Okul Korkusu (fobisi):
Cocuklar neden okul ortamında kaygı hissederler? Okulda korkacak ne var ki?
Yaşamında belki de ilk defa uzun bir sure anne ve babasından ayrı kalacak bir cocuğun gozunden hem ayrılık sureci hem de okul ortamı bilinmezler ile doludur.
[h=3]Cocukların okulda yaşadığı bilinmezler ve zorluklar nelerdir?[/h]- Oncelikle okulu mekÂn olarak tanımaya ve alışmaya calışacaktır,
- Evden uzakta, anneden ayrı uzun bir sure kalma becerisi geliştirmeye cabalayacaktır,
- Oğretmenine alışacak ve onun gozune girmek icin rekabet edecektir,
- Belki de ilk defa tek başına yeni arkadaşlıklar kuracak, surdurecek ve bir grupta istenir bir birey olacaktır.
- Okuma ve yazma gibi zor zihinsel gorevleri ustlenecektir.
- Okul kurallarına uymayı ve paylaşmayı oğrenecektir.
- Temel ihtiyaclarını kendi başına giderecektir (Tuvaletini kendi başına yapacak ya da yemeğini kendi başına yemesi gerekecektir).
Biz yetişkinler icin cok kolay sayılabilecek bu gorevler cocuğun gozunden baş edilemeyecek kadar ağır algılanabilirler. Bu kadar cok belirsizlikle karşı karşıya olan cocuğun olumsuz duşunceleri başlar. Hayal gucu ile oluşturduğu bu olumsuz duşunceler duyguları ve davranışlar etkileyerek semptomlar oluştur (Kaygı bozukluğu nedir isimli konumda detaylar verilmiştir.Link).
[h=3]Okul Fobisi olan cocukların olumsuz duşunceleri nelerdir?[/h]Cocuk anneyi ‘gozunun onunde’ gormediği zaman ona bir şey olacağına ya da kendi başına bir şey geleceğini duşunur. Ebeveynlerinin onu terk etmiş olabileceği, anne gittikten sonra oradaki insanların ona kotu davranmaya başlayacağını hayal eder.
Rahat değildir. Cevreyi korkutucu algılar. Beklenmedik tehlikeler icin tetiktedirler.
psikiyatricocuk.com/wp-content/uploads/2013/07/ayr%C4%B1l%C4%B1k-kayg%C4%B1s%C4%B1.jpg" width="277" />
[h=3]Nasıl duygular ve davranışlar gorulur?[/h]Okul ismini duyduğunda ya da okula yaklaştığında kaygı hisseder. Gerginlik icindedirler, ağlamaklı olabilirler. Bazen gitmemek icin kacınma davranışları sergilerler. Anne okula onu bırakıp gitmeye calıştığında ciddi ofke atakları ve direnme tepkileri verebilirler. Bazı vakalarda daha kronik ve sinsi belirtiler gorulur. Cocuk okula gittiğinde kendini rahat hissetmez ve kendini ifade etmekte zorlanılır. Bazen ise vucuda ait (somatik) belirtiler gorulur.
[h=3]Okul Fobisinde gorduğumuz somatik belirtiler nelerdir?[/h]- Karın ağrısı,
- Baş ağrısı,
- Bulantı,
- Kusma,
- Nefes almada gucluk,
- Carpıntı,
- Yuzunde soluklaşma ya da kızarma,
- Terleme, titreme gibi belirtiler gorulur. Bu belirtiler okul ile ilişkilidir. Hafta sonlarında azalma eğilimindedirler.
[h=3]Okul fobisinin neden coğu cocukta gorulmez iken bazı cocuklar bu kaygı belirtilerini yaşarlar?[/h]Bu konuda 2 farklı goruş mevcuttur.
Biyolojik goruş:
Son yıllarda yapılan calışmalarda biyolojik goruş ağırlık kazanmaktadır. Ozetle bu goruşe gore genetik olarak aktarılan ve diğer kaygı bozuklukları gelişimini de tetikleyen bir BİYOLOJİK RUHSAL yapının en onemli neden olduğunu ileri surulmektedir.Bu modele gore cevreden gelen korku uyarlarını değerlendiren korku merkezlerinin (amigdala gibi) daha aktif calıştığı gosterilmiştir.
Cevreşel goruş: (cocuğun yetiştirildiği cevrenin tutumları)
Koruyucu Kollayıcı Aile Modeli:
Cocuğunu cok aşırı koruyan, cok ilgilenen, cok seven, cocuğunu asla yalnız bırakmayan, cocuğun tek başına hareket etmesine izin vermeyen ailelerin cocuklarında kaygı bozukluklarına daha sık rastlanılmaktadır. Bu ailede yapısında cocuğun bağımsızlaşması engellenir. Aile cocuklarının taleplerini yerine getirmezler ise cocuğun kotu etkileneceğinden cok endişelenir ve cok fedakÂrlık yapar. Deneyimden ve gelişme fırsatlarından yeterince tecrube kazanamayan cocuklar dunyayı tehlikeli bir yer olarak algılar ve korkutucu durumla baş edemeyeceklerini duşunurler.
[h=3]Bazen ise aile, okul ya da arkadaş cevresinde yaşanılan olumsuz bir deneyim okul kaygısını tetikler. Nedir bu tetikleyiciler?[/h]- Okuldan uzak kalma (En sık)
- Aile ici gerginlik (Hastalık, olum, kavgalar)
- Okulda arkadaş ilişkilerinde sorun (dışlanma, ozellikle buyuk cocuklar !!)
- Okul ya da oğretmen değişikliği
- Kardeşin dunyaya gelişi
- Okul icin travmatik deneyim (dayak, aşağılayıcı sozler)
- Cinsel ya da fiziksel taciz
gibi olumsuz deneyimler okul korkusunun tetikleyicileri olarak karışımıza cıkabilirler. Bu deneyimler genellikle kaygıya yatkınlığı olan cocuklarda kaygı bozukluğunu başlatan tetikleyiciler olurlar.
Ozetle okul fobisi cocuğun duşunce, duygu ve davranışlarını etkileyen eğitim hayatını etkileyebilecek sık karşılaşılan onemli bir ruhsal sorundur.
[h=3]Bu sorunla baş etmek icin aile ve okulun yapması gerekenler nelerdir?[/h]Saygılarımla
Bu yazının tum hakları psikiyatricocuk.com'a aittir. "www.psikiyatricocuk.com" biciminde acık kaynak gosterilmek kaydıyla yayınlanması icin tarafımıza başvurulabilir.
Acık kaynak gostermeden yapılan alıntılar icin yasal takip yapılacaktır. ©

[h=2]Aydın Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]