Myomlar Hakkında Herşey
Miyomlar rahimdeki (uterus) duz kaslardan koken alan ve kadın organlarında gorulen en yaygın iyi huylu tumorlerdir. Kadınların %40-50’sinde, en sık olarak ta 30-40 yaşlarında gorulmektedir. Ergenlikten once gorulmez.
Geliştiği bolge ve buyukluğune bağlı olarak cok ceşitli şikayet ve bulgulara yol acar. Orneğin rahim dışına doğru yerleşmiş cok buyuk bir miyom hicbir şikayete yol acmayabilirken, rahim icerisinde yerleşmiş cok kucuk bir miyom hayati tehlike yaratabilecek kanamalara neden olabilir. Aşırı adet kanaması miyomlardaki en sık yakınmadır. Ayrıca ağrılı adet, komşu organlara bası yaparak sık idrara cıkma, alt idrar yollarına (ureter) baskı yaparak bobrek buyumesi (hidronefroz), kabızlık, alt karın ve bel ağrısı, cinsel ilişkide ağrı, kısırlık, tekrarlayan gebelik kayıpları ve karında şişkinliğe yol acabilir. Butun alt karnı dolduracak kadar buyuyen dev myomlar, iki taraflı idrar yollarını tıkayarak bobreklerin curumesine yol acabilir. Gebelik sırasında myomlar hızla buyuyebilir.
Myomlar rahmin değişik bolgelerine yerleşebilir.
Rahimdeki yerleşim yerlerine gore myomlara ceşitli isimler verilir. Rahmin dış duvarı uzerine doğru buyumuş myomlara "subseroz miyom" denir. Bunlar kanamaya yol acmazlar, cok buyuk boyutlara ulaşsalar bile onemli bir şikayete yol acmazlar. Rahim duvarında yerleşen miyomlar "intramural miyom" olarak isimlendirilir, en sık aşırı adet kanaması ve ağrılı adet yakınmalarına neden olur. Rahim boşluğunda yerleşenler "intrakaviter myom", rahim ic zarının hemen altında yerleşenler de "submukoz miyom" olarak adlandırılır. Bu son gruptaki myomlar cok boyutta olmalarına rağmen cok şiddetli yakınmalara ( ağrılı adet ve aşırı adet kanaması) yol acabilirler. Bazen rahim boşluğundan kaynaklanan miyomlar zamanla rahim ağzından dışarıya cıkabilirler.
Miyomlar cinsiyet hormonlarının etkisiyle buyurler. Ergenlikten once gorulmemeleri, menopoz sonrası kuculmeleri, cinsiyet hormonu reseptorleri (ostrojen ve progesteron reseptoru) taşımaları, cinsiyet hormonlarının cok yukseldiği gebelik sırasında genellikle buyumeleri bunun kanıtıdır. Miyomların gorulmesinde genetik etkiler de vardır. Miyomlu kadınların birinci derece kadın akrabalarının yaklaşık % 40 kadarında myom gorulur.
Miyomlar doğurganlık uzerine olumsuz etki oluşturabilir. Ozellikle rahim boşluğunda ve rahim zarı altında yerleşen miyomlar, embriyonun yerleşmesini bozarak kısırlığa neden olabilirler. Ayrıca bazı miyomlar kanallarda tıkanıklık ve genişlemeler yol acarak da kısırlığa neden olurlar. Bu tur myomlar mutlaka operasyonla alınmalıdır. Rahim duvarında yerleşen ve 4-5 cm. den buyuk myomlar da gebeliği olumsuz etkileyebilir. Altta gebeliği etkileyen başka bir neden yoksa, bu tur myomlar da ozellikle birden fazla ise alınmalıdır. Rahim duvarı dışına doğru buyuyen myomlar gebeliği etkilemez. Bu nedenle herhangibir operasyon onerilmez.
Myom gebeliğe zarar verebilir mi?
Gebelikte miyom varlığı cok onem taşır. Miyomlu kadınlarda duşuk ihtimali artmıştır. Miyomlar gebelikte hızla buyuyebilirler ve bebek eşinin erken ayrılmasına ( dekolman plasenta) neden olabilirler. Yine rahim ağzına yakın yerleşimli ve buyuk miyomlar doğum yolunu kapatarak normal doğumu engelleyebilir. Hatta bazen sezaryen bolgesini kaplayarak, sezaryen ameliyatını bile cok zorlaştırabilirler. Gebelik sırasında buyuyen miyomlar, gebelik sonrası hızla kuculurler. Sezaryen ameliyatında miyomların alınması cok tehlikeli kanamalara yol acabilir. Bu nedenle onerilmez.
Gebeliğinden once, rahim duvarında yerleşmiş myomu alınmış hastaların doğum şekli sezaryen ile olmalıdır. Cunku bu hastaların normal doğumunda rahmin yırtılma riski vardır. Fakat rahim boşluğunda yerleşmiş olan myomu cıkartılmış hastalar normal doğum yapabilir.
Miyom kanserleşir mi?
60-70 yaşlarında miyom nedeniyle ameliyat edilen hastaların % 1 kadarında kanser (leiomyosarkom) teşhisi konulur. Burada myomun kanserleşmesi soz konusu değildir. Menopoz sonrası yıllarda, onceden var olduğu bilinen myomların aniden buyumeye başlaması hekimi uyarmalıdır.
Miyom teşhisi nasıl konur?
