Multipl skleroz (ms)Multipl Skleroz, genellikle 20-40 yaşları arasında genclerde (ancak 10 yaşa kadar inebilen erken başlangıclı ve 40 yaşından sonra ortaya cıkan gec başlangıclı olgular da olabilir), kadınlarda; (kadın/erkek oranı 3/2) sosyo-ekonomik duzeyi ve eğitim duzeyi yuksek kişilerde daha sık gorulen, nedeni henuz kesin olarak bilinemeyen bir hastalık olup omurilik, beyincik ve beyinde, sinir telleri etrafındaki miyelin kılıfının zedelenmesi ile ortaya cıkar. Demiyelinizan hastalık grubundan olan MS'de miyelin kılıfının etkilendiği, zedelendiği alanlara “plak” adı verilir.

MS belirtileri, hastalığın seyri acısından hastadan hastaya buyuk değişiklikler gosterebilir. Belirtiler, etkilenen sinir sistemi bolgesine gore farklıdır. Belirtiler; gorme azlığı, cift gorme, uyuşma, vucudun bir bolumunde kuvvet kaybı ya da duyu azlığı, denge bozukluğu, konuşma bozukluğu, titreme, idrar yapma zorluğu veya kacırma… şeklinde olabilir. Hastalığın ilk belirtileri birkac gun icinde ortaya cıkabilir ve bu belirtiler zaman zaman ataklar ve duzelmeler şeklinde seyredebilir.
Multipl Skleroz olumcul bir hastalık değildir. Ortalama yaşam suresi acısından MS'li hastalar ile sağlıklı kişiler arasında onemli bir fark olmadığı ortaya konulmuştur. MS, kalıtsal bir hastalık da değildir, ancak ailelerinde MS bulunan kişilerin MS'e yakalanma olasılığı toplumun diğer bireylerine gore daha yuksek olarak kabul edilmektedir. Multipl skleroz hastalığında bulaşıcılık da soz konusu değildir.
ATAK nedir?
Henuz bilinmeyen bir nedenle ortaya cıkan ve 24 saatten daha uzun sure devam eden gorme azlığı ya da kaybı, cift gorme, uyuşma, vucudun bir bolumunde kuvvet kaybı ya da duyu azlığı, denge bozukluğu, konuşma bozukluğu, titreme, idrar yapma zorluğu veya kacırma… şeklinde belirtiler ATAK olarak kabul edilir. Bu yakınmaların cok kısa surelerle olup gecmesi atak anlamına gelmez.
Bir atağın ne kadar sureceği ve ne zaman gececeği onceden bilinemez. Ataklar olduğunda hasta doktoruna başvurmalı ve gerekirse tetkikler yapılarak mumkun olduğunca cabuk tedavi edilmelidir. Bazı MS'li hastalar bir ataktan sonra bazen uzun yıllar ikinci bir atak gecirmeyebilmektedirler.
MS tanısı nasıl konulur?
MS tanısında ilk basamak, gorme azlığı ya da kaybı, cift gorme, uyuşma, vucudun bir bolumunde kuvvet kaybı ya da duyu azlığı, denge bozukluğu, konuşma bozukluğu, titreme, idrar yapma zorluğu veya kacırma… gibi yakınmaların Noroloji Uzmanı tarafından değerlendirilmesidir .Tıpta tanı yontemlerindeki buyuk gelişmelere rağmen MS tanısı esas olarak hastanın oykusu ile bulgu ve belirtilere dayanır.
Tanıya yardımcı laboratuar yontemlerden en onemlisi; Manyetik Rezonans Goruntuleme (MRG)'dir. Varsa beyin ve omurilikteki plaklar MRG ile saptanır. Plakların aktif/yeni olup olmadıkları MRG cekimi sırasında damar yoluyla paramanyetik kontrast madde (Gadolinyum) verilerek belirlenir. Bir plağın kontrast tutması aktif/yeni olduğunu gosterir.
Ayrıca, beyin omurilik sıvısının (BOS) ozelliklerinin incelenmesi ve gorsel, işitsel ve duyusal uyarılmış yanıtlar da tanıya yardımcı olabilir. Hastadan alınan detaylı oyku, norolojik muayene ve gerekli gorulerek yapılan laboratuar incelemeleri genellikle kesin tanıyı sağlar. MS tanısının olabildiğince cabuk ve doğru konması tedavi acısından onemlidir. Diğer yandan hicbir hastaya tanı netleşmeden MS denilmemelidir.
MS Tedavisi
MS hastalığında tedavi iki boyutta yapılmaktadır. Birincisi; akut atak tedavisi, diğeri ise; atak onleme tedavisidir. Atak tedavisi amacıyla genellikle Kortizon uygulanır. Bu tedavi damar yoluyla, evde veya hastanede uygulanabilir.
Atakları onlemek icin de bazı ilaclar mevcuttur. Bu amacla, İnterferon (interferon beta-1a ve interferon beta-1b) ve Glatiramer asetat preparatları haftada 1-3 kez enjeksiyon şeklinde uygulanabilir. Ayrıca, hastalığı baskılamak icin Azathioprin, Methotrexate, Cyclophosphamide, Mitoxantrone ve İmmunglobulin gibi ilaclar da kullanılabilmektedir.
MS hastalığının tedavisinde cerrahinin yeri yoktur. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları ise, MS hastalarının tedavisinde son derece onemli ve yararlı yontemlerdir. Bu uygulamalar, hastanın hareket yeteneği ve fonksiyonlarının daha iyi duruma gelmesini sağlar.
Onemli Not : MS'li hastaya uygulanacak tedavi yontemi, ilac secimi ve suresi gibi kararlar, hastayı izleyen doktor tarafından verilmelidir. Hastalığın seyrinin hastadan hastaya değişebileceği ve tedavisinin farklı olabileceği unutulmamalıdır. Lutfen bu konular ile ilgili olarak takibinizi yapan doktorunuz ile goruşunuz…


[h=2]Ankara Noroloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]