Rahmin en sık gorulen iyi huylu tumorleri olan myomlar; rahim ve rahim ağzında oluşan, ve rahmin duz kas dokusundan gelişen kitlelerdir. Cok kucuk milimetrik boyutlardan, tum karnı doldurup gobek hizasına kadar buyumuş boyutlara dek değişik boyutlara olabilirler. Rahmin (uterus) her yerinde saptanabilirler. Tum kadınların % 10-15'inde değişik boy ve sayıda, belirti veren veya vermeyen myomlara rastlanabilir. En sık 35-45 yaş arası kadınlarda goruur. Adolesan doneminde nadiren gorulurler. Myomun buyume potansiyeli kişi menopoza girdiğinde durur, hatta myom menopoz doneminde kuculmeye başlar. Myomlarda kanser gelişme riski 1/10.000 kadardır ve pratikte myomların habisleşmediği kabul edilir. Ama menopozdan sonra myomda ani ve hızlı bir buyume saptanması, tetkiki gerektirir bir durumdur. Coğunlukla bu durumda rahim operasyonla alınmaktadır. Myomların sayısı, buyuklukleri ve buyume hızları kadından kadına değişmektedir. Myomların buyumesi ostorojen ve diğer kadınlık hormonlarına bağlı olduğundan, kucuk bir myom menopoza girinceye dek yakınma vermez veya cok buyuk boyuta gelmezken, buyuk myomlar uzun donemde coğunlukla yakınma ve bulgu verirler. Doğurganlık cağındaki kadınlarda myomu cıkarılsa bile, menopoza kadar yeni myomların tekrar cıkma olasılığı her zaman akılda tuutlmalıdır. Bu nedenle yakınma vermeyen ve ozellikle de doğurganlık doneminde olan kadınlardaki myomlarda beklemek ve eğer kişi de istiyorsa gebeliğe ve doğuma yonelik plan ve tedavilerde yoğunlaşmak daha akılcı olacaktır.
NEDEN
Kesin neden belli değildir. Sorumlu tutulan bazı nedenleri ozetlersek;
Genetik Nedenler
Ozellikle anne, teyze, kız kardeş gibi anne tarafındaki birinci derece akrabalarında myom olan kişilerde, myom gorulme sıklığı daha fazladır.
Etnik koken ve ırk
Zencilerde beyaz ırka gore gorulme sıklığı yaklaşık 10 kat artmıştır.
Ostrojen hormon duzeyindeki artışlar
Ostrojenin (kadınlık hormonu) myomları buyuttuğune inanılmaktadır. Orneğin; gebelik doneminde myomların artmış ostrojen duzeyine bağlı olarak buyumesi ve menopozda ostrojen azalması ile myomlarda kuculme olması bu teoriyi destekler.
TİPLERİ
Submukoz myomlar: Rahmin ici boşluğuna doğru buyurler.
İntramural myomlar: Rahim kasının olduğu orta tabakada buyumuşlerdir. En sık gorulen myom tipidir.
Subseroz myomlar: Rahmin dış tabakasında gelişirler. Rahmin dışında karın ici boşluğuna doğru buyumuşlerdir.
BELİRTİLER
Coğunlukla belirti vermezler. Başka nedenle yapılan jinekolojik muayenelerde tesadufen saptanırlar. Buyukluklerine bağlı olarak; karında şişlik ve buyume, sık ve fazla adet kanamaları ve sonucunda kansızlık, sık idrara cıkma veya idrar kacırma, cinsel ilişkide ağrı, adet donemi dışında ara kanamalarının gorulmesi, aralıklı olarak ozellikle aşağı-pelvik bolgeye giren delici veya kunt karakterde ağrılar, tuplerin rahimle ilişkisini bozarak veya dollenmiş embryonun rahme tutunma olasılığını azaltarak neden oldukları kısırlık-infertilite, bağırsaklara baskı yaparak neden oldukları pasaj yavaşlamasına bağlı kabızlık, rahim ici boşluğunda duzensizlik yapıyorlarsa gebe kalmada sorun veya gebe kalınsa bile gebeliğin devamına engel olarak duşuk olması veya bunun tekrarlayan gebelik kayıpları şeklinde yinelemesi gibi, problemler gorulebilmektedir.
TANI
Sadece jinekolojik muayene ve transvajinal ultrasonografi ile % 100' e yakın tanı konulabilmektedir. Kesin tanı konulamayan veya ozellikle menopoz sonrası hızlı buyuyen olgularda pelvik MR istenmesi gerekebilir. Submukoz myom şuphesi olan olgularda HSG (rahim filmi) sonohisterografi veya histeroskopi yapılması gerekir.
