Myomlar rahim duz kaslarından gelişen iyi huylu urlardır. Kadınlarda en sık rastlanan iyi huylu tumorlerdir. Doğurganlık cağındaki kadınların %20-25’inde mevcuttur.Encok 50’li yaş gruplarındaki kadınlarda izlenmektedir. Cocuk istemi olan kadınlarda myom bulunması daha ozel ve dikkatli takibi gerektiren bir durumdur.
Risk faktorleri nelerdir ?
Myomların oluşması icin ceşitli risk faktorleri araştırılmıştır. En onemli risk faktorleri; hic doğum yapmamış olmak, yumurtlamanın olmamasına bağlı olarak gelişen karşılanmamış ostrojen yapımı, şişmanlık ve ırktır. İdeal vucut ağırlığının uzerindeki her 10 kilogram icin risk %10 artmaktadır. Beyaz kadınlarda siyah ırka gore 3,9 kat daha sık gorulmektedir. Myomu olan hastalarda genellikle bir aile oykusu vardır, bu da myomların gelişiminde bazı kalıtsal faktorlerin rol oynamasına bağlıdır. Rahimde myom gelişimi riskini azaltan en onemli faktor ise doğum kontrol hapı kullanımıdır.
Myom nedenleri nelerdir ?
Myom gelişimini başlatan faktorler henuz kesin olarak bilinmemektedir. Myom gelişimi ile hormonların bağlantısı olduğunu gosteren kanıtlar vardır :
1-Ergenlik oncesi myom gelişimi cok nadirdir.
2-En sık rastlandığı donem yumurtlamanın bozulduğu, ostrojen uretiminin karşılanmadığı menopoz oncesi 40’lı yaşlardır.
3-Menopozdan sonra myomların buyumeleri durur veya geriler.
4-Myomlara ostrojen fazlalığına bağlı olarak gelişen diğer hastalıklar yani yumurtlama bozuklukları, hiperplazi (rahim ic duvarının kalınlaşması) ve polipler eşlik eder.
5-Myomlar kadınlık hormonlarından progesteronun yuksek olduğu gebelik doneminde hızlı buyurler.
6-Kadınlık hormonlarını baskılayan ve adeta menopoza benzer durum yaratan ilaclar myomları kucultur.
Myom ceşitleri nelerdir ?
Myomlar rahimin değişik bolgelerinde bulunabilir. Rahimi tamamen buyuten myomlar olduğu gibi, rahim boşluğuna uzanan myomlar (submukoz myom), rahim duvarı dışına uzanan myomlar (subseroz myom) ve hem rahim duvarını kalınlaştıran hem de rahim boşluğuna doğru uzanan myomlar (intramural myom) gelişebilir. Bazı hastalarda tek bir myom mevcutken bazılarında cok sayıda myom gorulebilir. Myomlar cok buyuk caplara ulaşabilir ve bazı durumlarda gobeğe kadar uzanan buyuklukte bir ur oluşturacak kadar buyurler. Rahim boşluğuna doğru gelişen myomlar rahim yuzeyini arttırdıkları ve duzensiz rahim duvarı dokulmelerine yol actıkları icin adet (regl) kanamalarının artması, uzaması veya duzensiz kanamalar olması şeklinde belirti verebilirler. Myomların hızlı buyumesi durumunda myomların damarları ile beslenmesi bozulur ve myomlarda dejeneratif değişiklikler ortaya cıkar. Bu dejeneratif değişiklikler kendini ozellikle ağrı ile ortaya cıkarır. Bazı myomlar rahim duvarına ince bir sap ile bağlıdırlar ve bu sapın kendi etrafında donmesi (torsiyon) nedeniyle beslenmeleri bozulur ve ağrı şikayeti ve hatta daha ileri hallerde acil hastaneye başvurmayı gerektirecek belirtiler verebilirler. Rahim boşluğundan gelişen bazı myomlar ise rahim ağzını gecerek hazneye (vajene) doğru uzanırlar (vajene doğmuş myom).
Myomlarda gorulen belirti ve şikayetler nelerdir ?
Normal kadın doğum muayenesinde myom tesbit edilen hastaların hemen endişelenmeleri ve korkulara kapılmaları gereksizdir. Kadınlarda oldukca sık gorulen myomlar her zaman bir belirti vermeyebilir. Myomu olan kadınların sadece %20-30’unda myoma bağlı şikayetler ortaya cıkar. Bu nedenle tum myomların tedavi edilmesi gerekmemektedir, myomların coğunda duzenli aralıklarla 6-12 ayda bir kadın doğum kontrollerinin yapılması yeterlidir.
Myom tedavisi nasıl yapılır ?
