Okul cocuklarında beslenmeOkullar acılıyor !! Herşey hazır ya Beslenme??
Uzun sureli yaz tatilinden sonra okullar acılıyor. Beslenme ve uyku alışkanlıklarının değişeceği bu donemde aklınızda acaba okulda cocuğum ne yemeli, onun icin neler hazırlamalıyım gibi sorular şuphesiz vardır.
En onemli oğun kahvaltı !!
Buyume ve gelişmenin arttığı bu donemde; cocuğunuzun yeterli ve dengeli beslenmesi derslerde dikkatini toplanması, problem cozme ve kavrama yeteneğinin artması, hastalıklardan korunması ve gunumuzde cocuklarda artan şişmanlığın azalması icin cok onemlidir.
Cocuk beslenmesinde bu donemde gorulen en buyuk hata kahvaltı oğunu atlamak veya geciştirmektir. Kahvaltı gece boyunca ac kalan metabolizmanın biten enerjiyi tekrar alabilmesi icin en onemli oğundur. Bu araştırmalarda, kahvaltı yapan cocuğun sınıf icerisindeki başarısının daha fazla olduğu, problem cozme yeteneklerinin diğerlerine gore daha gelişmiş olduğu, kavrama yeteneklerinin daha iyi olduğu gozlenmiş, bazı araştırmalarda ise kahvaltı yapan cocukların beslenme yetersizliğinden oluşan hastalıklara daha az yakalandıkları rastlanmıştır. Yine bu araştırmaların sonucunda kahvaltı yapmayan cocukların daha şişman oldukları belirlenmiştir.
Kahvaltı yapmak kadar kahvaltının iceriği cok onemlidir . Kahvaltıda kan şekerini hızla yukselten ,aynı hızla da duşuren şekerli ve yuksek kalorili besinler yerine ,protein iceriği yuksek olan zeka gelişimine katkı sağlayan sut, peynir, yumurta ;hastalıklardan korunmasını sağlayan vitamin ve minerallerden zengin posa iceriği yuksek sebze ve meyveler ;tahıl grubundan ise ekmek veya tahıl gevreğini icermelidir.
Kahvaltı icin ornek menuler :
Peynirli Tost + taze sıkılmış meyve suyu + Cevizici + Salatalık, Domates, Yeşillik
Sut ,Bal +Fındık+ Salatalık,Domates,Yeşillik + Ekmek
Menemen + Ekmek
Tahin – Pekmez + Sut + Salatalık,Domates + Ekmek
Haşlanmış yumurta + Peynir + Zeytin + Salatalık Ekmek
Sut + Tahıllı gevrek +Kuru meyveler + Cevizici
Krep + Peynir + Badem
Cocuklar okulda nasıl beslenmeli?
Gunumuzde okul cocukları ve gencler hızlı yemek sistemine yonelmekte, bu tarzdaki alışkanlıkda yetersiz ve dengesiz beslenmeye sebep olmaktadır. Okullardaki kantinler ise cocuklarımız icin kacınılmaz yerlerdir. Burada anne ve babalara duşen gorev doğru secimler yapması konusunda cocuğunuzu bilinclendirmek ve kantinden neler tuketebileceği konusunda bilgilendirme yapmaktır. Turkiye' de ilk defa Dunya Sağlık Orgutu'nun (DSO) yuruttuğu uygulama cercevesinde Sağlık Bakanlığı, MEB ve Hacettepe Universitesi tarafından gercekleştirilen "Turkiye Cocukluk Cağı (7-8 yaş) Şişmanlık Araştırması" cocukluk cağından başlayan ve obeziteye donuşen kilo problemleri ile ilgili carpıcı gercekleri ortaya cıkarması ile
Cocukların ;
Her iki cocuktan biri haftanın 3-4 gununde gazlı ve şekerli icecek tukettiği;
Yuzde 60'ı cipsi, yuzde 56'sı cikolatayı, yuzde 42 ise biskuvi, kek gibi urunleri haftada en az 3 gun yediği;
Her dort cocuktan 3'u spor salonlarına hic gitmediği;
Her 10 cocuktan 5'i peynir, 4'u tahıl, ekmek, yumurta, taze meyve 3'u ise ayran ve sut tukettiği
Cocukların yuzde 96,8'i hafta icinde iki saatten fazlasını TV karşısında gecirdiği ve Yuzde 43'u ise her gun bilgisayarda oyun oynadığı sonucları ortaya cıkmıştır.
Okulda Oğle Yemeği Alternatifleri :
Tavuklu veya Kofteli Sandvic + Meyve + Ayran
Kaşar veya Beyaz Peyniri, Domates ile Hazırlanmış tost + Sut
Beyaz peynir, Zeytin ezmesi, Marul ile Hazırlanmış sandvic yanında kucuk domatesler ve Ayran
Tahin Pekmezli Ekmek Dilimleri
%100 Meyve Suları ile Peynirli Sandvic
Sebzeli Kepekli Lavaş Sandvicler + Ayran
Okulda Ara Oğun Alternatifleri :
1 meyve + 1 bardak sut
Meyveli KEFİR + 1 paket cubuk kraker
Evde şeker yerine pekmez veya bal ilave ederek hazırlayacağınız KEK ve 1 kutu sut
Kuru meyveler ve kuruyemişlerden hazırlanmış kucuk paketler
Yulaflı kuru meyveli kurabiyeler
Taze veya Kuru meyvelerden Hazırlayacağınız Yoğurt Karışımları
Salatalık, kucuk domatesler ve 1 bardak sut veya Ayran
Cocukların gelişimini olumsuz etkileyen besinler nelerdir?
