Miyomlar ve Yumurtalık Kistleri
Yumurtalık kistleri ve miyomlar kadınlarda en sık gorulen rahatsızlıklar arasında yer alıyor. Ama buna rağmen, pek cok kadın bu iki hastalık arasındaki farkı pek bilmemektedir.
1-Yumurtalık kistleri ve miyomlar kimi zaman karıştırılıyor. Bunlar arasındaki farklar nelerdir?
İkisi aynı şey değildir. Tamamen farklı organlarda gelişen patolojilerdir. Miyom rahimin sınırları icerisinde yer alır. Daha acık ifade edersek, rahimde kas ve bağ dokusundan kaynaklanan iyi huylu tumore miyom denir. Yumurtalık kisti ise, kadının yumurtalıklarında oluşan kistlerdir.
2-Miyom ve kistler genetik midir?
Miyomlarda ailesel yani genetik yatkınlık soz konusudur. Kişinin ailesinde miyoma bağlı patolojilerin olması, yatkınlığı artırır. İyi huylu yumurtalık kistlerinde ise genetik yatkınlık soz konusu değildir. Fakat yumurtalık kanserlerinin bazı turlerinde de genetik yatkınlık soz konsudur.
3-Miyom daha cok kimlerde gorulur?
Her 4-5 kadından birinde miyom vardır ve buyuk coğunluğunda herhangi bir şikayet gorulmez. Miyomlar sıklıkla 30 – 40 yaş grubu kadınlarda gorulur. Miyomun buyukluğu ve yerleşim yeri, şikayete yol acmasında en onemli faktordur. Operasyon kararı ise bu şikayetlere bağlı olarak verilir.
4-Miyomun belirtileri nelerdir?
Evet, miyom sıklıkla belirti vermez ve pek coğu jinekolojik muayene esnasında saptanır. Miyomun yol acabileceği en onemli şikayetler, ara kanamalar, ağrılar, cinsel ilişki sırasında ağrı oluşmasıdır. Bunların yanısıra, cok buyuk olduklarında etraf dokulara baskı yapabilirler. Orneğin idrar torbasına baskı yapan bir miyom sık idrara cıkmaya neden olabilir. Kalınbağırsağa baskı yapan bir miyom ise kabızlık şikayetine sebebiyet verebilir. Genc yaşlarda gelişen miyom menopozdan sonra hızla geriler. Bu nedenle miyom ve ostrojen hormonu arasındaki ilişkiden kaynaklanmaktadır. Yine gebelik doneminde artan ostrojen hormonu salgısına bağlı olarak miyom buyumesi de gorulebilir. Gebelikten sonra miyomun hızla kuculmesi bu goruşu doğruluyor.
5- Miyomların oluşma sebebi nedir?
Evet, bazı kadınlarda miyom oluşurken, bazılarında ise hic gorunmez. Bunun sebebi henuz net olarak saptanmadı. Miyom saptanan kadınların hemen hepsininin ailesinde de yani anne, teyze gibi yakın cevresinde de gorulmesi, bu hastalığın genetik yonunun guclu olduğunu vurguluyor.
6-Kac ceşit miyom vardır ve nerede goruluyorlar?
Rahimdeki yerleşim yerine gore myomlar ceşitli isimler alır. Rahimin dış yuzune yakın olan miyomlar (subseroz) en az şikayete yol acanlardır. Genellikle bunlarda kanama gorulmediği gibi kısırlığa da yol acmazlar. Ancak 8-10 cm buyukluğune gelirlerse ağrı yaparlar. Rahim duvarlarının ortasında yer alan miyomların (intramural) kucukleri de, yine aynı şekilde herhangi bir şikayete yol acmaz. 4 – 5 cm’in uzerine cıktaklarında ağrı ve kanama yapabilirler. Rahimin icine, rahim boşluğuna yerleşenler ise (submukoz) en cok şikayete yol acanlardır. Bunların 1 cm boyutunda olanları bile cok şiddetli kanamalara ve ağrılara hatta duşuklere ve kısırlığa da sebep olabilirler.
7-Hangi durumlarda ameliyat olmak gerekir?