Aşağıdaki durumlarda myomların tedavisi gerekmektedir:
1-Myoma bağlı olarak kanama, ağrı veya mesane (idrar torbası) ve rektuma (kalın barsak son kısmı) baskı olması
2-Menopozda olan hastalarda myomda buyume
3-İdrar yollarına baskı ve idrar akışında gucluk ortaya cıkması
4-Myomun kendi sapı etrafında donmesi (torsiyon)
5-Myoma bağlı olarak karın boşluğunda sıvı toplanması
6-Myomda dejeneratif değişikliklere bağlı olarak ortaya cıkan akut karın tablosu (bulantı, kusma, karında hassasiyet, gaz cıkamada gucluk)
7-Rahim ağzından hazneye uzanan myom (vajene doğmuş myom)
8-Myomun rahimi uc aylık gebelik buyukluğune kadar buyutmesi
9-Cocuk olmasına myomun engel olduğu durumlar
Gebeliklerin %3’unde gebelikle birlikte myom da tesbit edilir. Gebelikle birlikte myom bulunduğu hallerde myomun buyukluğu, rahimde yerleşmiş olduğu yere bağlı olarak duşukler, erken doğum, eşin (plasenta) erken ayrılması, doğum sonu kanama ve iltahaplanma ortaya cıkabilir.
Myoma bağlı kanamalar uzun surerse kansızlığa yol acabilir. Bir cok myomlu kadının hastaneye geliş nedeni uzamış, artmış veya duzensizleşmiş adet kanamaları ve kansızlıktır. Cocuğu olmayan hastalarda da myomlar myomun buyukluğu, yerleşim yerine gore cocuk olmasını gucleştiren bir neden olarak karşımıza cıkabilir.
Myomların tedavisi cerrahidir. Myom cerrahi tedavisi oncesinde kadınlık hormonların baskılayıp adeta bir menopoz yaratarak myom capında kuculmeye neden olan bazı hormonal ilaclar kullanılabir. Bu ilacların myomları kucultucu etkisi gecicidir, bu ilaclar bırakıldıktan 6 ay sonra myomlar eski caplarına donerler. Bu nedenle bu ilaclar ancak cerrahi girişim oncesi bu cerrahi girişimi kolaylaştıracaksa verilebilir. Bu ilacların menopoza ve menopozun getirdiği sorunlara (ateş basması, uykusuzluk, haznede kuruluk, kemiklerde zayıflama ve benzeri etkiler) yol acmaları nedeni ile surekli kullanımı mumkun değildir.
Myomlar doğurganlığın korunmak istendiği ve myomun rahimi koruyarak cıkarılabilmesinin mumkun olduğu hallerde tek olarak cıkarılabilinir (myomektomi). Bu işlem myomun yeri, buyukluğu ve hastanın genel durumu goz onunde bulundurularak acık ameliyat veya endoskopik yontemler (kapalı ameliyat) kullanılarak gercekleştirilebilir. Cocuk olmaması nedeni ile myomlara cerrahi işlem uygulanılacak kişilerde cerrahinin getireceği yarar ile oluşturacağı yan etkiler iyice karşılaştırılmalı ve ameliyata ona gore karar verilmelidir. Myomektomi ameliyatının istenmeyen etkileri rahim boşluğunda bozulma, yapışıklık veya karın ici yapışıklarla tuplerin etkilenmesidir. Bu nedenle myomu olan ve cocuk isteyen hastalarda ameliyat oncesi tetkikler titizlikle yapılmalı (ultrasonografi, ilaclı rahim filmi-HSG) ve ameliyatın yarar getireceği durumlarda cerrahi girişime karar verilmelidir.
Doğurganlık cağını gecmiş veya daha fazla cocuk istemeyen hastalarda ve rahimin korunmasının mumkun olamayacağı ileri derecede buyuk myomlarda rahimin tumuyle alınması gerekebilir. Bu işlem de sıklıkla acık ameliyat şeklinde yapılır, uygun vakalar kapalı ameliyat (laparoskopi- endoskopi) ile gercekleştirilir. Ameliyat oncesi hastaya myomların yerleri, rahimin buyukluğu, ameliyat şekli, ameliyat sonrası gorulebilecek durumlar ve ameliyat sonucu gelişebilecek olası durumlar gayet ayrıntılı bir şekilde acıklanmalıdır. Rahimi alınan kadınlar eğer doğurganlık yaşlarında ise ve yumurtalıklarında herhangi bir anormallik yoksa yumurtalıklar ameliyat sırasında alınmaz ve bu hastalarda ameliyat sonrası menopoz belirtileri ortaya cıkmaz. Hastalara ameliyat sonrasında da yapılan ameliyat ve ameliyat sonrası nasıl bir takip planlandığı ayrıntılı olarak acıklanmalıdır. Rahimin alınması ameliyatı (histerektomi) sadece doğurganlığı sonlandıran bir işlemdir, hastanın cinsel yaşamını surdurmesine engel olmaz.
Myomu kadın doğum muayenesi sırasında tesbit edilen herhangi bir şikayeti olmayan ve doktorları tarafından herhangi bir tedavi onerilmeyen hastaların endişelenmesine gerek yoktur. Bu hastaların aslında tum kadınların da uygulaması gerektiği gibi 6-12 ay aralıklarla duzenli bir şekilde kadın doğum muayenelerini yaptırmaları gerekmektedir. Hastaların coğunda myomların zaman icerisinde kotu bir hastalığa donuşeceğine dair korkular vardır. Myomlarda kanser gelişimi (leomyosarkom) oldukca duşuk (1000’de 1’in altında) bir ihtimaldir, bu nedenle tum myomların ameliyatla alınmasına gerek yoktur. Kadınlarda oldukca sık gorulen myomları olan kadınların myomlarla ilgili belirtilere dikkat etmeleri ve duzenli kontrolleri yeterlidir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]