Miyomu teşhis etmek zor değildir. Jinekolojik muayene sırasında rahmin normalden buyuk, duzensiz sınırlı, sert bir yapıda hissedilmesi şuphe uyandırır. Cok buyuk miyomlar karın duvarından bile hissedilebilir. Evli kadınlarda vaginal yoldan, bakirelerde karın yoluyla yapılan ultrasonografik muayene ile myom teşhisi % 90 oranında konulur. Rahim icerisinde yerleşen miyomların teşhisinde, rahim icerisine sıvı verilerek yapılan ultrasonografik muayene (sonohisterografi), rahmin ilaclı filmi (histerosalpingografi), anormal yerleşimli miyomların teşhisinde ise bilgisayarlı tomografi ve MRI kullanılabilir.
Miyom tedavisi nasıl yapılır?
Yakınmaları şiddetli olmayan hastaların tedavisinde oncelikle ilaclar denenebilir. Prostoglandin sentezini engelleyen ağrı kesici ilaclar ve duşuk hormon iceren doğum kontrol hapları bu amacla kullanılabilir.
Buyuk boyutlara ulaşmış veya cok şiddetli yakınmalara yol acan miyomların cıkartılması gerekecektir. Burada secilecek operasyon hastanın yaşına ve gebelik beklentisine gore belirlenir. Genc hastalarda miyomların cıkartılması tercih edilirken, doğurganlığını tamamlamış ve menopoza yakın kadınlarda rahim alınması onerilebilir. Operasyon şeklini hastanın tercihleri belirler.
Başlıca miyom cıkartma şekilleri;
1-Acık ameliyat yontemiyle: Klasik olarak karın acılarak, rahimdeki butun miyomlar temizlenebilir. Rahimde ne kadar cok miyom olursa olsun, istendikten sonra rahim korunarak bu miyomlar cıkartılabilir.
Hastanın yaşı ve myom sayısı ne olursa olsun, myom icin operasyon gereken her hastaya rahim alınmadan myomları temizleme seceneği sunulmalıdır. Teknik olarak bu mumkundur. Aşağıda 39 yaşında, doğumu olmayan bir kadında 24 adet myomun cıkartılması sonrası doğurganlığını koruduğumuz bir ameliyatın resimleri gorulmektedir.
a-) Ameliyat oncesi rahmin gorunumu;
b-) Ameliyatla cıkartılan, en buyuğu 10 cm olan 24 adet myomun resmi;
c-) Ameliyat sonrası rahmin gorunumu;
Bu tur ameliyatlarda kan kaybını onlemek icin ozel bazı teknikler uygulanmalı ve operasyon sırasında aşırı kanama engellenmelidir.
2- Laparoskopi yardımıyla: Rahim boşluğundaki ve rahim duvarındaki kucuk miyomlar bu yontemle cıkartılamaz. Genellikle saplı, rahim dışına doğru buyumuş miyomlarda tercih edilir. Gebelik duşunen kadınlarda bu yontemin guvenliği net değildir.
3- Histeroskopik rezeksiyonla: Rahim boşluğundaki 4 cm. e kadar olan miyomlar bu yolla cıkarılabilir.
4- Vaginal yoldan yapılan miyom cıkartma: Rahim ağzından gorulen ve sarkan myomlar karın kesilmeden cıkartılabilirler. Rahminin alınmasını tercih eden hastalarda bu işlem uc şekilde yapılabilir;
a-Acık ameliyat yontemiyle: Rahim tam veya kısmi olarak cıkartılır.
b-Laparoskopik yontemle: Laparoskopide deneyimli cerrahlar tarafından uygulanabilir.
c-Vaginal yoldan rahim alma ameliyatı: Uygun durumlarda hasta icin en az travmatik ameliyat yontemidir.
Miyomlar alındıktan sonra tekrarlar mı?
Miyomlar cıkartıldıktan sonra, menopoza girinceye kadar % 30 oranında tekrarlama riski vardır. Cok sayıda miyom cıkartılan hastalarda tekrarlama oranı, tek miyom cıkarılanlardan daha fazladır. Bu hastalara cok acık anlatılmalıdır.
Ameliyatsız miyom kucultucu yontemler var mı?
Evet var. Bunlar;
1-Gecici bir sure miyomu kucultmek istediğimizde (operasyon oncesi gibi) yalancı menopoz oluşturan ilaclar (GnRH analogları) kullanılabilir. Bu yolla gecici olarak myom boyutları % 40-50 oranında kucultulebilir. Fakat ilacın etkisi gecince myom eski buyukluğune ulaşır. Kuculme gecicidir.
2-Rahime kan sağlayan damarların tıkanmasıyla (uterin arter embolizasyonu) miyomların kucultulmesi sağlanabilir.
3-Dondurma veya elektrik akımıyla miyomun tahrip edilmesi (miyolizis).
4-En son geliştirilen yontem ise MRI eşliğinde yuksek yoğunluktaki ultrason dalgaları ile miyomu tahrip etme yontemidir.
Son iki yontem doğurganlığını tamamlamamış, cocuk isteyen kadınlarda uygun yontemler değildir.
Hormon (progesteron) salgılayan rahim ici araclar (spiral) kucuk myomu olup kanama ve ağrılı adet yakınması olan hastaların ameliyatsız tedavisinde onemli bir yer almaktadır. Cunku bu tur rahim ici araclar hem kanama problemlerini duzeltmekte hem de ağrılı adeti tedavi etmektedir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]