bulunmadan, korkmadan, okula devam ederse, okulda da herhangi bir sorun cıkmazsa) tedavinin ge­lişmesi aile ortamı uzerinde yoğunlaştırılır. Aile ortamına donuşte de cok dikkatli ve adım adım yol alınmalıdır. Bu donemde uzman ustlendiği işlevi anne babaya devreder burada anne babaya cocuklarına karşı nasıl davran­maları gerektiği hakkında bilgi verilir. Buyuk cocuklarda daha once yapılmış olan, anne baba ile ve cocukla ayrı goruşmeler yerini aile goruşmelerine bırakır. Artık anne baba cocuk birlikte goruşmeye alınırlar.
Hastaneden ayrılma:
Hastaneden ayrıldıktan sonra da cocuk ve ailesi ile ilişki devam eder. Ancak bu ilişki, hastalığın şekline ve ailenin hastalığa karşı gosterdiği ilgiye gore değişir (Orneğin, cocuğa uygulanabilecek uzun vadeli ayakta tedavi, aile ile toplu yÂda bireysel goruşmelerle) eğer aile boyle bir ilişkiye gereksi­nim duymuyorsa uzmanlar tarafından zorlanmamalı, daha serbest bir ilişki tercih edilmelidir

[h=2]Ankara Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]