Aşil tendon rupturleri (yırtığı) sık gorulen ve ciddi sorunlar yaratabilen tendon yaralanmalarıdır. Genc-erişkin ve erkek hasta grubunda sık gorulmektedir. Yırtığın meydana geliş sebepleri arasında ilk sırayı spor karşılaşmaları, ani ve aşırı zorlanmalar, tendon uzerine direkt travmalar almaktadır. Bunların yanı sıra kronik aşil tendinitleri de (tendonun topuğa yapışma yerindeki uzun sureli ağrı ve kalınlaşmalar) yırtık sebeplerindedir. Ayrıca; kinolon grubu bazı antibiyotikler, bazı kolesterol duşurucu ilacların da nadiren de olsa dolaylı etken olarak bildiren calışmalar vardır. Spor karşılaşmalarındaki tendon yırtıklarında; ozellikle duzenli spor yapmayan, ısınmadan spor yapan, kısa mesafede yarışmalı spor yapan ( halı saha vb) orta yaş grubu erkekler risk grubundadır.
Yırtık gelişen hasta genellikle aşil tendonunun kemiğe yapışma yerinin yaklaşık 5 cm yukarısında ayak bileğinin arkasında ani zorlanma sonucunda ani ve şiddetli bir acı ( hastaların ifadesine gore taş atılmış, tekme atılmış gibi) duyar. O andan itibaren yurumekte zorlanan hasta o taraf ayağının parmakları uzerinde yukselemez.
Muayenesinde, Thompson testi ( hasta yuzukoyun yatarken baldır kasının doktor sıkılması sonucunda ayak bileğinin hareket etmemesi ) pozitiftir. Yırtık olan bolgede tendonda elle hissedilebilir cukurlaşma vardır ve ultrasonografi tetkikinde yırtığın tespit edilmesi ile tanı netleşir.
Tedavisine bakarsak; konservatif (cerrahi dışı) ve cerrahi yontemler vardır. Kısmi yırtıklarda cerrahi dışı tedavi yontemleri tercih edilebilir. Hasta taraf bacak hekimin tercihine gore diz altı ya da dizin uzeri seviyesinden ayak bileği ekin pozisyonunda ( ayak bileği aşağıya doğru itilmiş pozisyonda) alcıya alınır. Daha sonra ozel tip aşil botları, aşil atelleri ve kısa yurume cihazları ile tedavi 3-6 aya kadar uzatılabilir.
Tam yırtıklarda farklı goruşler olsa da; genelde tercih edilen yontem acil cerrahidir. Kısmi acık ( yırtık uzerinden 3-4 cm) yada acık yontemler ile tendon cerrahi olarak tamir edilir ve tedaviye yukarıdaki gibi alcı, ardından ozel tip aşil botları, aşil atelleri ve kısa yurume cihazları ile tedavi 3-6 aya kadar devam edilir.
Doc. Dr. Bahtiyar Demiralp
Gulhane Askeri Tıp Akademisi
Ortopedi ve Travmatoloji AD. ANKARA
KAYNAKLAR
1.Kellam, JF., Hunter, MB., Mc Elwain, JP., Review of the operative treatment of Achilles tendon rupture. Clin Orthop. 1985;201:80-83.
2.Assal, M., Jung, M., Stern, R., Limited Open Repair of Achilles Tendon Ruptures. Journal of Bone and Joint Surg. 2002;84-A:161-170.
3.Ma G.W.C, Griffith, TG., Percutaneous repair of acute closed ruptured Achilles Tendon. Clin Orthop. 1977;128:247-255.
4.Klein, W., Lang, D.M., Saleh, M., The use of the Ma-Griffith technique for percutaneous repair of fresh ruptured tendo achillis. Chir. Org. mov. 1991; 76:223-228.
5.Sutherland, A., Maffulli, N., A modified technique of percutaneous repair of ruptured Achilles tendon. Oper. Orthop. Traumat. 1999,7:288-295.
6.Kakiuchi, M., A combined open and percutaneous technique for repair of tendo Achilles. J Bone and Joint Surg. (Br) 1995;77-B;60-63.

[h=2]Ankara Ortopedi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]