Cocukların fizyolojileri yetişkinlerden farklı olduğu icin beslenmeleri ve besinsel ihtiyacları da yetişkinlerden farklıdır. Ozellikle buyume ve gelişme doneminde olan cocuklarımızın sağlığını olumsuz yonde etkileyen besinler ; yuksek kalorili, posadan fakir,vitamin ve mineral iceriği duşuk; gazlı ve şekerli icecekler; cipsler, cikolata, biskuvi ve kekler, kızartmalar, hamur işleri hazır besinler ve fast food dediğimiz besinlerdir. Bunun yanı sıra ailelerin cocuklarımız obez olur korkusu ile cocuklarına tukettirdikleri diyet urunler de cocukların sağlığını olumsuz etkilemektedir.
Bu besinlerin cocuklar uzerindeki etkisi? Gazlı icecekler, cay ve kahve fazla miktarda tuketildiğinde vucutta demir emilimi azalmakta ve demir eksikliğine yol acmaktadır. Şekerli icecekler ise ozellikle fazla enerji alımına neden olduğundan ağırlık artışına sebep olmaktadır. Meyveler yerine meyve sularını tuketmek başlı başına posadan ,viamin ve minerallerden cocuğunuzun mahrum kalması demektir.
Fast-food olarak tuketilen besinler, pizza, hamburger, sosisli, doner, A ve C vitamini ile kalsiyum yonunden yetersizdir ve posa icerikleri oldukca duşuktur. Bu vitaminlerin duşuk duzeyde alınımı, bağışıklık sistemi yetersizliğine, sık sık hastalanmalara, kalp-damar hastalıkları ve katarakt riskinin artmasına yol acmaktadır. Ozellikle buyume cağında kalsiyumun yetersiz alımı, buyumeyi olumsuz etkilemektedir.
Fast-food urunlerin renklendirici, tatlandırıcı ve aroma artırıcı katkı maddeleri icermesi bu urunlerin uygun kullanılmamaları ve sık tuketimleri uzun donemde kanser riskini artırmaktadır. Aynı zamanda fast food tuketimi ile ağırlık artışı ve insulin direnci arasında kuvvetli pozitif bir ilişki olması, fast food tarzı besin tuketiminin, obezite ve tip 2 diyabet riskini artırdığını gostermektedir.
Aynı şekilde aileler light sut urunlerini de cocuklarına vermektedir. Yetişkin beslenmesi icin sağlıklı olan light sut urunleri cocukların gelişimi icin uygun değildir. Cunku cocuklar, beyin gelişimi icin doymuş yağ asitlerine ihtiyac duyarlar ve bu yağ asitleri light sut urunlerinde bulunmamaktadır.
Katkı maddesi iceren, işlem gormuş urunlerin cocuğunuzun sağlığını olumsuz etkilediğini unutmayın.
Okul cocuklarında yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanması icin ;
Duzenli ve oğun atlamadan her oğunde dort besin grubundan tuketilmesi sağlanmalıdır.
Sut grubunda yer alan sut, yoğurt, et grubunda yer alan et, tavuk, yumurta, kuru baklagiller, sebze ve meyve grubu ve tahıl grubuna giren ekmek, bulgur, makarna, pirinc vb. besinlerin her oğunde yeterli miktarlarda tuketilmelidir.
Cocukların ozellikle kemik ve diş gelişimi icin imkanlar dahilinde gunde 2-3 su bardağı sut veya yoğurt, beyaz peynir tuketmelerine ozen gosterilmelidir.
Hastalıklara karşı daha direncli olmaları ve sağlıklı buyume ve gelişmeleri icin her gun en az 5 porsiyon taze sebze veya meyve tuketmelilerdir.
Hazır urunlerden mumkun oldukca uzak durulmalı, salam, sosis ,sucuk gibi besinler tuketilmemelidir.
Gune mutlaka yeterli ve dengeli bir kahvaltı ile başlanması sağlanmalıdır.
Gun boyu fiziksel ve zihinsel performansın en ust duzeyde tutulabilmesi, duzenli olarak ara ve ana oğunlerin tuketilmesi ile mumkundur. Bu nedenle, oğun atlanmamalıdır. Tuketilecek besinlerin, 3 ana, 2 ara oğunde alınması en uygun olanıdır.
Cocuğunuz şişmansa; sebebi siz olabilirsiniz..
Cocukların beslenme alışkanlıkları anne ve babanın beslenme alışkanlıkları ile benzerdir. Bu nedenle cocukların okul ve evde ceşitli yiyecekleri tuketmeleri ve temel beslenme ilkeleri konusunda bilgilendirilmeleri cok onemlidir. Ozellikle; oğunlerin atlanmaması, kahvaltının onemi, ara oğunlere onem verilmesi, okul yemeklerinin fast-food yemeklerinden daha sağlıklı olduğu konusunda cocukların bilinclenmeleri ileriki hayatlarında yaşam kalitelerini artıracaktır.
Okul cağı cocuğunun beslenmesi ve bu donemde beslenme alışkanlıklarında meydana gelebilecek değişiklikler cok buyuk onem taşımaktadır. Bu nedenle hem daha sağlıklı hem de daha başarılı nesiller yetiştirmek icin aile ve oğretmenlerin beslenme konusunda bilinclendirilmesi ve eğitilmesi gerekmektedir.



[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]