[h=2][/h]İnsan kalbi dort odacıktan oluşan bir pompadır. Kalbimizde bu odacıklar ve kalpten cıkan iki buyuk damar arasında kan akımını duzenleyen ve akımın tek bir yonde olmasını sağlayan kapaklar bulunur. İnsan dolaşımındaki kan oncelikle kalbin sağ kulakcığına ( atriyum ) gelir. Buradan trikuspid kapak vasıtası ile sağ karıncığa ( ventrikul ) gecer. Burdan pulmoner kapak vasıtası ile akciğer atardamarına ( pulmoner arter ) ve her iki akciğere gider. Akciğerlere gelen kan burada karbondioksidi bırakıp oksijeni aldıktan sonra bu sefer kalbin sol kulakcığına doner. Buradan mitral kapak vasıtası ile sol karıncığa gecer ve buradanda aort kapağı vasıtası ile aort damarına ve tum vucuda pompalanır.
Kapak hastalıkları nedenleri
Kapak hastalıkları “ Doğumsal” ve “ Edinsel” olarak ortaya cıkarlar. Edinsel kapak hastalıkları cocukluk cağında gecirilen romatizmal ateş adı verilen bir hastalığa veya yaşlanmaya bağlı olarak gelişir. Ayrıca kalp krizisonrası mitral kapakta yetmezlik adı verilen bir tabloda ortaya cıkabilir.
Erişkin hastalarda sıklıkla mitral ve aortik kapaklarda daha az sıklıkla trikupid kapakta kireclenmeye bağlı darlık ve/veya kacak veya kapak dokusundaki zayıflamaya bağlı sadece kacak durumları ortaya cıkabilir. Bu durumlarda hastalarda genel olarak cabuk yorulma, nefes darlığı, ritim bozuklukları ve ileri donemde kalp yetmezliği ortaya cıkabilir.
Mitral Kapak Hastalıkları
Kalbimizin sol tarafında yer alan mitral kapakta kireclenmeye bağlı darlık oluşmuş ise hastalık Mitral darlığı olarak adlandırılır. Aynı kapakta kireclenme yok fakat kapak dokusu zayıflamış ve buna bağlı kan sol karıncıktan sol kulakcığa geri kacıyor ise hastalık Mitral yetmezliği olarak isimlendirlir.
Mitral kapak darlığı genellikle cocukluk cağında gecirilmiş olan “romatizmal ateş” adını verdiğimiz bir hastalığa bağlı olarak 20-30 yaşlar arasında ortaya cıkar. Hastalığın şiddetine gore ilerleyen yaşlarda ameliyat gerekebilir.
Mitral kapak yetmezliği ise son yıllarda daha cok yapısal olarak kapak dokusunun bozuk olması neticesi karşımıza cıkmaktadır. Hastalar daha cok orta yaşlarda nefes darlığı ve ritim bozukluğu ile doktora başvurmaktadırlar. Bir diğer hasta grubu ise kalbimizi besleyen koroner damarlardaki tıkanıklık neticesi ortaya cıkan kalbin yeteri kadar kanlanmaması olarak adlandırdığımız “iskemik” mitral yetmezliğidir.
Kalp kapak hastalıklarının tanısı “ekokardiyografi” adını verdiğimiz bir tetkikle konur. Kalp fonksiyonları, kasılma derecesi ve kalbin boyutları bu tetkik sonucu belirlenir. Hastaların şikayetleri ve ekokardiyografik inceleme sonuclarına gore kapaklara mudahale edilip edilmemesine karar verilir.
Kapak hastalıklarının tedavisinde en onemli kural kalp fonksiyonları bozulmadan cerrahi tedavinin yapılmasıdır.
Kapaklardaki bozulmanın derecesi ve patolojinin şekline gore ( kireclenme veya dokudaki zayıflama ) bu kapakların tamir edilmesi ( plasti ) veya değiştirilmesi ( replasman ) gereklidir. Kapak değiştirilmesi durumunda elimizde iki turlu protez kapak bulunmaktadır. Bunlar mekanik kapaklar ve biyolojik kapaklardır. Mekanik kapaklar daha uzun omurlu olmalarına karşılık bu kapakların hastaya takılması durumunda hasta omur boyu “coumadin” adı verilen bir kullanmak zorunluluğundadır. Buna karşılık biyolojik kapaklar da boyle bir zorunluluk yoktur fakat bu kapaklar, mekanik kapaklara gore cok daha kısa omurludur. Hastanın yaşı ve patolojisi goz onunde bulundurularak en uygun kapak turune karar verilir.
Kapak tamir ameliyatları ise ayrı bir uzmanlık gerektirmektedir. Ozellikle yapısal mitral yetmezliğinde ve iskemik mitral yetmezliğinde tamir yontemi daha avantajlıdır. Tamir yonteminin en onemli avantajı genc yaşlarda mekanik kapak kullanımının onune gecmesi ve hastanın ozellikle “ coumadin” kullanması gerekliliğini ortadan kaldırmasıdır. Ote yandan tamir yapan cerrahın bu konuda tecrubeli olması başarılı bir sonuc icin en onemli faktordur. Ulkemizde cok az merkezde kapak tamir ameliyatları yapılabilmektedir.
Kapak tamir ve değiştirme ameliyatları kalp-akciğer makinesi kullanılarak vede kalp durdurularak yapılan ameliyatlardır. Hastalar genel durumlarına gore 1-2 gun sure ile yoğun bakımda kalırlar. Hastanede kalış suresi ise yaklaşık 5-7 gun arasında değişmektedir. Hastaların gunluk hayatlarına donmeleri yaklaşık bir ayı bulan bir surectir.
Mitral Kapak Hastalıklarında Son Yıllarda Gundeme Gelen Yenilikler
Kapak Tamir Ameliyatları
Mitral kapak tamir ameliyatları son yıllarda tum dunyada daha yaygın olarak uygulanmaya başlanan bir yontemdir. Yukarıda kısaca belirttiğimiz uzere ozellikle genc hastalarda ve kapakta yapısal deformitesi olan hastalarda daha uygun bir yontemdir. Ritim sorunu olmayan hastalarda “coumadin”kullanımının onune gecer. Başarılı bir tamir ameliyatı icin cerrahi ekibin tecrubeli olması en onemli faktordur.
Ufak Kesiden Ameliyat ( Minimal İnvaziv Cerrahi )
Mitral kapak icin en sık kullanılan yaklaşım goğus kemiğinin orta hattan kesilmesi olarak tanımlanan “ sternotomi” kesisidir. Ancak bazı durumlarda kullanılan ozel cerrahi aletler ile koltuk altından ufak bir kesi ilede bu ameliyatı yapmak mumkun olabilmektedir. İlk başta kozmetik olarak avantajlı gorulse bile her hasta icin uygun olmayabilir. Bazı durumlarda robot yardımı ilede bu ameliyat yapılabilmektedir. Ancak işlem klasik ameliyata oranla daha uzun surmektedir. Dolayısıyla her hasta icin uygun olmayabilir.
Mitraklip
Mitral kapakta kacağı olan hastalarda eğer klasik ameliyat cok riskli ise kasıktan bir kateter yardımı ile kalbe doğru iletilen bu cihaz mitral kapağın on ve arka yaprakcıklarını birbirine zımbalayarak kacağın azalmasını sağlar. Ancak bu yontem ilac tedavisine yanıt vermeyen ve cerrahi tedavinin cok riskli olduğu, kalp fonksiyonları zayıflamış olan hastalarda uygulanan bir yontemdir.

[h=2]İstanbul Kalp Damar Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]