Tabii ki, şiddetli ağrılara ve kanamalara neden olan miyomlar… Ayrıca ultrosonla yapılan takipte miyomun hızla buyuduğu goruluyorsa mutlaka ameliyat etmek gerekir. Bu tur miyomlar kendiliğinden kuculmezler. Miyomlar acık ve kapalı olmak uzere iki farklı ameliyat bicimiyle cıkarılır. Miyom ameliyatı olan kadınlarda yuzde 20 – 25 oranında tekrarlama riski vardır ve hasta bunu bilmelidir.
8-Ameliyat dışı bir tedavi yontemi var mı?
Bazı hormon alımlarıyla, miyomların gecici olarak yuzde 30 – 40 oranında kuculduğu goruluyor. Orneğin menapoza girmek uzere olan kadınlarda, ameliyat olmama bir secenek olarak kullanılabilir. Ayrıca son yıllarda ses dalgaları ile miyomu kuculterek eritme yontemleri gelişti. Bu yontemin gebelik beklentisi olan kadınlar da kullanımı konusu netlik kazanmamıştır.
9-Peki miyom oluşumunu engellememiz mumkun mu?
Yumurtalıkların calışmasını doğum kontrol hapı gibi ilaclarla baskılayarak, bazı yumurtalık kistlerinin oluşumunu engelleyebiliriz. Fakat myom oluşumunu engellemek icin herhangibir yontem yoktur.
10-Yumurtalık kistleri tehlikeli midir?
Yumurtalık kistleri de, pek cok kistlerde olduğu gibi, iyi ve kotu huylu olarak değişiyor. Ultrasonografik muayene, kistin iyi mi, kotu mu olduğuna dair fikir veriyor. Eğer şuphe oluşturacak bir gorunum soz konusuysa, kan testleri, tomografi ve MR gibi goruntuleme yontemleriyle, kistin durumuyla ilgili yuzde 100'e yakın sonuca ulaşılır.
11-İyi ve kotu huylu dediniz, bunları acabilir miyiz?
Fonksiyonel kistler, yumurtalıkların dongusel işlevleri sırasında oluşan kistlerdir ve genellikle birkac aylık izlemeye alınarak, ilacla tedavi edilebilirler. Uc aylık izleme sonucunda, ilacla kuculme olmuyor ve aksine buyume goruluyorsa ameliyat kararı verilir. Ancak, burada kadınların bilmesi gereken, 8 cm’e kadar olan basit kistlerin ilacla tedavi edilme olasılığı cok yuksektir. Bu yuzden hemen ameliyat olmaları gerekmez.
12-Peki ya fonksiyonel olmayan kistler nelerdir?
Neoplazik dediğimiz fonksiyonel olmayan kistler ise genellikle ilac tedavisine cevap vermezler. Orneğin edometrioma veya dermoid kistler kendiliğinden ya da ilacla gecmezler. Fakat kist 2 -3 cm gibi kucuk boyutta ise ve herhangibir yakınmaya yol acmıyorsa, ameliyat etmeye gerek yoktur ama mutlaka takibi yapılmalıdır. Fakat kotu hastalık şuphesi olan herhangibir kist tespit edilirse, boyut ve şikayete bakılmaksızın mutlaka ameliyat edilmelidir.
13-Yumurtalık kistlerinde patlama soz konusu mudur?
5 – 6 cm’in uzerinde yumurtalık kisti olan ve ilac tedavisi uygulanan hastalar, cinsel ilişki sonrasında gelişebilecek patlama ihtimaline karşı uyarılmalıdır. Cinsel ilişki sonrası ani başlayan karın ağrısı, bulantı, kusma, soğuk terleme, tansiyon, bayılma gibi şikayetler soz konusu olursa, kişi acilen bir hastaneye kaldırılmalıdır.
14-Miyom saptanan bir kadında gebelik sorun olur mu?
Bu tur vakalarda, bir gebelik soz konusu olursa, duşuk, erken doğum, gelişme geriliği gibi riskler ortaya cıkabilir. Bu nedenle, gebe kalmadan once kadınların jinekolojik muayene olmalarını oneririm. Belirli boyutun uzerindeki myomların gebelik oncesi cıkartılması gerekir. Cerrahi mudahale sonrasında ise bu riskler ortadan kalkmış olur. Fakat miyomu farketmeden hamile kalan kadınlarda ise, hamilelik suresince, miyom genellikle buyur, şiddetli ağrılara yol acabilir. Bu kadınlara gebelik suresince ve sezaryen sırasında myomektomi onerilmez.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]