TEDAVİ
Coğu myomda tedavi gerekmez. Ama yakınma nedeni olan, doğurganlığı etkileyebilecek buyuklukteki veya habisleşme şuphesi taşıyan olgularda tedavi gereklidir. Ağrı, basınc hissi, duzensiz ve aşırı kanama yakınmaları yapmayan, tıbbi bir probleme neden olmayan kucuk myomlarda, ozellikle de kişi doğurganlığını tamamlamamışsa; myomdaki boyut değişiklikleri ve yakınmaları değerlendirmek icin, 6 ay aralarla kontroller yapılması daha uygun olacaktır.
Tıbbi tedavi
GnRH-analogları gecici menopoz durumu yaratarak, myomları kucultseler de, uzun sureli kullanımlarında kemik erimesi, vajinal kuruluk ve sıcak basmaları gibi menopozal bulgu ve yakınmalara neden olurlar. Bu grup ilaclar; cerrahi tedavi oncesi myomları kucultmek, operasyon sırasındaki kanamayı azaltmak, kansızlığı olan ve kanayan hastanın kanını normale getirip sonra operasyona almak icin zaman kazanmak amacıyla ve kısa sureli verilirler.
Cerrahi tedavi
Yakınmalara neden olan, veya hızlı buyuyen myomlarda cerrahi tedavi on planda duşunulur. Cerahi tedavi seceneklerini ve ozelliklerini ozetlersek;
Myomektomi
Myomun rahim duvarından sıyrılarak cıkartılması işlemidir. Ozellikle doğurganlığını tamamlamamış olgularda tercih edilir. Cok buyuk olup laparoskopi ile cıkarılamayacak ozellikteki myomlar, karın acılarak yapılan abdominal myomektomi ile cıkarılırlar. Ama coğu olgu laparoskopi ile kolayca cıkarılacak ozelliklere sahiptir. Myomektomi yapılmış olguların gebeliklerinde doğum sezaryenle gercekleştirilmelidir.
Submukoz myomların myomektomisi ise histeroskopi ile yapılır.
Histerektomi (Rahim alınması)
Hızlı buyuyen, yakınmalara yol acan myom varlığında ve hastada doğurganlık cağını tamamlamışsa radikal bir yontem olarak rahim alınabilir.
Uterin arter (rahim atardamarı) embolizasyonu (tıkama işlemi)
Myomektomi ve histerektomiye alternatif, modern bir tedavidir. Bu tedavi oncesi hastanın pelvik MR ile incelenmesi, myomların sayısı ve yeri konusunda daha ayrıntılı bilgi vereceği icin gereklidir. İşlem; jinekologun onerisi ve planlaması sonrası, girişimsel radyolog tarafından lokal anestezi altında yapılır. Kasık bolgesinden kateterle rahim atardamarına girilir ve bu damarlara kucuk tıkayıcı materyaller yerleştirilir. Damarların tıkanması myom beslenmesini azalttığından, zamanla myomda kuculme izlenmektedir. İşlem sonrası, % 80-90 oranında kanama ve ağrıda azalma gorulur. Doğurganlığı olumsuz etkilemediğine inanılsa da, halen bu konuda kesin karar verdirecek bilgi birikimi oluşmamıştır. Nadiren infeksiyon ve rahmin alınmasını gerektirir buyuk komplikasyonlara rastlanılır.
Myoliz ve kriomyoliz
Myomektomiye ve histerektomiye alternatif tedavilerdir. Myoma ozel cihazlarla ve coğunlukla laparoskopi eşliğinde girilerek, kriyomyolizde (myom dondurulması) -196 derecelik sıvı nitrojen ile myom dokusu dondurulurken, myolizde; yuksek frekanslı elektrik akımı veya lazer ile myom bir nevi dağlanmaktadır. Her iki teknikte de myom dokusu kanlanması azalır veya tamamen kesilir. Zamanla myomda kuculme, yakınmalarda azalma ve kaybolma gorulur. Her iki işlemde işlem sonrası rahimde nedbe dokusu ve infeksiyon gelişmesi gorulebildiğinden, sonraki gebeliklerde ciddi komplikasyonlar olabilir. Bu nedenle her iki teknikte kucuk myomlarda ve gebelik duşunmeyen olgularda uygulanmalıdır.
[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]